Analecta Cracoviensia, 2022, T. 54
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/14867
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Depozyt wiary jako kryterium prawdziwości nauki KościołaSzczurek, Jan D. (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2022)We współczesnej teologii pojęcie depozytu wiary jest rzadko wykorzystywane. Celem artykułu jest wykazanie jego doniosłości w zachowaniu integralności przekazu apostolskiej wiary Kościoła. Pojęcie depozytu jest istotne ze względu na ciągłość i tożsamość nauczania apostolskiego, przyjętego od Chrystusa i przekazanego Kościołowi. Pozwala bowiem dokładniej określić granice pluralizmu teologicznego. W rozwoju teologii jest wiązane z apologetyką, a jej renesans sprzyja pogłębionym studiom nad jego znaczeniem dla wykazywania apostolskiego charakteru współczesnego nauczania Kościoła. Istotnym elementem tego pojęcia jest zaufanie okazywane przez deponenta (Chrystusa) depozytariuszowi (Kościołowi), które zobowiązuje do zachowania depozytu w stanie nienaruszonym. Stąd wynika wielka odpowiedzialność całego Kościoła i każdego katolika jako depozytariusza. Depozyt wiary rozumiany jako „suma dóbr zbawczych” (suma treści noetycznych i ontycznych) ma charakter sakralny w dwojakim znaczeniu: jest darem objawiającego się Boga i jest przechowywany w świątyni, którą jest każdy wierzący w Chrystusa. Stanowi rezerwuar niezmiennych dogmatów i „miejsce” do poszukiwania odpowiedzi na coraz to bardziej dociekliwe pytania wynikające ze zmieniających się nieustannie uwarunkowań życia człowieka. Depozyt wiary jest tą rzeczywistością, która może skutecznie pomóc w walce ze współczesnym kryzysem wiary i moralności katolickiej, a nawet tożsamości samego Kościoła.Pozycja Antydemoniczny charakter sakramentu małżeństwaFicoń, Marta (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2022)Małżeństwo podniesione przez Chrystusa do rangi sakramentu nie tylko jest odpowiedzią Boga na rozłam zapoczątkowany kuszeniem przez diabła w ogrodzie Eden, przywróceniem pierwotnej jedności i nierozerwalności, ale stanowi odzwierciedlenie wewnętrznego życia i miłości Trójcy Świętej, co umożliwia małżonkom życie w postawie całkowitego daru z siebie. Oparty na wierze, nadziei i miłości związek kobiety i mężczyzny uświęcony jest obecnością i stałym towarzyszeniem posłanego przez Ojca i Syna Ducha, dzięki czemu ich codzienne zmagania egzystencjalne i trudności w walce duchowej stają się możliwe do przezwyciężenia. Sakrament małżeństwa, wzorowany na ścisłym związku Chrystusa i Kościoła oraz realizujący to przymierze miłości, stanowi przestrzeń życia, modlitwy i dawania świadectwa o miłości Boga wobec małżonków. Jako taki jest skałą, o którą rozbijają się ataki sił ciemności.Pozycja Źródła i rozwój instytucji domniemanej śmierci współmałżonka w prawie kanonicznym do XV wiekuSajkowski, Mateusz (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2022)Celem niniejszego artykułu jest odtworzenie genezy i sukcesywnej ewolucji instytucji domniemanej śmierci współmałżonka w prawie kanonicznym, która w obecnym porządku prawnym Kościoła unormowana jest w kan. 1707 kodeksu Jana Pawła II. U zarania tych regulacji znalazły się nade wszystko wyzwania stawiane przez życie, na które próbowało odpowiedzieć najpierw prawo rzymskie, a następnie rodząca się doktryna – w piśmiennictwie ojców Kościoła, orzeczeniach synodalnych i za pośrednictwem listów papieskich Leona I oraz Innocentego I – poprzez dostosowanie zdobyczy antycznych jurystów do chrześcijańskiej nauki o małżeństwie. Pierwsze millenium Kościoła to dostrzeżenie problemu przez władzę kościelną, a także stopniowe klarowanie się fundamentu doktrynalnego, czyli wskazań materialnych, które trwale rozróżniły eklezjalne i świeckie postrzeganie kwestii uznania za zmarłego. Średniowiecze z kolei obfitowało w dekretały biskupów rzymskich – mowa zwłaszcza o Perlatum est Aleksandra III, Dominus Lucjusza III i In praesentia Klemensa III, które ostatecznie utwierdziły tę dyscyplinę w sprawach de morte praesumpta. Nie można również pominąć doniosłej roli kanonistów wieków średnich, gdyż ich komentarze wydatnie przyczyniły się do ustalenia reguł proceduralnych oraz sposobów dowodzenia, służących temu, aby sędzia osiągnął pewność moralną.Pozycja Zawierzyć Maryi i Kościołowi. Sylwetka ks. Wojciecha Życińskiego SDBMączka, Janusz (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2022)Postać ks. Wojciecha Życińskiego SDB zasługuje na wspomnienie. Jego droga naukowa naznaczona jest szczególnym umiłowaniem Kościoła i Maryi – Matki Bożej, które zaowocowało naukowymi opracowaniami z zakresu mariologii i eklezjologii. Interdyscyplinarność tych prac wyznaczyła ważną perspektywę badawczą dla teologii. Z dużym poświęceniem realizował swoją teologiczną misję w nauczaniu i popularyzowaniu doktryny teologicznej. Oprócz pracy badawczo-dydaktycznej zaangażowany był w działalność organizacyjną na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie oraz w wielu komisjach kościelnych. Ksiądz Wojciech Życiński pozostawił trwały ślad w teologii, a zwłaszcza w mariologii polskiej.Pozycja Wpływ myśli Balthasara na Tischnerowską interpretację problemu intratrynitarnej wolności BogaWołowski, Lech (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2022)Niniejszy artykuł podejmuje problematykę wpływu myśli Balthasara na dynamikę refleksji Tischnera w zakresie problematyki intratrynitarnej wolności Boga i związanych z tą tematyką konsekwencji dla wolności człowieka. Dzięki zastosowaniu analizy porównawczej myśli obu autorów i uwzględnieniu chronologii ich publikacji, ustalone zostają konkretne ramy czasowe i konkretne przesłanki merytoryczne wpływające na istotne zmiany w postrzeganiu problematyki wolności Boga przez Tischnera. Dogłębnie przeanalizowana jest również Tischnerowska interpretacja Balthasarowych pojęć wolności nieskończonej i wolności skończonej. Wykazane są zarówno zbieżności, jak i istotne różnice w podejściach obu autorów, zwłaszcza w kontekście ontologicznego i agatologicznego ujęcia tej tematyki. Całość badań zamyka analiza zgodnie przeprowadzonej przez obu autorów apologii chrześcijańskiej wizji wolności człowieka, wynikającej z wolności Boga i zanurzonej w niej, wobec oświeceniowo-ateistycznego modelu zabsolutyzowanej wolności ludzkiej, w której właśnie ze względu na brak relacji z Bogiem wolność ulega stopniowej degradacji i w konsekwencji unicestwieniu.Pozycja Pensjonariusze parafii szpitalnych diecezji krakowskiej w wizytacji bp. Kajetana Sołtyka (1781–1785). „W potrzebach życia opatrzenie, a do zbawienia duszy przewodnictwo”Chromy, Dariusz (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2022)W polskiej części diecezji krakowskiej funkcjonowało 50 parafii szpitalnych. Każda z nich miała swojego proboszcza, swój kościół i uposażenie. Integralną częścią każdej fundacji był szpital i zamieszkujący go ubodzy. Pod koniec XVIII wieku było ich około 200. Kilkudziesięciu spośród nich możemy poznać z imienia i nazwiska. W przypadku kilkunastu znamy miejsce pochodzenia, wiek i stan. Życie pensjonariuszy miało swój rytm. Wyznaczała go codzienna modlitwa wyuczona przez prepozyta, praca ręczna i chodzenie po jałmużnie.Pozycja Wybrane relikwiarze ze Świętych Schodów („Scala Santa”) w krypcie pod kościołem Ojców Pijarów w KrakowieMarszałek, Mariola; Gaweł, Adam; Pachuta, Karolina; Buszko, Eliza (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2022)W latach 2017–2020 w obrębie krypty, piwnic oraz klasztoru Ojców Pijarów w Krakowie przeprowadzono kompleksowe prace konserwatorsko-budowlane. W czasie ich trwania dokonano wielu sensacyjnych odkryć, między innymi w tajemniczych schodach w prezbiterium krypty odnaleziono 59 relikwiarzy. W miarę postępu prac konserwatorskich i badawczych stało się jasne, że krypta pod kościołem oryginalnie stanowiła kaplicę Świętych Schodów, jeden z niewielu tego typu zabytków na świecie. Konserwatorzy wydobyli i zakonserwowali relikwiarze, a trzy z nich poddali zostały specjalistycznym badaniom. Wybrano relikwiarz zawierający przezroczysty krzyż z cząstką Krzyża Świętego oraz dwa nieprzezroczyste obiekty: niebieski koralik i czarny paciorek. Obiekty zostały przeanalizowane metodami nieniszczącymi i nieinwazyjnymi. Stwierdzono, że krzyż relikwiarzowy jest wykonany z kryształu górskiego, koraliki wykonane są ze szkła. W miarę możliwości omówiono również pochodzenie obiektów oraz czas ich powstania.Pozycja Note on Probability of Logical Sentences and the Linda ProblemOlszewski, Adam (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2022)This paper presents a logical concept of probability which seems to be obvious, as it is, but the author is not aware of any elaboration of a developed studies on the issue or of any special philosophical application of it. Such a probability of the formula A, of the language of the propositional logic, is the quotient of the number of Boolean valuations of formula A of the classical propositional calculus, which takes the logical value 1, to the number of all Boolean valuations of such a formula A. An application of this concept of logical probability to the solution of the Linda problem is given.Pozycja Ideologia liberalnego kapitalizmu, „credo” socjalizmu i personalistyczna koncepcja życia społecznego kard. Stefana WyszyńskiegoFicek, Ryszard (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2022)Prezentowany artykuł ukazuje personalistyczną koncepcję życia społecznego w ujęciu Stefana Wyszyńskiego w kontekście ideologii liberalnego kapitalizmu, jak również ideologicznych koncepcji nawiązujących do idei socjalistycznych. Wiodącą tezą niniejszych analiz jest ukazanie powyższych systemów nie tyle w kategoriach antynomicznych czy analogicznych, ile – przede wszystkim – z punktu widzenia prakseologii personalistycznej demonstrowanej w nauczaniu społecznym Stefana Wyszyńskiego. Ideologia liberalna i związany z nią kapitalizm zrodziły się w połowie XIX wieku i od tego czasu nieustannie ewoluowały, często zmieniając swoje główne wyznaczniki i specyfikę. Z drugiej strony, ideologia socjalistyczna ukształtowała się jako koncepcja przeciwna kapitalistycznej rzeczywistości XIX wieku. Jednak nigdy tak naprawdę nie istniała ona w jednolitej formie. Analizowana ideologia, określana jako doktryna socjalistyczna, była w istocie hybrydą idei liberalno-kapitalistycznych i – poniekąd – neofeudalnej biurokracji. Bardziej szczegółowa analiza powyższych koncepcji i ich krytyczna reinterpretacja w kontekście myśli personalistycznej Wyszyńskiego pozwala uświadomić niebezpieczeństwa związane z motywowanym ideologicznie propagowaniem skrajnych, często zafałszowanych koncepcji osoby ludzkiej i ich zastosowaniem w konkretnych realiach współczesnego świata.