Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 2023, T. 43, nr 2

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/22830

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 16 z 16

Anthropozentrismus, Biozentrismus, Ökozentrismus (1)
Lintner, Martin M. (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
W przypadku antropocentryzmu, biocentryzmu i ekocentryzmu chodzi o różne modele światopoglądowe i etyczne. Są to stanowiska filozoficzne, które wyrażają rozumienie przez człowieka jego relacji do pozaludzkich stworzeń i natury, i mają znaczenie w zakresie etyki, szczególnie w kontekście etyki zwierząt, etyki środowiska naturalnego i bioetyki. Chodzi przy tym o pytanie o to, kto i co należy do obszaru moralności. Odpowiedź na to pytanie jest we wspomnianych stanowiskach formułowana albo wąsko, albo szeroko. Niniejszy artykuł w szczegółach prezentuje różne modele i stanowiska w zakresie etyki środowiska naturalnego.
Avoidance Versus Elimination. How Can We Harm Less? How Can We Do Rather Good? Embryo Selection Through In Vitro Fertilization Versus Germline Gene Editing
Laki, Beáta (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
The present article focuses on hereditary genetic disorders which is specified and evaluated through comparative analysis. This comparison extends on highlighting a few factors in connection with avoidance through IVF embryo selection procedure and elimination, removal through germline gene editing. Focusing on the later listed factors the author introduces a new perspective of moral evaluation of the mentioned procedures. With the explanation of the dilemma, according to showing the factors and with the analysis of their effects the paper concludes that it is conceivable based on the factors discussed here that avoiding the appearance of genetic disease through IVF embryo selection is morally more acceptable, given the current state of science and technology, than the direct modification, intervention into the germline.
Der Körper, in dem ich lebe Geschlechtsangleichung im interdisziplinären Transgender-Diskurs, Bericht: BCE-Tagung, Wien, 20-21.10.2023
Müller, Sigrid; Draganoff, Paul (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Die vier medizinethischen Prinzipien und das Kriterium der Verhältnismäßigkeit
Ernst, Stephan (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
The four principles of medical ethics (autonomy, non-maleficence, beneficence, justice), which are influential today and often received unquestioningly in practice, have repeatedly encountered critical inquiries in the ethical discourse, in which the return to a uniform basic ethical principle is demanded. In this article, an attempt is made to make the principle of proportionality, which has always been the basis of medical and nursing practice and which also results from the principle of non-maleficence itself, comprehensible as such a basic principle. The proportionality criterion proves to be an approach to systematically reconstruct the four principles in their context and to develop solutions for many of the difficulties associated with their application in practice.
Funkcja cytatu z Ps 78,2 w Ewangelii Mateusza
Herok, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
W niniejszym artykule autor bada funkcję, jaką pełni cytat z Ps 78,2 w Ewangelii Mateusza. Po zarysowaniu oryginalnego hebrajskiego kontekstu analizowanego wersetu autor porównuje go z jego starożytnymi tłumaczeniami greckimi. W kolejnym kroku przedstawia formę tekstualną i znaczenie Ps 78,2 w nowym kontekście Mt 13,35. Następnie prezentuje znaczenie badanego wersetu dla całej pierwszej Ewangelii, ze szczególnym uwzględnieniem użycia przez Mateusza terminu παραβολή oraz jego koncepcji teologicznej, dotyczącej tożsamości Jezusa, bazującej na pięciu oznaczonych cytatach z Psalmów.
I wojna światowa w powiecie wieluńskim w kronikarskiej narracji ks. Andrzeja Witulskiego (2)
Kęsik, Kamil (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Druga część artykułu stanowi kontynuację prezentacji materiału źródłowego dotyczącego I wojny światowej w graniczącej z Niemcami polskiej parafii w Wójcinie w latach 1914–1918. W pierwszej części przedstawiono biogram autora kroniki – ks. Andrzeja Witulskiego i ukazano rzeczywistość społeczno-kościelną przed wybuchem konfliktu europejskiego oraz epizody wojenne z nakreśleniem warunków atmosferycznych, posunięć militarnych i stosowanej propagandy. W drugiej części zobrazowano kolejne odsłony następstw działań wojennych w nakreślonych granicach. Ukazano newralgiczne wydarzenia z codziennego życia mieszkańców, zmieniające się warunki ekonomiczne, kształtujące relacje społeczne oraz przywołano opisy życia religijnego katolików, które było rzeczywistością konsolidującą ludność w duchu niepodległościowym, co nasiliło się po 1917 r.
Im Brennpunkt von Theologie und Ethik – Wladimir Putin
Fonk, Peter (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Niniejszy artykuł dotyczy wojny w Ukrainie i prawa tego państwa do samoobrony. Nie chodzi tylko o legitymowaną obronę konieczną, lecz o społeczną samoobronę. Stąd pod pewnymi warunkami jest wywodzone prawo do interwencji militarnej, tzw. interwencji humanitarnej. Koncepcja ta została sformułowana w dokumencie Komitetu Centralnego Niemieckich Katolików z 2000 r., a później poszerzona o zasadę odpowiedzialności w zakresie obrony albo Responsibility To Protect, która podczas szczytu Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku w 2004/2005 r. została przez prawie wszystkie państwa uznana i proklamowana jako obowiązek moralny. Kryteria tam sformułowane w swojej treści wykazują wyraźną zbieżność z katolickim nauczaniem na temat „wojny sprawiedliwej”. W przeszłości lepiej byłoby poważnie traktować hegemoniczne zamiary Putina, komunikowane już od wielu lat, i rozwinąć strategie prewentywne, gdyż nowoczesna wojna nie przynosi zwycięzcy, a jedynie przegranych. Ujęcie to przedstawia encyklika papieża Franciszka Fratelli tutti, którą można czytać jako encyklikę na temat pokoju, a wojna w Ukrainie je potwierdza.
Martin M. Lintner. 2023. Christliche Beziehungsethik. Historische Entwicklungen – Biblische Grundlagen – Gegenwärtige Perspektiven. Freiburg – Basel – Wien: Herder, 684 p. ISBN 978-3-451- 39274-0.
Glombik, Konrad (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Miedzioryt nagrobka Eufemii Raciborskiej. Przyczynek do badań nad jej ikonografią
Kublin, Grzegorz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Niedawno w Archiwum Polskiej Prowincji oo. Dominikanów w Krakowie odnaleziono fotografię miedziorytu przedstawiającego nagrobek księżniczki Eufemii (Ofki), przeoryszy klasztoru Dominikanek w Raciborzu, zmarłej w opinii świętości 17 stycznia 1359 r. Tenże nagrobek znajdował się w kaplicy św. Dominika w kościele raciborskich zakonnic przynajmniej od XVII w. Został on odrestaurowany w stylu barokowym w 1738 r. w związku z rozwijającym się kultem Ofki i podjęciem starań o jego zatwierdzenie oraz prowadzonymi pracami zmierzającymi do poszerzenia tejże kaplicy i nowej aranżacji jej wnętrza. Miedzioryt w latach 1738–1741 wykonał Georg Lichtensteger na podstawie rysunku Johanna Adama Schöpfa. Grobowiec Eufemii jest pełen symboli, które odwołują się do jej cnotliwego życia i mają uzasadnienie w jej życiorysie, który w 1606 r. napisał dominikanin Abraham Bzowski, a później kopiowało i modyfikowało wielu innych autorów.
Opat Adalbert Kurzeja OSB (1920–2016) – życie i posługa
Pawlak, Przemysław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
O. Adalbert (Franz) Kurzeja urodził się w 1920 r. w rodzinie Paula i Agnes Kurzejów. Jego młodość przypadła na niełatwy okres historii. Po ukończeniu gimnazjum w Raciborzu wstąpił do seminarium duchownego we Wrocławiu. Naukę jednak szybko przerwała wojna, ponieważ został zwerbowany do wojska. Koniec wojny zastał go we Włoszech, gdzie jako ochotnik odgruzowywał zniszczone opactwo na Monte Cassino. Dalsze lata wypełniały studia teologiczne w Rzymie, przyjęcie święceń kapłańskich i wreszcie życie jako mnich benedyktyński w konwencie opactwa w Maria Laach W 1967 r. ukończył studia z liturgiki, wieńcząc je doktoratem. Przez wiele lat udzielał się w Trewirze i odpowiedzialny był za prace w ramach reformy liturgii po Soborze Watykańskim II w Niemczech. W latach 1977–1990 pełnił funkcję opata Maria Laach.
Pope Benedict XVI’s Visit to the Jasna Góra Monastery in 2006
Widera, Michał (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
The Jasna Góra Monastery has played an important role, both a religous and patriotic one, in the Polish past. The significance of “the Spiritual Capital of Poland” was emphasised by the activity of subsequent Popes as well as by visits of the last Popes to Częstochowa. Paul VI’s unfulfilled desire to be present there during the celebration of the 1000th anniversary of the Baptism of Poland was fulfilled by John Paul II, who visited the Jasna Góra Monastery six times, and later by his Successor, Benedict XVI. The Pope’s stay in Częstochowa became a chance to strengthen consecrated people, seminarians, and representatives of Catholic associations in faith. This proclamation was addressed to the above-mentioned groups of believers from all over the country. The presence of the Pope and the homily delivered by him was welcomed with enthusiasm by numerous pilgrims, to whom Marian piety was an important element of religious life.
Problem synodalności Kościoła w świetle analizy egzegetycznej perykopy Mk 2,18-22
Włoszczyk, Monika (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Artykuł jest symbolicznym odczytaniem słów Jezusa na temat postu, zawartych w przypowieści Mk 2,18-22, w świetle zaproszenia na drogę synodalności, które w 2014 r. sformułował papież Franciszek. Artykuł przedstawia, w jaki sposób odkrycie synodalności jest dotarciem do nowości Ewangelii (młode wino) oraz że potrzeba przy tym elastyczności umysłu i otwartości na zmianę (nowy bukłak). Tekst składa się z trzech części: literackiego przedstawienia perykopy, analizy egzegetycznej oraz omówienia teologicznego znaczenia przypowieści o młodym winie i starych bukłakach wraz z odniesieniem tych motywów do „sprawy synodalności”.
Recenzja: Maria Hildelita Troska. 2022. Kwiaty pośród bomb. Dziennik zakrystianki katedralnej. Wstęp i oprac. Józef Pater, tłum. Edmund Całus, Maria i Daniel Sternikowie. Wrocław: TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, 173 s. ISBN 978-83-7454-511-2.
Górecki, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Skomplikowane losy opata klasztoru kanoników regularnych w Żaganiu Pawła II (1522–1525). Znaczenie jego rządów dla majątku i formacji religijnej wspólnoty zakonnej
Witczak, Zbigniew (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Artykuł jest próbą przybliżenia postaci jednego z opatów żagańskiego konwentu kanoników regularnych, Pawła Lembergka z Żar, który w literaturze jest często określany mianem Paweł z Lwówka lub „żelaznym” opatem. Rządzący konwentem żagańskim w XVI w. Paweł jest postacią szczególnie ważną dla historii tamtejszego opactwa. Wysłany na studia do Wittenbergi poznał tam Marcina Lutra i jego poglądy, które odcisnęły na nim swój ślad. Konsekwencją tego było popieranie luteranizmu przez późniejszego opata w swoim klasztorze. Postać ta jest doskonałym przykładem tego, jak wielki wpływ wywarły na Śląsku protestanckie idee nie tylko wśród miejscowej ludności, ale także pośród lokalnego duchowieństwa. Rządy opata Pawła są momentem przełomowym, wpisującym się w narracji kroniki klasztornej w proces upadku religijnego konwentu z Żagania.
Sprawozdanie z działalności Diecezjalnego Instytutu Muzyki Kościelnej w roku szkolnym 2022/2023
Poźniak, Grzegorz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
W poszukiwaniu zaginionej drugiej wieży. Legendarne fundacje templariuszy na Śląsku Opolskim
Sobkowicz, Krzysztof (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Mongołowie w 1241 r., podczas przemieszczania swoich sił ku Legnicy, złupili dobra templariuszy, które były usytuowane niedaleko ich przemarszu. Ponces de Aubon w swym liście do króla Ludwika IX pisał: Et si ont destruit deus des meillours tours et trois viles que nous avionz en Poulaine. Wymienione w liście „dwie wieże”, które zostały zniszczone, to niewątpliwie budowle obronne w siedzibach templariuszy na Śląsku, bo właśnie o zniszczeniu i złupieniu ziemi, która należała do księcia polskiego Henryka Pobożnego, zawiadamiał w swym liście mistrz francuskich templariuszy. Niniejsza publikacja jest próbą zebrania informacji na temat hipotetycznej bytności tego zakonu na ziemiach Śląska Opolskiego (i nie tylko) oraz rozważań nad odnalezieniem ewentualnej lokalizacji drugiej zniszczonej wieży, o której pisał Ponces de Aubon do króla Francji.

Przeglądaj

Przeglądaj Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 2023, T. 43, nr 2 wg Tytuł