Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie, 2019, nr 26
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/6625
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Poszukiwanie „objawień antropologicznych” w chrystologii. Wskazówki metodologiczneZatwardnicki, Sławomir (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Autor artykułu zaproponował wskazówki metodologiczne ważne w procesie wyprowadzania prawd antropologicznych z chrystologii. W tekście zaprezentowano doktrynę chrystologiczną wraz z jej współczesną reinterpretacją. Stanowi ona klucz hermeneutyczny w procesie prowadzenia badań nad ziemską historią Wcielonego opisaną w Ewangeliach. Podkreślono również fakt prymatu chrystologii nad antropologią oraz wagę twierdzenia, że Słowo „dla nas i dla naszego zbawienia” stało się człowiekiem. W Chrystusie człowiek otrzymuje nie bezpośrednie, lecz pośrednie objawienie się człowieka. Trzeba widzieć zarówno Syna, który stał się człowiekiem, jak i Zbawiciela, który właśnie jako człowiek odkupią grzeszników. Tak na Słowo Wcielone, jak i na człowieka należy spoglądać dynamicznie, uwzględniając prawa czasu. Patrystyczny aksjomat Quod non est assumptum non est sanatum („co nie zostało przyjęte, nie zostało zbawione”) wolno odnieść również do poszczególnych okresów życia ludzkiego odkupionych przez Chrystusa.Pozycja Dzieje Zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego w granicach dzisiejszej metropolii szczecińsko-kamieńskiejWejman, Grzegorz (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej metropolii szczecińskiej (od 25 marca 1992 r.), w skład której wchodzą: archidiecezja szczecińsko-kamieńska i diecezje koszalińsko-kołobrzeska i zielonogórsko-gorzowska przechodziły kilka reorganizacji, w wyniku której teren jej zmniejszył się z 44 836 km2 (1945 r.) do 37 199 km2 . Na tym obszarze po wojnie pozostały tylko 54 siostry z 5 zgromadzeń w 16 domach zakonnych, a obecnie w metropolii posługuje 807 sióstr zakonnych. Pośród wielu rodzin zakonnych znalazło się Zgromadzenie Sióstr Jezusa Miłosiernego, które coraz bardziej wyciska swój charyzmat również na tych ziemiach. Zgromadzenie to, cieszące się od 13 maja 2008 r. godnością instytutu zakonnego na prawach papieskich, liczy ok. 150 sióstr i posiada placówki na obu kontynentach Ameryki, w Afryce i Europie, w sumie w 14 państwach oraz 25 w Polsce. Niemniej najmocniej związane jest z terenami dzisiejszej metropolii szczecińsko-kamieńskiej. Tutaj ma Dom Generalny w Gorzowie Wlkp. i Dom Macierzysty w Myśliborzu, który wraz z kościołem tworzą Sanktuarium Bożego Miłosierdzia, i w sumie w 10 miejscowościach - 12 domów zakonnych: 4 w archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, 6 w diecezji zielonogórsko-gorzowskiej i 2 w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, co stanowi % wszystkich domów. To stwarza dobre możliwości do realizacji swojego charyzmatu - szerzenia kultu Miłosierdzia Bożego.Pozycja Teoria cywilizacji według Feliksa KonecznegoZieliński, Jarosław (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Feliks Koneczny stworzył nową teorię naukową - naukę porównawczą o cywilizacjach. Zdaniem Konecznego w Europie ścierają się różne kultury i tradycje. Jednak istnieje wspólny pień cywilizacyjny, na którym rozwijają się poszczególne kultury narodowe, ale nie ma jednej cywilizacji europejskiej. Na terenie geograficznie pojętej Europy istnieją i nieustannie ze sobą rywalizują cztery cywilizacje: łacińska (zachodnia), bizantyńska, żydowska i turańska (moskiewsko-kozacka). Cywilizacja Zachodu to cywilizacja łacińska. Inne cywilizacje istniejące na terenie Europy mają pochodzenie orientalne i ich cechą jest błędne rozumienie człowieka, jego potencjalności. Dlatego cywilizacje te wytwarzają wiele przeszkód na drodze doskonalenia człowieka przez swój aprioryzm, gromadnościową wizję człowieka, emanacyjne podstawy, monizm prawny, sakralizm, rodowy charakter. Zadają gwałt człowiekowi i jego przyrodzonym prawom. Jednakże według Konecznego trwanie cywilizacji jest aktem woli tworzących je społeczeństw, a w sytuacji zagrożenia przed upadkiem zawsze można daną cywilizację obronić. Znajomość cywilizacji pomaga zrozumieć historię dzisiejszego świata.Pozycja Postawy „być” i „mieć” a postrzeganie małżeństwa i rodziny przez narzeczonychSoiński, Borys Jacek; Turzyńska-Sarnowska, Barbara (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Wielu autorów zajmujących się egzystencjalną sytuacją człowieka odwoływało się do postaw „być” i „mieć” (np. G. Marcel, E. Mounier, Jan Paweł II, E. Fromm). Bronisław Grulkowski (1995, 2000, 2007) skonstruował oryginalną psychologiczną Skalę Postaw Być i Mieć (SPBiM). Prezentowane badania przeprowadzono wśród narzeczonych przygotowujących się do zawarcia sakramentu małżeństwa oraz osób żyjących w konkubinatach. Za pomocą skali SPBiM wydzielono grupy osób o postawach skrajnych pod względem postaw „być” i „mieć”. Przeanalizowane zostały różnice postaw i wypowiedzi na temat narzeczeństwa, małżeństwa, rodziny oraz trudności i kryzysów, które mogą dotykać współczesne małżeństwa i rodziny. Zaprezentowana analiza potwierdza słuszność wysuniętych wcześniej hipotez, że badani o postawach „być” mają bardziej pozytywny obraz Boga i dojrzalszą religijność, bardziej doceniają znaczenie miłości do współmałżonka, a także bardziej akceptują naukę katolicką na temat małżeństwa i rodziny.Pozycja Objawienia prywatne – charyzmat i factum EcclesiaeKrólikowski, Janusz (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Objawienia prywatne stanowią w czasach nowożytnych jeden z fenomenów religijno-eklezjalnych, w stosunku do których nie może pozostać obojętne ani życie Kościoła, ani teologia. Wychodząc z tego założenia, podejmujemy w niniejszym opracowaniu próbę interpretacji objawień prywatnych, sytuując je między dwoma biegunami, którymi są: charyzmat i fakt Kościoła. Takie umiejscowienie zagadnienia sugeruje także tradycja kościelna, która od dawna stara się usytuować objawienia prywatne w jak najbardziej właściwej dla nich perspektywie. Wydaje się, że takie usytuowanie problematyki jest rzeczywiście odpowiednie z teologicznego punktu widzenia. Dowartościowuje ono zarówno szczególne dary Ducha Świętego udzielane wiernym, jak i instancję kościelną, zwłaszcza hierarchię, która pojawiające się charyzmaty uważnie bada i roztropnie włącza w życie Kościoła. Charyzmat objawień prywatnych zostaje w ten sposób doceniony zarówno w swoim wymiarze osobowym, jak i w wymiarze eklezjalnym.Pozycja „Nie pozwolisz żyć czarownicy” (Wj 22,17). W poszukiwaniu właściwego zrozumienia jednego ze starotestamentalnych prawLemański, Janusz (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Przepis prawny z Wj 22,17 służył dawniej jako argument scrypturystyczny, uzasadniający „polowania na czarownice”. Jego właściwa interpretacja, mimo tego, że składa się praktycznie z trzech słów, nie jest jednak wcale taka łatwa. Przegląd opinii na ten temat pokazuje złożoność tego problemu. W tym artykule przepis biblijny pokazany został na tle innych starożytnych praw. Porównanie pozwala sądzić, że obawy przed szkodliwymi czarami były obecne we wszystkich kulturach otaczających starożytny Izrael. Teksty biblijne z rdzeniem kšp, zastosowanym w Wj 22,17, także pokazują dużą skalę praktykowania opisywanych nim czarów i stały, negatywny stosunek to nich. Sam przepis z Wj 22,17 może być pozostałością dawnego, lokalnego „kompleksu czarownicy”, wyrazem obaw przed skutkami złej magii. Mógł on pierwotnie dotyczyć jakiejś specyficznej formy czarów, uprawianej przez kobiety. Od momentu umieszczenia go w Kodeksie Przymierza, nabiera już jednak rangi ogólnonarodowej i staje się elementem walki o czystość jahwizmu. Nie ma pewności, czy sankcja w nim obecna oznacza karę śmierci, rodzaj ekskomuniki, banicję czy jakiś niesprecyzowany rodzaj kary, powalający na doraźne działanie w zależności od sytuacji i skali zagrożenia.Pozycja Trudności eklezjalnej recepcji objawień prywatnychPerszon, Jan (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Obchodzone niedawno stulecie objawień fatimskich oraz wątpliwości związane z Medjugorie dowodzą, że kwestia tzw. objawień prywatnych jest w Kościele katolickim ciągle aktualna. W opracowaniu zasygnalizowano trudności terminologiczne, jakie teologia napotyka w zdefiniowaniu tych zjawisk (jawienia, widzenia, natchnienia, doświadczenia mistyczne). Odniesiono się też -per analogiam - do objawienia biblijnego i form jego zaistnienia. Obfitość nowych objawień prywatnych każę zapytać o ich oddziaływanie na życie Kościoła: jego modlitwę, sferę wiary i postawy moralne wiernych. Komunikacja elektroniczna (Internet) błyskawicznie upowszechnia nadzwyczajne zdarzenia (znaki, widzenia), faktycznie uniemożliwiając Magisterium Kościoła skuteczne wykonywanie jego zadania, tj. rozpoznania i weryfikacji ich wiarygodności. W rozpoznaniu prawdziwości Bożych znaków teolodzy zwracają uwagę na ważną funkcję pobożności ludowej oraz sensus fidelium. Część trzecia referuje stosowane w Kościele kryteria rozpoznawania tzw. objawień prywatnych: zbadanie okoliczności, adresata objawień, jego świadków, wreszcie zaś oznak jego wiarygodności. Kazus Medjugorie, gdzie domniemane mariofanie trwają od roku 1981, pokazuje, że proces rozeznawania autentyczności Bożych znaków bywa bardzo trudny. Z jednej strony - co do wiarygodności objawień - są negatywne orzeczenia biskupów miejsca, z drugiej milionowe rzesze pielgrzymujących do Medjugorie. Decyzja Stolicy Apostolskiej, określająca Medjugorie jako „miejsce modlitwy”, a nie objawień, jest wyrazem „cierpliwości”, z jaką do takich fenomenów podchodzi Kościół.Pozycja Moralność małżeńsko-rodzinna w ujęciu uczniów szkół średnich i uczelni wyższych w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Studium socjologiczno-pastoralneSzauer, Remigiusz (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Celem przedstawianego opracowania jest zauważenie, na ile postawy moralne w kwestii małżeńsko-rodzinnej respondentów będących uczniami szkół średnich i studentów uczelni wyższych z diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej mają swoje źródła i znajdują inspirację z norm moralności katolickiej, a na ile pozostają rozbieżne? W aspekcie moralności małżeńsko-rodzinnej badana młodzież przyjmuje, że wybrane zasady moralności katolickiej można uznać za słuszne, ale nie akceptuje ich całościowo. Stąd prezentowany obraz z badań analizowany jest także pod kątem wyzwań pastoralnych.Pozycja Polityka medialna Unii Europejskiej wobec problemu ochrony prywatności w nowych mediachŁuszczek, Krzysztof (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Człowiek zawsze starał się oddzielać sferę działalności publicznej od sfery prywatnej, domowej. Czynili to już starożytni. Było to też w jakimś sensie wyznacznikiem postępu cywilizacyjnego. Nowożytne ujęcie problemu prywatności datuje się na koniec XIX wieku, kiedy próbę jej wyodrębnienia jako osobnego prawa podjęli S. Warren i L. Brandeis. Podejście do prywatności zmieniło się jednak całkowicie pod wpływem rozwoju Internetu drugiej fali i mediów społecznościowych. Dla korporacji internetowych prywatność przestała być normą społeczną. Obywatele poczuli się zagrożeni. Stąd działania podjęte w Unii Europejskiej na rzecz ochrony prywatności w cyfrowym świecie. Mają one na poziomie poszczególnych państw szereg charakterystycznych cech (np. w Niemczech). Natomiast na poziomie ogólnounijnym chodzi przede wszystkim o działania służące harmonizacji prawa oraz wywieraniu skutecznej presji na wielkie korporacje internetowe. W większości przyjmowane rozwiązania gwarantują dużo wyższy poziom ochrony prywatności w cyfrowym świecie, aniżeli ma to miejsce np. w Stanach Zjednoczonych.Pozycja Myśl i postawa Edyty Stein inspiracją do budowania edukacyjnej kultury dialoguWawrzynów, Kazimiera J. (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Poszukując inspiracji do budowania edukacyjnej kultury dialogu, zwracamy się ku Edycie Stein. Jej antropologia filozoficzna i teologiczna jest podstawą dzieła wychowania. Wypracowana przez nią koncepcja „wczucia” otwiera szerokie możliwości konstruowania prawdziwych relacji międzyludzkich opartych na godności człowieka, dla którego źródłem dialogu jest Bóg. Święta Teresa Benedykta od Krzyża wskazuje światło na drodze wychowania przez refleksję naukową oraz osobiste świadectwo życia.Pozycja ЦАРСКИЕ РЕПРЕССИИ ОТНОСИТЕЛЬНО ГРЕКОКАТОЛИЧЕСКОЙ ЦЕРКВИ НА ЮГО-ВОСТОЧНОЙ РЕЧИ ПОСПОЛИТОЙ В КОНЦЕ XVIII ВЕКАBilyk, Viktoria (Uniwersytet Szczeciński, 2019)W artykule przedstawiono działania rosyjskiej cesarzowej Katarzyny II, mające na celu wyłączenie parafii unickich spod jurysdykcji Kościoła Rzymskokatolickiego w nowo włączonych do Rosji z Rzeczypospolitej ziemiach ukraińskich. Na podstawie materiałów archiwalnych wykazano opór kleru i parafian Kościoła Greckokatolickiego wobec gwałtownego powrotu do Kościoła Prawosławnego.Pozycja L’architettura sacra come il passaggio dal praxis alla theoria dell’architetto secondo la tradizione orientaleKimsza, Radosław (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Artykuł traktuje o związku sztuki sakralnej chrześcijańskiej ogółem z życiem duchowym artysty. Autor prawdę o tworzeniu sacrum warunkuje życiem duchowym artysty wyrażanym w rozmaitych formach. Akcentuje przede wszystkim stan modlitwy, oczyszczenie, pokutę i stan określany w duchowości wschodniej jako apatheia.Pozycja Kwestie majątkowe w przypadku parafii zakonnej powierzonej na podstawie kan. 520Poczmański, Michał (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Artykuł prezentuje kwestie związane z umową powierzenia parafii instytutowi zakonnemu na podstawie kan. 520 KPK. Punkt wyjścia stanowi ogólna charakterystyka (także w ujęciu historycznym) relacji między zakonami a diecezją. Na tej podstawie autor omówił szczegółowo aspekt teoretyczny kan. 520 KPK. Następnie przedstawiono aspekt praktyczny wyżej wymienionej umowy. Zagadnienia te poddano analizie przede wszystkim w kontekście relacji majątkowych, jakie zachodzą między domem zakonnym a diecezją. Analizując te relacje, autor zwraca szczególną uwagę na kwestie personalne - jakie osoby występują w szerokim spektrum zagadnienia umowy powierzenia parafii, jaką mają rolę i znaczenie. Sformułowano również postulaty co do zalecanych i ważnych zapisów umowy powierzenia parafii. Wskazano przy tym przykłady, które ze względów praktycznych powinny być normowane w umowie. Artykuł stanowi podsumowanie najważniejszych elementów związanych z umową powierzenia parafii instytutowi zakonnemu, a także uwypukla kwestie problematyczne, nie pozostawiając ich bez propozycji rozwiązań.Pozycja Relektura „Humanae vitae” w świetle niektórych faktorów moralności objawionejMielec, Bogusław (Uniwersytet Szczeciński, 2019)W artykule podjęto analizę encykliki Humanae vitae przy pomocy faktorów moralności objawionej, zawartych w dokumencie Papieskiej Komisji Biblijnej Biblia a moralność. Biblijne korzenie postępowania chrześcijańskiego. Należą do nich: struktura moralności objawionej: dar-odpowiedź/zadanie/prawo, dary stworzenia, przymierza, przebaczenia i celu eschatologicznego. A także kryteria metodologiczne gwarantujące biblijną poprawność refleksji moralnej: dwa kryteria ogólne (zgodność z biblijną wizją człowieka i przykładem Jezusa) oraz sześć szczegółowych (zbieżności, przeciwstawienia, postępu, wspólnoty, celowości i rozróżnienia). Analiza służy określeniu relacji tekstu Humanae vitae do moralności objawionej i jest teologiczną relekturą encykliki, podejmującą pytanie o jej teologicznomoralną prawdę.Pozycja Religijne czy świeckie (polityczne) pochodzenie prawa w Mezopotamii (?)Sienkiewicz, Edward (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Mezopotamia, której początki sięgają czasów prehistorycznych, uznawana jest za najstarszą cywilizację. Mimo wielu poważnych luk w materiale badawczym, dotychczasowe poszukiwania naukowe pozwalają stwierdzić, że w kwestii związków prawa z religią pojawiły się w niej dość zaskakujące rozwiązania. Pierwsze uregulowania prawne u Sumerów wiążą się z powstawaniem miast i przywództwem, wyraźnie wpisanym w ich wierzenia religijne. Dość wcześnie wyłaniająca się w tej cywilizacji instytucja króla, rozumiana jest jako pośrednicząca między światem boskim a ludzkim. Nie oznacza to jednak całkowitego utożsamienia religii i polityki, o czym świadczą uregulowania prawne w Mezopotamii. Król, który stanowi prawo, nie jest w tej funkcji reprezentantem bóstwa. Ustalając obowiązujące podwładnych normy, nie traktuje ich jako pochodzących od boga, co świadczy o rozróżnianiu przez Sumerów polityki od religii. Nie zdają sobie oni jeszcze sprawy z konsekwencji tego rozróżnienia, o czym świadczy ich niekonsekwencja w kwestii sankcji. Ustanawiając bowiem kary za nieprzestrzeganie tworzonego przez siebie prawa, król powołuje się na bóstwo, które w ten sposób, nie będąc źródłem prawa, traktowane jest jako jego zabezpieczenie.Pozycja Materiały Archiwum Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej w Koszalinie dotyczące kościelnych dziejów PiłyCeynowa, Tadeusz (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Pierwsze źródła dotyczące Piły pochodzą z akt konsystorskich z połowy XV w. Początkowo należała ona do parafii w Ujściu. Usamodzielniła się w początkach XVII w. Do 1920 r. wchodziła w skład diecezji i archidiecezji poznańskiej. Po zakończeniu I wojny światowej włączono ją do delegatury arcybiskupiej, a następnie wolnej prałatury w Pile. W wyniku II wojny światowej weszła w skład Kościoła gorzowskiego. Ostatnia reorganizacja Kościoła w Polsce w 1992 r. spowodowała jej włączenie do diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Archiwalia do dziejów Piły do początków XX w. są dostępne, ale niewystarczająco wykorzystane. Natomiast dokumenty przechowywane w archiwum diecezjalnym w Koszalinie są znane i to nie w całości, tylko nielicznym badaczom. Artykuł ten ma niejako ułatwić poszukiwania kościelnych dziejów Piły w XX w.Pozycja Pozycja II synod diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej jako znak czasu i narzędzie nowej ewangelizacjiGąsiorowski, Łukasz (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie, w jaki sposób odczytywanie znaków czasu może wpłynąć na rozwój narzędzi nowej ewangelizacji. Na początku artykułu przedstawiono pojęcie znaków czasu. W kolejnej części opracowania omówiono polskie znaki czasu w refleksji biskupów i teologów polskich. Przedstawiono także zjawisko nowej ewangelizacji. Na podstawie dokumentów II Polskiego Synodu Plenarnego omówiono przeszkody i trudności w dziele nowej ewangelizacji, a także zjawiska pozytywne w dziele nowej ewangelizacji w rzeczywistości polskiej. Omówiono także zjawisko synodalności w kontekście ożywienia Kościoła. Wykazano także jak II Synod Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej odpowiada na duszpasterskie potrzeby jego adresatów, chociażby poprzez synodalną formację wiernych świeckich. W ostatniej części opracowania wykazano, w jaki sposób stworzona struktura II Synodu Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej staje się narzędziem do odczytywania, badania i interpretowania znaków czasu.Pozycja Opracowanie księdza profesora rektora Mariana Rechowicza na temat diakonatu stałego z 1961 rokuBiałkowski, Michał (Uniwersytet Szczeciński, 2019)Przywrócenie diakonatu stałego w Kościele katolickim było jednym z kilku tematów żywo dyskutowanych w okresie przygotowań do Soboru Watykańskiego II. W 1961 r. opracowanie na ten temat sporządził ks. prof. Marian Rechowicz (1910-1983), ówczesny rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Dokument Zagadnienie instytucji diakonatu z punktu widzenia sytuacji i potrzeb Kościoła w Polsce, został rok później opublikowany w języku niemieckim. Do chwili obecnej nie jest znany szerokiemu gronu odbiorców, stąd warto przywołać jego najważniejsze tezy. Autor dostrzega wiele problemów, jakie pojawiłyby się w przypadku ustanowienia tej posługi w Kościele w Polsce. Wskazuje na brak tradycji diakonatu stałego w Polsce, wysoki wskaźnik powołań kapłańskich oraz problem kosztów utrzymania (diakona i jego rodziny), przy ograniczonych możliwościach finansowych parafii. Zaleca natomiast, by wprowadzić posługę diakonis - sióstr zakonnych, których zadaniem byłoby: nauczanie religii; prowadzenie działalności charytatywnej; roznoszenie Komunii św. chorym; przewodniczenie w nabożeństwach nieliturgicznych. Tym samym propozycja ks. prof. Mariana Rechowicza odbiega znacząco od rozwiązań doktrynalnych, przyjętych przez Sobór Watykański II.Pozycja Sympozjum naukowe „Patroni Najjaśniejszej Rzeczypospolitej i Pomorza w 100-lecie Odzyskania Niepodległości” (Słupsk, 15 stycznia 2019 r.)Krawiec-Złotkowska, Krystyna (Uniwersytet Szczeciński, 2019)