Wrocławski Przegląd Teologiczny, 2024, R. 32, Nr 2

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/24745

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 15 z 15

Algunas indicaciones metodológicas para la comprensión de la mística
Kiwka, Mirosław (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
“Mysticism” and “mystical experience” are terms so ambiguous that they require not only scrupulous precision in defining, but above all the development of a whole theory explaining their extensive denotation. The article aims to offer methodological guidelines for the development of the theory of mysticism, and at the same time draws attention to the aspects that should be thoroughly considered in order for the discourse on mysticism to be adequately treated. The content of this article is largely based on the thoughts of Bernard McGinn, a renowned American theologian and mystic theorist, who is undoubtedly considered one of the greatest experts on this subject. In his numerous publications, he focuses on a number of important aspects in mysticism, especially its religious context and processual character. Putting this issue in a broad perspective, the essence of mysticism is a direct experience of the Presence of God, which manifests itself in the language of a given culture. Thus, the traditionally recognized category of “mystical experience” turns out to be insufficient and obviously demands to be replaced with a more appropriate category of “mystical consciousness” or even “transpersonal meta-consciousness.”
Czy można dziś jeszcze rozwijać propozycjonalny model Objawienia?
Zatwardnicki, Sławomir (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
W artykule dokonano swego rodzaju apologii propozycjonalnego modelu Objawienia. W pierwszym paragrafie ukazano Objawienie propozycjonalne na tle manifestacyjnych modeli Objawienia, które, jak się okazało, nie mogą obejść się bez twierdzeń propozycjonalnych. Poddano również krytyce sprowadzanie Objawienia propozycjonalnego do Objawienia stricte doktrynalnego. W drugiej części zaprezentowano różne opinie teologiczne na temat znaczenia zwrotu w ujęciu Objawienia dokonanego w konstytucji o Objawieniu Bożym. Zwrócono również uwagę na różne rozumienie relacji koncepcji Objawienia w dokumentach Soboru Watykańskiego I i Soboru Watykańskiego II. W kolejnym paragrafie odczytano konstytucje Dei Filius (Sobór Watykański I) i Dei verbum (Sobór Watykański II) z perspektywy „hermeneutyki reformy”, akcentując zwłaszcza obecność propozycjonalnego wymiaru Objawienia w dokumentach obu soborów. Uwypuklono także fakt, że w obu dokumentach obecne są dwa bieguny Objawienia, personalistyczny i propozycjonalny. W zakończeniu odpowiedziano na tytułowe pytanie pozytywnie i wskazano możliwe zagadnienia mogące przysłużyć się rozwojowi propozycjonalnego modelu Objawienia: liturgię z jej propozycjonalnym wymiarem, propozycjonalny wymiar Biblii związany z eschatologicznym celem pism natchnionych oraz katafatyczno-apofatyczny wymiar spisanego słowa Bożego.
Czym jest zasada maryjna w posoborowej eklezjologii? Sofiologiczne studium nauczania papieskiego
Kozłowski, Kacper (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
Artykuł próbuje odpowiedzieć na pytanie: Jak dziś rozumieć zasadę maryjną w eklezjologii i co ona oznacza w kontekście nauki o Mądrości Bożej? W pierwszym paragrafie analizowane są dokumenty Soboru Watykańskiego II prezentujące wymiar maryjny nauki o Kościele. W dalszej części, jako recepcja mariologii soborowej, zaprezentowana zostaje myśl Hansa Ursa von Balthasara – kluczowa dla ukształtowania się zasady maryjnej. W kolejnych paragrafach przedstawiono nauczanie papieskie po Vaticanum II pozwalające zauważyć, że Magisterium Ecclesiae dokonuje interpretacji owej zasady w kluczu szerokiego traktatu sofiologicznego. W ostatniej części artykułu podjęta zostaje próba odniesienia hermeneutyki zaproponowanej przez kolejnych papieży do współczesnych uwarunkowań społeczno-kulturowych, zwłaszcza słusznych postulatów dotyczących namysłu nad rolą i znaczeniem kobiety czy szerzej – pierwiastka żeńskiego w Kościele. Autor uważa, że powodzenie reinterpretacji zasady maryjnej zależeć będzie od otwartości zaproponowanej wykładni na idee feministyczne, które nie powinny być lekceważone przez teologię. Kontekst sofiologiczny okazuje się do tego zadania najbardziej odpowiedni, ponieważ prezentuje schemat, w którym mariologia łączy się z eklezjologią w sposób zarówno ortodoksyjny, jak i perspektywiczny.
Hans Urs von Balthasar, un testigo ausente del concilio Vaticano II
Blanco-Sarto, Pablo (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
The article presents Hans Urs von Balthasar’s theological ideas on Vatican II. The Swiss theologian was an attentive spectator of the council, even though he was not physically present at the ecclesial event. His ecumenical interventions were made before, during and after the Council, as is presented in the following parts of the article. First of all, a common theme with Vatican II is the attention to Scripture and how he integrates his patristic knowledge into this interpretative framework. Secondly, the Swiss theologian proposed an incarnationist vision of earthly realities and insisted on the missionary dimension of the Church, as well as the importance of the laity and the centrality of the constitution Lumen Gentium among the texts of Vatican II. Finally, in addition to a common Christocentrism, Balthasar appreciates in the conciliar texts important advances with regard to Mariology and religious freedom.
Il significato dei riti e delle usanze del Triduo Pasquale nell’opera di Amalario di Metz Liber officialis
Bąk, Marcin (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
This article explores the subject of the Paschal Triduum, which has been at the centre of the liturgical celebration of the passion, death and resurrection of Jesus Christ since the first centuries of the Church. The author examines Liber officialis, the work of the medieval liturgist Amalarius of Metz, to show the rites used in the liturgy during the most important days for Christians in the first half of the ninth century. The paper analyses the rites described in Liber officialis and the liturgical customs of the Paschal Triduum, for which Amalarius of Metz provides rich interpretation and justification. The author of this study shows the theological, symbolic and spiritual sense of the celebrations presented in the medieval liturgical instructions. In his analysis, the author takes into account the vital importance of Amalarius’s allegorical method as this mode of interpretation reveals ingenuity and creativity, though requires a realistic assessment of the reliability of the interpretations. Amalarius’s theories from Liber officialis are examined so that the conclusions of the analysis may serve today as an aid to a better understanding of the liturgy of the Paschal Triduum.
Kościelne związki Pomorza Zachodniego z Polską na przestrzeni wieków na tle uwarunkowań politycznych – zarys problemu
Wejman, Grzegorz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
Celem niniejszego artykułu jest wyeksponowanie kościelnych związków Pomorza Zachodniego z Polską od pełnego średniowiecza po dzisiejsze czasy w przestrzeni zmieniających się uwarunkowań politycznych. W pierwszym punkcie artykułu wskazano na zasięg zachodniej granicy państwa Piastów utrwalonej poprzez przyjęcie przez Pomorze chrześcijaństwa i wejście do rodziny cywilizacji zachodniej. Niestety rozbicie dzielnicowe w Polsce spowodowało, iż zainteresowanie Pomorzem osłabło, przez co stało się ono lennem duńskim, a potem cesarskim, w konsekwencji czego nastąpiła kolonizacja ludności słowiańskiej. W XIV i XV w., za Jagiellonów, nastąpiła próba odbudowy tychże relacji, jednakże na polu kościelnym wielkim utrudnieniem było Executorium Urbana VI z 13 VII 1380 r., które zakazywało na przyszłość arcybiskupom gnieźnieńskim zgłaszania pretensji do zwierzchności metropolitalnej nad immediowanym biskupstwem kamieńskim. W drugim punkcie ukazano dalsze dzieje tychże relacji. Niestety upadek biskupstwa kamieńskiego w 1545 r. i całkowita dominacja protestantyzmu oraz przesunięcie polskiej polityki za ostatnich Jagiellonów z zachodu na wschód i południe spowodowało, iż również polityczne drogi rozeszły się w 1571 roku. W 2. połowie XVIII w. te relacje na nowo odżyły. To wówczas mocno wybrzmiała polska myśl zachodnia, niestety zahamowana w dobie rozbiorów. W trzecim punkcie omówiono sytuację po II wojnie światowej, w której mimo iż Polska była jedynie przedmiotem polityki międzynarodowej, pozostając pod wpływem komunistycznej Moskwy, to jednak Kościół katolicki coraz bardziej podkreślał historyczne związki Polski z Pomorzem Zachodnim, szczególnie za prymasów Polski kard. Augusta Hlonda i bł. kard. Stefana Wyszyńskiego. Ukazane związki Pomorza Zachodniego z Polską świadczą o tym, iż byliśmy tutaj u zarania naszych dziejów i ta rzeczywistość coraz bardziej dojrzewa w dzisiejszym pokoleniu.
Ks. Wincenty Kraiński – powstaniec, kapłan i lektor (1786–1882)
Kogut, Mieczysław (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
Artykuł stanowi kompendium zawierające historyczne wzmianki dotyczące życia i działalności ks. Wincentego Kraińskiego, ze szczególnym uwzględnieniem momentu jego metanoi, zmiany myślenia i sposobu działania. Opracowanie dostarcza obszernych informacji o tym mniej znanym aspekcie życia kapłana – z zakresu duchowości. W pierwszej części artykułu przedstawiono długi, lecz kontrowersyjny okres zaangażowania ks. Kraińskiego w ruchy rewolucyjne oraz omówiono jego członkostwo w lożach masońskich. W kolejnej części artykułu ukazano metamorfozę duchową księdza Kraińskiego. Zmiana jego samoświadomości i poglądów dokonała się pod wpływem osobistej modlitwy, częstych spowiedzi i świadomości obecności Boga w Komunii Świętej. Wkrótce odkrył też powołanie do kapłaństwa, następnie przyjął święcenia i rozpoczął 37-letnią posługę kapłańską. Druga część artykułu koncentruje się na długim okresie pracy ks. Kraińskiego we Wrocławiu, gdzie pełnił posługę duszpasterską. W trzeciej części artykułu omówiono pracę kapłana na Uniwersytecie Wrocławskim. Był tam lektorem języka polskiego, rosyjskiego, francuskiego, włoskiego i angielskiego. Artykuł ten rzuca nowe światło na postać Wincentego Kraińskiego, ukazując jego przemianę – od rewolucjonisty do oddanego kapłana i nauczyciela – oraz wpływ na historię Wrocławia i polskiego Kościoła.
Liturgia godzin w duszpasterstwie XXI wieku
Akonom, Jakub (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
Celem artykułu jest ukazanie metod, form oraz działań mogących przyczynić się do upowszechnienia praktyki sprawowania liturgii godzin przez wiernych świeckich w Kościele w Polsce. Pierwsza część przybliża problematykę wdrożenia liturgii godzin bądź przywrócenia zwyczaju jej sprawowania w parafiach, uwzględnia także kluczowe obszary duszpasterskie, w tym szczególnie pracę ze służbą liturgiczną oraz młodymi ludźmi przygotowującymi się do sakramentu bierzmowania. Część druga opisuje miejsce liturgii godzin w przestrzeni wirtualnej, ukazując licznie obecne w niej drogi popularyzacji tej modlitwy. Trzecia część artykułu ilustruje największą w Polsce akcję duszpasterską promującą sprawowanie liturgii godzin zorganizowaną w ramach spotkania młodzieży na Lednicy organizowanego przez o. Jana Górę OP. Ostatnia część podejmuje aspekt przywilejów związanych ze sprawowaniem modlitwy uświęcenia czasu. Wśród kluczowych konkluzji wskazano, iż współcześnie niezwykle istotne jest zaproponowanie liturgii godzin ludziom młodym, by w ten sposób wprowadzić ich w wiarę głębszą, pozbawioną dziecięcego infantylizmu, a cechującą się dojrzałością.
Nowy człowiek: dzięki łasce czy technologii? Tomasz z Akwinu wobec obietnic transhumanizmu
Roszak, Piotr (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
W artykule została przedstawiona teologiczna ocena propozycji transhumanizmu dotyczącego tzw. ulepszenia człowieka (human enhancemnt), które nie sprowadza się jedynie do wdrażania nowych technologii, ale pociąga za sobą szereg kwestii antropologicznych i teologicznych. W artykule, sięgając do teologii Tomasza z Akwinu, wskazano na zasadnicze różnice między ideą nowego stworzenia w chrześcijaństwie a technologicznym tworzeniem nowego człowieka w transhumanizmie. Została przedstawiona refleksja Akwinaty dotycząca sensu życia ziemskiego jako ważnego etapu do osiągnięcia nowego stworzenia, przeprowadzona na kanwie jego interpretacji Ewangelii św. Mateusza. W przekonaniu św. Tomasza z Akwinu nowe stworzenie, choć radykalnie różne, to jednak rodzi się ze starego stworzenia, które staje się drogą do osiągnięcia celu przeznaczonego przez Boga dla człowieka. Następnie przeanalizowano konsekwencje transhmanistycznej antropologii opierającej się na gnostyckiej redukcji istoty człowieka do sfery duchowej, a także nawiązania do eschatologii sekularnej, jaka pojawia się w poglądach transhumanistów.
„Odnawiajmy w sobie, bracia, piękno formy duchowej”. Kazania XVI–XXI Ryszarda ze św. Wiktora z jego Liber exceptionum – słowo wstępu i tłumaczenie
Libowski, Łukasz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
Niniejsza praca translatorska poświęcona jest sześciu kazaniom Ryszarda ze św. Wiktora (†1173), jednego z autorów przynależących do szkoły działającej prężnie w XII-wiecznym Paryżu przy opactwie św. Wiktora, jakie włączył on do dziesiątej księgi drugiej części swojego osobliwego, podręcznikowo-encyklopedycznego dzieła Liber exceptionum. Chodzi mianowicie o kazania od XVI do XXI. Proponuje się tutaj tłumaczenie rzeczonych sermones opatrzone garścią najniezbędniejszych, lapidarnych uwag. Przedrukowuje się tu jednocześnie ich wersję tekstualną łacińską, aby przedkładaną translację łatwiej porównywać było z oryginałem. Publikowane kazania stanowią doskonały przykład tropologicznej lektury Pisma Świętego, a więc takiej jego interpretacji, w ramach której ustala się, jak chrześcijanin winien żyć, jak wyglądać powinna jego codzienna życiowa praxis. I tak kazanie XVI to komentarz do Ps 126(125),5, kazanie XVII – do Ps 72(71),15, kazanie XVIII – do Łk 1,31, kazanie XIX – do Syr 44,16, kazanie XX – do Syr 11,3, wreszcie kazanie XXI – do Jr 17,14.
Ordo Missae z 1965 roku jako wyraz odnowy liturgicznej
Makowski, Dawid (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
Prezentowana praca ukazuje Ordo Missae z 1965 r., tzw. „ryt przejściowy”, jako pierwszy wyraz odnowy liturgicznej dokonanej zgodnie z zaleceniami Konstytucji o liturgii świętej. „Msza pośrednia” organicznie wypływająca ze starego mszału posiadała swoje nowe, własne obrzędy będące wynikiem pierwszej implementacji założeń soborowej odnowy liturgicznej. Celem artykułu jest przybliżenie oraz wyjaśnienie zmian w ówczesnym porządku sprawowania Mszy Świętej. Takie ujęcie soborowej odnowy liturgicznej pozwala zrozumieć, dlaczego reforma liturgiczna przebiegała stopniowo, i jednocześnie pomaga dostrzec, jak początkowo miała wyglądać odnowiona liturgia Kościoła. We wstępie do artykułu zarysowano zagadnienie Mszy rytu z 1965 r., której obrzędy zostały opisane kolejno w czterech następnych punktach. W pierwszym z nich ukazano obrzędy wstępne, w drugim liturgię słowa, w trzecim liturgię eucharystyczną, a czwarty traktuje o obrzędach zakończenia Mszy Świętej. W zakończeniu podkreślono, że soborowa odnowa liturgiczna zachowała hermeneutykę ciągłości z dawnymi obrzędami, a jednocześnie wprowadziła w nich zmiany wynikające z założeń Konstytucji o liturgii świętej.
Realizacja zasady pasterskiego wykonywania władzy przez ordynariuszy wymierzających kary za przestępstwa contra sextum cum minore
Jaszcz, Adam (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
Autor stawia problem, w jaki sposób należy realizować zasadę pasterskiego wykonywania władzy przy wymierzaniu kar ekspiacyjnych za przestępstwa contra sextum cum minore. Jest to zasada rozpoznawana w literaturze kanonistycznej i odnoszona do całości władzy rządzenia. W artykule szuka się odpowiedzi na pytanie, jak powinna być ona skonkretyzowana w przypadku karania za przestępstwa pedofilskie w świetle znowelizowanej Księgi VI KPK/83. W pierwszej części podjęty zostanie problem, kogo w przypadku wykonywania potestas executiva należy uznać za podmiot zobowiązany do realizacji zasady pasterskiego wykonywania władzy. Postawienie tego pytania na nowo jest spowodowane wątpliwościami związanymi z nowelizacją Księgi VI. W drugiej części zostanie podjęty temat prawnokanonicznego wymiaru caritas pastoralis i wynikających z tego konsekwencji w przypadku aktualnego i ważnego tematu karania za przestępstwa contra sextum cum minore. Następnie autor szuka odpowiedzi na pytanie, czy karanie, przeciwstawiane w przeszłości tzw. „Kościołowi miłości”, może stać się jedną z dróg do uzdrowienia wspólnoty zranionej skandalami.
Recenzja: Andrzej Derdziuk OFMCap, Posłannictwo teologii moralnej, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2023, ss. 157
Reroń, Tadeusz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
Recenzja: Wiktor Trojnar, Przestępstwa przeciwko doktrynie Kościoła, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2023, ss. 104
Lewandowski, Paweł (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
The Servant of YHWH during the Babylonian Exile: An Extension of an Existing Israelite Mission, or a New Departure?
Kunnumpurathu Paul, Ignatious (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2024)
The question of how Israel looked outward historically is a long-standing one. Is there a genuine tradition of proselytism in the Old Testament? Although there are indications of Abraham’s proselytism and his belief that the blessings of God would extend through him to all nations, the missionary dimension was almost non-existent through the centuries which followed. Israel was engaged in virtually continuous wars against its neighbours, both to consolidate its borders and ensure its survival, and consequently became focussed on itself. The emergence of the Servant of YHWH in the sixth century B.C. represents a drastic shift to an altogether more altruistic orientation. To appreciate the depth of the missionary or salvific undertaking of the Servant, the various dimensions of his identity, as unfolded in the texts of Isaiah, will be explored. His liberating mission was directed towards the people of Israel and to the gentiles, as is seen in the four Servant Songs in Deutero-Isaiah, where he is depicted as: a) Servant, the Executor of Social Justice (Isa 42:1–4); b) Servant, the Mediator between YHWH and His peoples (Isa 49:1–6), c) Servant, the Preacher of Liberation (Isa 50:4–9), d) Servant, the Promulgator of Salvation (Isa 52:13–53:12). The figure we encounter in the Servant Songs is really unique in the history of Israel, and stands out in striking contrast to all the other prominent figures we might consider in the nation’s history. His liberating mission during the Babylonian exile is also unparalleled. There are therefore ample grounds for concluding that the Servant’s mission to extend salvation to both Israel and the gentiles is not an extension of the existing Israelite mission, but is of an entirely new order.

Przeglądaj

Przeglądaj Wrocławski Przegląd Teologiczny, 2024, R. 32, Nr 2 wg Tytuł