Polonia Sacra, 2024, T. 28, Nr 4

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/37662

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 9 z 9

Dylemat moralny w sytuacji ekstremalnej. Analiza decyzji bł. Józefa i Wiktorii Ulmów o udzieleniu schronienia Żydom w czasie II wojny światowej
Picur, Tomasz (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2024)
W ostatnim czasie szczególnie ważnym wydarzeniem dla Kościoła i ojczyzny była beatyfikacja Józefa i Wiktorii Ulmów wraz z ich siedmiorgiem dzieci. Błogosławieni małżonkowie, motywowani wiarą i ewangelicznym ideałem miłości bliźniego, w czasie II wojny światowej przyjęli pod swój dach ośmioro Żydów i przez niemal półtora roku udzielali im schronienia, świadomi istniejącego ryzyka i możliwych konsekwencji. Po ujawnieniu tego faktu, z rozkazu niemieckich władz okupacyjnych, 24 marca 1944 roku zostali rozstrzelani wraz z dziećmi oraz ukrywanymi Żydami. Choć postawa Józefa i Wiktorii Ulmów powszechnie uznawana jest za heroiczną i godną najwyższego podziwu, a jej słuszność Kościół potwierdził aktem beatyfikacji, pojawiają się również głosy krytyczne. Niektórzy oceniają ich postępowanie za przejaw nieodpowiedzialności i narażania własnej rodziny na niepotrzebne niebezpieczeństwo. Niniejszy artykuł przedstawia analizę decyzji bł. Józefa i Wiktorii Ulmów z perspektywy teologicznomoralnej w celu wyjaśnienia pojawiających się kontrowersji. Istotny problem – „chronić rodzinę czy ratować obcych?” – nie jest tu ujmowany w kategoriach konfliktu między moralnym obowiązkiem a działaniem fakultatywnym. Rozważania koncentrują się na dylemacie pomiędzy dwoma obowiązkami, gdyż głęboko zinterioryzowany ewangeliczny ideał miłości bliźniego Ulmowie uznali za swój moralny obowiązek. Niniejsza refleksja uzasadnia ich wysiłek zmierzający do realizacji dwóch wymagań moralnych – trudnych, ale możliwych do pogodzenia i spełnienia. Podjęcie tego wyzwania jest dowodem wielkości ich człowieczeństwa i heroizmu wiary.
Formacja prezbiterów do duszpasterstwa nadzwyczajnego
Lipiec, Dariusz (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2024)
Formacja prezbiterów do duszpasterstwa nadzwyczajnego ma określoną specyfikę, wynikającą z właściwości tej dziedziny działalności pastoralnej Kościoła. Jest ona dedykowana odpowiednio dobranym duchownym, którzy mają predyspozycje do prowadzenia takiej działalności. Autor artykułu opiera się na dostępnych źródłach, nauczaniu współczesnego Kościoła i publikacjach dotyczących podjętego zagadnienia. Źródła te implikują przyjęte metody badawcze, takie jak: metoda analizy zawartości treści, analizy źródeł i im podobne. Artykuł składa się z pięciu części, które obejmują problem doboru kandydatów do duszpasterstwa nadzwyczajnego (1) oraz wymiary formacji stałej: ludzki (2), duchowy (3), intelektualny (4) i pastoralny (5). Zasadniczy wniosek, jaki wynika z przeprowadzonych analiz jest następujący: konieczność prowadzenia formacji prezbiterów do duszpasterstwa nadzwyczajnego na odpowiednio wysokim poziomie, dostosowanym do wyzwań pastoralnych oraz potrzeb i oczekiwań adresatów różnorakich dziedzin tej działalności.
Hermeneutic of Reform in the Latin Liturgy. The Theological and Historical Aspect
Kołodziej, Marcin (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2024)
The hermeneutic of reform, as a concept recalled by Benedict XVI at the outset of his pontificate with reference to liturgy, indicates the ability to explain, practice and interpret it in relation to the Tradition of the Church. However, it is necessary to look at this term a bit more broadly than it is suggested by the supporters of celebrating the Holy Mass in the extraordinary form of the Roman rite. Liturgy as performance of the public worship of God must be perceived simultaneously as a theological and canonical reality, but always in a complex historical context. This undoubtedly allows us to better understand the current form of the Eucharist performed. The renewal initiated at the Second Vatican Council and sealed with the subsequent actions of the Holy See, has resulted in the proposal of a liturgy, which is a logical expression of the Ecclesiastical Tradition, and at the same time remains understandable to the faithful of the present era.
Kościół na kontynencie cyfrowym – duszpasterstwo w sieci
Fiałkowski, Marek (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2024)
Rozwój nowych mediów ma istotny wpływ na życie współczesnego człowieka, co sprawia, że stają się one przedmiotem zainteresowania wielu dyscyplin naukowych, w tym także teologii oraz duszpasterstwa. Dynamiczny rozwój mediów, który odsłania ich coraz to nowe możliwości, a także doświadczenia związane z pandemią COVID-19 sprawiają, że warto podejmować kwestię dotyczącą możliwości ich wykorzystania w posłudze zbawczej Kościoła. Artykuł jest próbą ukazania najważniejszych elementów duszpasterstwa Kościoła w kontekście nowych mediów. W tym celu najpierw ukazano charakterystykę nowych mediów, zwracając uwagę na te cechy, które wydają się ważne z punktu widzenia duszpasterstwa. Następnie podjęto próbę ustalenia niektórych trudności i dylematów, które warto mieć na uwadze, podejmując wysiłek duszpasterski na tym rozległym i niełatwym areopagu współczesności. Na koniec zostały zaprezentowane niektóre perspektywy na przyszłość, które mogą być istotne w duszpasterskich działaniach Kościoła. Główną metodą, jaką wykorzystano w artykule była analiza, przede wszystkim nauczania ostatnich papieży w zakresie możliwości wykorzystania mediów w duszpasterstwie oraz literatury podejmującej wspomnianą problematykę. Ponadto zastosowano także metodę syntezy, porównawczą i interpretacyjną, zwłaszcza w procesie formułowania wniosków dotyczących przyszłych możliwości wykorzystania przez Kościół współczesnych mediów. Głównym wnioskiem, jaki nasuwa się po przeprowadzonej analizie, to przekonacie, że nowe media stanowią dla Kościoła ważne narzędzie w dziedzinie ewangelizacji, przekazywania wartości chrześcijańskich, budowania dialogu i komunikacji międzyludzkiej. Nowe media tworzą także przestrzeń debaty i poszukiwania odpowiedzi na palące pytania, zwłaszcza istotne dla osób poszukujących, oddalonych od Boga i Kościoła.
Młodzież o lekcji religii. Studium socjologiczno-pastoralne na przykładzie archidiecezji przemyskiej
Żołyniak, Krzysztof (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2024)
Wiedza o czynnikach wpływających na rezygnację z uczestnictwa w szkolnych lekcjach religii i informacje pozwalające ocenić skalę tego zjawiska z socjologicznego punktu widzenia są mocno rozproszone i słabo rozpoznane, szczególnie w odniesieniu do szkół z archidiecezji przemyskiej. Opracowanie przedstawia wyniki badania socjologicznego „Młodzież o lekcji religii. Studium socjologiczno-pastoralne na przykładzie archidiecezji przemyskiej” zrealizowanego przez autora jesienią 2021 roku wśród młodzieży z tejże archidiecezji. Autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, dlaczego uczniowie szkół średnich rezygnują z lekcji religii. Stara się to zrobić, analizując zebrane odpowiedzi dotyczące praktyk religijnych, rolę, jaką lekcje religii odgrywają w życiu współczesnej młodzieży oraz wpływu tych lekcji na wybory życiowe młodych osób. W celu omówienia powyższych zagadnień struktura artykułu obejmuje: wprowadzenie; cele i zadania szkolnego nauczania religii w odniesieniu do systemu wartości i potrzeb duchowych, którymi zamierza się zainspirować młodzież podczas szkolnych zajęć religii; omówienie badań własnych oraz wnioski i postulaty pastoralne. W tekście zastosowano metody: statystyczną, opisową, analizy, syntezy oraz pastoralną.
Ogłaszanie Paschy (Wielkiego Postu) w uroczystość Objawienia Pańskiego w rycie hiszpańsko-mozarabskim
Porosło, Krzysztof (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2024)
Niniejszy artykuł został poświęcony obrzędowi ogłaszania daty Paschy w uroczystość Objawienia Pańskiego w liturgii hiszpańsko-mozarabskiej. Temat został zaprezentowany w trzech punktach. Pierwszy dotyczy korzeni Epifanii w liturgii hiszpańskiej. Drugi punkt został poświęcony historii obrzędu ogłaszania Paschy w celebracjach liturgicznych. Trzeci punkt, który stanowi serce tego opracowania, przedstawia i analizuje teologicznie trzy formuły ogłaszania Paschy w liturgii hiszpańskiej, które zachowały się w średniowiecznych manuskryptach. Na podstawie analizy tych formularzy widać, że liturgia hiszpańska od starożytności pielęgnuje zwyczaj ogłaszania Paschy w dniu Objawienia (w pewnym okresie, w niektórych diecezjach, również w święto Bożego Narodzenia), w ten sposób przygotowując wiernych do celebracji świąt paschalnych. Formuła hiszpańska ogłasza tak naprawdę początek Wielkiego Postu (nie samą datę Paschy) oraz koncentruje się na Męce Chrystusa, aby w ten sposób pokazać, że przez Mękę dochodzi się do Zmartwychwstania Pana.
Organizacja duszpasterstwa w języku polskim w Archidiecezji Chicago
Mraczek, Michał (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2024)
Autor w artykule przedstawia organizację opieki duszpasterskiej nad Polakami, którzy zamieszkują obszar Archidiecezji Chicago. Ten obszar jest najliczniejszym skupiskiem Polonii w Stanach Zjednoczonych i na świecie. Artykuł ukazuje początki osiedlania się Polaków w samym mieście Chicago i okolicy ze szczególnym uwzględnieniem masowej emigracji z przełomu końca XIX i początku XX wieku. To właśnie emigracja z tamtego okresu uczyniła Chicago największym skupiskiem Polonii na świecie. W artykule są ukazane początki tworzenia struktur duszpasterskich oraz ich szybki rozwój postępujący wraz napływem polskich emigrantów, czego wyrazem było powoływanie licznych parafii etnicznych. W drugiej części przedstawione są zmiany związane z przemieszczaniem się polskiej ludności i opuszczaniem przez nią „polskich dzielnic”. Te przemiany wymusiły konieczność dostosowania struktur duszpasterskich do nowych potrzeb społecznych. W tekście przedstawiono istniejące obecnie w archidiecezji struktury polskojęzycznego duszpasterstwa, które przede wszystkim opiera się na parafiach wielokulturowych. Dodatkowo, zaprezentowano najnowsze statystyki dotyczące uczestnictwa wiernych w niedzielnych mszach świętych oraz najnowsze inicjatywy, wyzwania oraz perspektywy dla tego duszpasterstwa.
Protection of the Life of Conceived Children in the Pastoral Activities of the Jasna Gora
Filipiuk, Łukasz (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2024)
In the face of the threat to human life conceived, which in the modern world is a reality that is widespread and growing in strength, it is necessary to take the most appropriate measures to stop the destruction of the life of children conceived. This article is an attempt to indicate the forms that defenders of life can take to save unborn children, both spiritually and through social and pastoral commitment. Bearing in mind the seriousness of the issue in question and the awareness of the role that Jasna Góra has played in the history of Poland for centuries, the author shows the considerable significance of this place also for the theme of promoting pro-life culture. Among many initiatives undertaken in the Sanctuary of the Nation, the Central Centre for the Spiritual Adoption of the Conceived Child, which has been functioning for over twenty years, deserves particular attention. It not only constitutes the realisation of the Jasna Góra Vows of the Nation taken years ago, but also meets the expectations of the multitude of pilgrims arriving each year at the Sanctuary of Our Lady of Częstochowa.
Szaty arcykapłana Eleazara używane w czasie służby w świątyni w przekazie „Listu Arysteasza do Filokratesa” (§ 96–99)
Baran, Grzegorz M. (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2024)
„List Arysteasza do Filokratesa” jest jednym z judaistyczno-hellenistycznych apokryfów/ pseudoepigrafów Starego Testamentu z II wieku przed Chr. Autor Listu, przedstawiający się jako Arysteasz, relacjonuje swoją podróż do Jerozolimy, którą miał odbyć na rozkaz króla Ptolemeusza II Filadelfa (316–246 przed Chr.) w ramach misji dyplomatycznej. Celem tej misji było przekazanie arcykapłanowi Eleazarowi prośby króla dotyczącej wysłania odpowiednich ekspertów do Aleksandrii, którzy mieli dokonać przekładu Prawa Mojżeszowego na język grecki. Podczas wizyty – według autora Listu – miał okazję zobaczyć arcykapłana Eleazara sprawującego liturgię, ubranego w szaty arcykapłana, które wywarły ogromne wrażenie na tych, którzy go widzieli (por. § 96). Celem artykułu jest ukazanie zachwytu autora Listu oraz ogólnego spojrzenia na szaty arcykapłana Eleazara. Opis w § 96–99 stanowi cenne źródło do badań nad szatami arcykapłańskimi. Aby lepiej zrozumieć ich prezentację w Liście, przywołano źródła biblijne i pozabiblijne. Niewątpliwie, próba przedstawienia szat arcykapłańskich na podstawie relacji zawartej w Liście może stanowić inspirację do dalszych, szczegółowych badań nad poszczególnymi elementami liturgicznych szat arcykapłana.

Przeglądaj

Przeglądaj Polonia Sacra, 2024, T. 28, Nr 4 wg Tytuł