Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, 2019, T. 52, z. 2
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/35231
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Was Plato a lover of λόγος?Kurek, Jarosław (Księgarnia Św. Jacka, 2019)This paper focuses on the concept of logos in the writings of Plato. After preliminary methodological considerations, it proceeds to attempt a provisional definition of the term. It then examines the philosopher’s capacity to be philologos. This ability, the paper shows, is closely connected with the philosophical dimension of music. This eventually leads to a novel and complex definition of logos. Contextualised in the historical event of Socrates’ trial as recounted in the Apology, it argues for the capital importance of the dialectical search for logos in Plato’s philosophical work.Pozycja Średniowieczna myśl filozoficzna jako obrona przed dekonstrukcją filozofii współczesnejGrzesik, Tadeusz (Księgarnia Św. Jacka, 2019)Proces dekonstrukcji filozofii, rozpoczęty przez myślicieli postmodernistycznych, jest wymierzony nie tylko przeciw filozofii, ale także przeciw europejskiej kulturze i roli, którą filozofia w jej formacji dotychczas odgrywała. Artykuł ma cztery części. W pierwszej – autor przytacza pewne przypadki, obrazujące, jak doszło do obecnego stanu współczesnej filozofii poprzez wzgardę i zawinioną ignorancję filozofii średniowiecznej przez filozofów uchodzących za chrześcijan (przykład Romana Ingardena). Autor przeciwstawia takiej postawie przykład Anzelma z Canterbury jako tego, który nie tylko szukał dogłębnego zrozumienia tego, co wiarą wyznawał, ale który również posługiwał się wolną spekulacją filozoficzną, aby to osiągnąć. W drugiej części rozważana jest próba zdemaskowania przez Rogera Scrutona zła w wywodach Jacques’a Derridy, pojęcia dekonstrukcji filozofii z uwzględnieniem roli, jaką nihilizm i relatywizm odgrywają w tej procedurze. W trzeciej części autor odnosi się do myśli G.K. Chestertona i współczesnych filozofów polskich: J.M. Bocheńskiego, S. Swieżawskiego, B. Skargi, którzy doceniając metafizykę, chrześcijańskie dziedzictwo Europy i myśl średniowieczną, podkreślają, jaką przynoszą one korzyść nie tylko dla duch ludzkiego, ale także dla uchronienia filozofii od grożącej jej dezintegracji obecnej w globalnej ideologii politycznej poprawności i w myśli postmodernistów. W czwartej części rozważana jest myśl Ludwiga Wittgensteina jako tego, którego radykalizm wymierzony jest w filozofię i religię; tego, który był obdarzony poczuciem misji w sprawie ratowania filozofii i religii od absurdów, które stoją na przeszkodzie właściwego funkcjonowania tych dwóch filarów kultury ludzkiej.Pozycja Tekst teologiczny jako świadectwo wiary teologaSłomka, Jan (Księgarnia Św. Jacka, 2019)Tekst teologiczny powinien być świadectwem wiary teologa. W artykule rozpatrzone zostały trzy możliwe sposoby takiego świadectwa. Przede wszystkim tekst powinien spełniać kryterium ortodoksji. Musi zatem respektować Objawienie Boże przekazane w Piśmie Świętym oraz zachowywane w Tradycji. Zgodnie z nauczaniem Kościoła katolickiego autorytatywną wykładnię Tradycji daje Urząd Nauczycielski Kościoła. Jednak zarówno interpretacja Pisma Świętego, jak i odczytywanie Tradycji wymaga umiejętności teologicznej. Inaczej grozi popadnięcie w fundamentalizm. Ten fundamentalizm w odniesieniu do Magisterium Kościoła wyraża się często na dwa przeciwstawne sposoby: albo w unikaniu odwołań, albo w nadmiernym odwoływaniu się do wypowiedzi Magisterium. Drugi potencjalny sposób świadectwa wiary to powoływanie się na osobiste świadectwo wiary, swoje przeżycia. Takie „naiwne”, bezpośrednie świadectwo nie powinno mieć miejsca w tekście teologicznym. To twierdzenie zostało poparte dwoma argumentami: wymogu krytyki niemożliwego do spełnienia wobec własnego osobistego świadectwa i różnicy między słowem mówionym a pisanym. Natomiast – i to jest trzeci sposób obecności – tekst teologiczny powinien być przeniknięty duchem wiary, czyli wyrastać z osobistego doświadczenia wiary, ale nie poprzez „dawanie świadectwa”, lecz poprzez wewnętrzną wierność temu doświadczeniu. W artykule podjęto próbę opisania doświadczenia wiary w oparciu o filozofię Levinas.Pozycja Moralność (z) Ducha, czyli postulat duchowego charakteru moralności chrześcijańskiejBartoszek, Antoni (Księgarnia Św. Jacka, 2019)Artykuł wykazuje, że dla właściwego rozumienia i przeżywania moralności chrześcijańskiej potrzebne jest uwzględnienie jej duchowego charakteru. Pogłębione spojrzenie na moralność jest zadaniem wszystkich chrześcijan. Jednak szczególne wyzwanie w tym zakresie spoczywa na teologii moralnej. Dlatego też w niniejszych analizach położono akcent na trosce o właściwy kształt samej teologii moralnej. By uzasadnić konieczność głęboko duchowego rozumienia moralności chrześcijańskiej, potrzebne było najpierw znalezienie odpowiedzi na pytania o zależność między moralnością a duchowością, o wpływ Ducha Świętego na kształtowanie moralności chrześcijańskiej, wreszcie o zależność między teologią moralną a innymi dyscyplinami teologicznymi, szczególnie teologią duchowości.Pozycja Warunki odpuszczenia grzechów ze strony Boga w wybranych tekstach Nowego TestamentuWu, Katarzyna (Księgarnia Św. Jacka, 2019)Artykuł analizuje kilka tekstów Nowego Testamentu (Mt 9,1-8 || Mk 2,1-12 || Łk 5,17-26; Jk 5,13- 18; 1 J 1,8-2,2) zawierających pewne warunki, które umożliwiają człowiekowi uzyskać odpuszczenie grzechów ze strony Boga. Są nimi: wiara, płynąca z wiary modlitwa, namaszczenie olejem w imię Pana przez prezbiterów i wyznanie grzechów. Wynika z tych tekstów, że Bóg jest gotów odpuścić grzechy człowiekowi, ale potrzebny jest też wkład ze strony grzesznika. Teksty te rzucają światło na wypowiedzi Nowego Testamentu, w których odpuszczenie grzechów nie jest obwarowane żadnymi warunkami i nie pozwalają zbyt łatwo twierdzić, że miłosierdzie Boże nie zakłada żadnych wymagań względem grzesznika.Pozycja Błogosławiony ksiądz Michał Sopoćko – apostoł Bożego MiłosierdziaZabielski, Józef (Księgarnia Św. Jacka, 2019)Artykuł zawiera charakterystykę udziału bł. ks. Michała Sopoćki w rozwoju kultu Bożego Miłosierdzia. Ukazane zostały też objawienia s. Faustyny, formy objawionego kultu, osoby zaangażowane w jego rozwój. Zawarta jest też teologiczna zasadność tego kultu i jego formy. Zamieszczono też uzasadnienie teologiczne tego kultu oraz jego formy.Pozycja Miłosierdzie sercem życia i misji Kościoła na podstawie wybranych przykładów nauczania Jana Pawła IIDudek-Kowalska, Agnieszka (Księgarnia Św. Jacka, 2019)Celem prezentowanego artykułu jest synteza połączona z analizą przykładów nauczania Jana Pawła II ukazujących zagadnienie miłosierdzia jako serca życia i misji Kościoła. Zmierza do ukazania aktualności postulatu papieża, by z głoszenia i praktyki miłosierdzia uczynić oś misji Kościoła, a w dalszej konsekwencji, by miłosierdzie uczynić podstawą stosunków międzyludzkich. W dwóch częściach artykułu najpierw ukazane są wiara oraz świadectwo Kościoła, a następnie przedstawiona jest analiza miłosierdzia jako przedmiotu doświadczenia Kościoła, jego orędzia (głoszenia) i form świadectwa. W ramach części poświęconej wzywaniu miłosierdzia ukazane są najpierw potrzeby i problemy świata współczesnego, a następnie miłosierdzie jako zasadnicza odpowiedź na nie. Finalnie prezentowany jest problem stałego wysiłku nawrócenia jako przejawu miłosierdzia i gwaranta realizacji postulatów miłosierdzia. Przedstawiana analiza prowadzi do wniosku, że temat miłosierdzia obecny w nauczaniu Jana Pawła II stanowi stały i aktualny punkt odniesienia i powinien być realizowany poprzez wiarę i praktykę miłosierdzia w życiu i misji Kościoła.Pozycja Platformy multimedialne przestrzenią do komunikacji on-line. Nowe wyzwania dla edukacji medialnejGębalska-Berekets, Anna (Księgarnia Św. Jacka, 2019)Multimedia łączą w sobie wiele form przekazu. Konwergencja mediów i ich różnorodność nie po zostają bez wpływu na percepcję odbiorców. Artykuł podejmuje tematykę związaną z platformami multimedialnymi jako narzędziem służącym komunikacji on-line. Przemiany zachodzące w obszarach aktywności ludzkiej w sieci wymagają właściwego podejścia edukacyjnego.Pozycja Internetowe narracje audiowizualne w chrześcijańskich świadectwach wiary. Szanse, zagrożenia, dylematyPethe, Aleksandra (Księgarnia Św. Jacka, 2019)Współczesne media masowe kształtują kulturę środowiska komunikacyjnego. Świat cyfrowy oferuje różne techniki komunikowania i determinuje jednocześnie konieczność poszukiwania nowych, skutecznych form wypowiedzi. Problem ten dotyczy także przestrzeni religii. Wobec tego rodzą się podstawowe pytania o możliwości wykorzystania potencjału cyberprzestrzeni w efektywnym wypełnianiu misji ewangelizacyjnej, aby skutecznie dotrzeć z treściami sakralnymi do współczesnego odbiorcy. Autorka analizuje szczególny gatunek wypowiedzi religijnej, jaką jest świadectwo do świadczenia wiary realizowane językiem i narzędziami charakterystycznymi dla kultury audio wizualnej i multimedialnej. W artykule ukazano ewolucję gatunku, wskazano także na tendencje profesjonalizacji w tym zakresie. Jednocześnie za sygnalizowano nie tylko szanse, ale i zagrożenia oraz dylematy związane z komunikowaniem sieciowym w procesie mediatyzacji treści religijnych.Pozycja Zagospodarowywanie cyberkontynentu – media studenckie duszpasterstwa akademickiego w PolsceŚpiewak, Rafał (Księgarnia Św. Jacka, 2019)Benedykt XVI nazwał Internet „nową areną digitalną” i „digitalnym kontynentem”, wyznacza jąc jednocześnie Kościołowi pilne zadania, by tę przestrzeń w odpowiedni sposób zagospodarować i przeniknąć duchem Ewangelii. Zdawał sobie sprawę, że „Świat cyfrowy nie jest światem paralelnym ani czysto wirtualnym, lecz dla wielu ludzi, zwłaszcza najmłodszych, stanowi część codziennej rzeczywistości”. Jego myśl rozwinął i pogłębił papież Franciszek w adhortacji „Christus vivit”. Podkreślił on, że skoro ludzie nie tylko komunikują się w tej przestrzeni, ale stanowi ona dla nich wręcz przestrzeń życia, sprawą pilną jest potrzeba wysłania cybermisjonarzy. Ich zadaniem jest adekwatne dla młodych ludzi głoszenie orędzia Jezusa Chrystusa i przyczynianie się do budowania wspólnoty Kościoła. Wyjątkowo ciekawym polem do zbadania recepcji nauczania ostatnich papieży są media duszpasterstwa akademickiego w Polsce. Stanowią one szczególny przypadek mediów studenckich. Wykorzystanie nowych technologii komunikacyjnych wciąż pozostaje wyzwaniem duszpasterskim zwłaszcza względem młodzieży.Pozycja „Ostatni mnich w Orłowej” – powieść historyczna ks. Dominika Ściskały (1887–1945)Bańska-Szuba, Anna (Księgarnia Św. Jacka, 2019)Artykuł zawiera analizę historyczno-literacką powieści „Ostatni mnich w Orłowej”, wydanej w Cieszynie nakładem wydawnictwa im. bł. Jana Sarkandra w 1924 r. Autor, cieszyński duchowny, Dominik Ściskała, zaangażowany z ramienia związku Śląskich katolików w spór o granicę polsko-czeską w latach 1919–1920, po przegranej walce o ziemie zaolziańskie tworzy powieść historyczną „ku pokrzepieniu serc” dla współczesnych sobie rodaków znad Olzy. Niniejszy artykuł to próba odczytania powieści jako regionalnego, „cieszyńskiego Potopu”. W tym celu autorka przedstawia związki utworu z Sienkiewiczowskim dziełem, podobieństwa i różnice w kreacji świata przedstawionego, narracji, konstrukcji czasu, wykorzystania materiału historycznego, budowy planu rzeczywistego i fikcyjnego. Odkrywa też zawartą w powieści myśl historiozoficzną, ukazującą reformację jako zło, które spowodowało w przeszłości rozbicie jedności w wierze, a w czasach współczesnych podział ojczystej ziemi. Wskazuje również, na czym, mimo tragicznego finału powieści, opiera się myśl mająca dać „otuchę rodakom”. Przedstawiona przez autorkę analiza i interpretacja jest pierwszą próbą historycznoliterackiej oceny powieści ks. Ściskały, ponieważ nikt wcześniej się tym nie zajmował.Pozycja Ekonomia doświadczeń w warunkach estetyzacji rzeczywistościLipski, Aleksander (Księgarnia Św. Jacka, 2019)Ekonomia doświadczeń (wrażeń, przeżyć, emo cji itp.) jest częścią szerszego syndromu zjawisk: w wymiarze kulturowym jest częścią estetyzacji (kulturalizacji) rzeczywistości, w wymiarze ekonomicznym jest składnikiem kapitalizmu kognitywnego. estetyzacja rzeczywistości polega na zastępowaniu pierwotnej funkcji instrumentalno-praktycznej przez funkcję semiotyczno-symboliczną. Estetyzacja przejawia się w muzeifikacji i teatralizacji instrumentalno-praktycznych obiektów i czynności życia codziennego. Estetyzacja prowadzi do rozszerzania się zakresu kultury (ikonosfery), która z odrębnej dziedziny świata społecznego staje się wszechobecną jego cechą (jedność społeczno-kulturowa). W kapitalizmie kognitywnym ekonomia doświadczeń stanowi część procesu dematerializacji pracy i produkcji.Pozycja Izabela Rutkowska, Niepojęty świat duszy. Język doświadczeń mistycznych św. Faustyny Kowalskiej, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów 2017 (Teolingwistyka 12), s. 448Skrobak, Izabela (Księgarnia Św. Jacka, 2019)Pozycja Pozycja Pozycja Sprawozdanie z „The 5th International Scholas Chairs Congress – Building cooperation network for fraternal humanism” (Fordham university, Nowy jork, 2–4 czerwca 2019)Surmiak, Wojciech (Księgarnia Św. Jacka, 2019)Pozycja Hope. Where does our hope lie? Sprawozdanie z międzynarodowego kongresu zorganizowanego przez Europejskie Stowarzyszenie Teologii Katolickiej (Bratysława, 28–31 sierpnia 2019)Surmiak, Wojciech (Księgarnia Św. Jacka, 2019)Pozycja