Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 2022, T. 42, nr 2
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/22719
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja The Eucharistic Congress in the Town of Wieluń in 1931Widera, Michał (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)Despite the difficult economic situation of the inhabitants of the Wieluń district in the Second Polish Republic and the necessity for their emigration mainly to Germany for work purposes, they were characterised by deep religiousness. Bishop Teodor Kubina underlined this fact many times in his utterances. It had an influence on the organisation of the Eucharistic Congress, which was the third most important one in the diocese of Częstochowa, between 27th–29th June 1931 in the town of Wieluń. It took place with the involvement of the inhabitants of the Wieluń district, who walked in the pilgrimage from their parishes, which reflected their great respect towards the Divine Sacrament. This event deepened their religiousness, and it resulted in an even greater engagement in the activities of the Catholic associations.Pozycja Nowożytna ikonografia wybranych świętych depczących smoka (z kręgu łacińskiego). SzkicSprutta, Justyna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)Najczęściej występujące w sztuce chrześcijańskiej kręgu łacińskiego przedstawienia zwycięstwa odniesionego nad smokiem jako uosobieniem szatana, grzesznych żądz, pokus czy herezji ukazują pokonanie tego stwora (lub jego substytutu) za pomocą krzyża, miecza, włóczni, natomiast rzadziej – za pomocą gestu calcatio, czyli przez podeptanie. W tradycji katolickiej najczęściej depczą smoka i jego substytut, np. węża, Matka Boża, archanioł Michał i św. Małgorzata. Artykuł szkicuje tę problematykę, ponieważ jej przedmiot jest bardzo obszerny, a przybliża prawdę o zwycięstwie możliwym do odniesienia tylko dzięki mocy Bożej.Pozycja Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona i ich obecność na ŚląskuSobkowicz, Krzysztof (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)Artykuł jest próbą przedstawienia Zakonu Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona, genezy jego powstania, działalności w Ziemi Świętej, idei, jaka mu przyświecała, struktury funkcjonowania, a także roli, jaką odegrał w Europie i w Polsce do jego rozwiązania, tj. kasaty zakonu. Celem publikacji jest przybliżenie historii i działalności templariuszy z uwagi na fakt, iż wciąż ich koleje losu cieszą się dużym zainteresowaniem. W przedstawionym materiale zwrócono uwagę na rok 1241, kiedy to Mongołowie najechali na Polskę, w wyniku czego złupiony został Śląsk, a templariusze ponieśli znaczne straty.Pozycja Selbstbestimmtes Leben im Pflegeheim – eine flankierende Pflegeheimethik aus theologisch-ethischer Motivation und PerspektiveSchlögl-Flierl, Kerstin; Heutling, Pia (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)A concept of nursing home ethics is presented based on the results of the interdisciplinary research and practice project “Self-determined life in the nursing home” at the University of Augsburg. This nursing home ethics consists of both a care-ethical and an organisational-ethical strand. The results of the cooperating social science studies are reflected ethically. The concept of relational self-determination has proven to be viable in order to meet the needs and wishes of those living in the nursing home, but also of those working there. The starting point for the nursing home ethics outlined here is the vulnerability of the residents – particularly evident in the Coronavirus pandemic – which is understood as both a risk and a resource. In the research process, questions concerning the ‘small’ ethics of everyday life were developed as well as larger ethical questions, for example, about the use of technology in this place of living and working.Pozycja Helmut J. Sobeczko, Konrad Glombik. 2022. Kościół na pięknej śląskiej ziemi. 50 lat diecezji opolskiej 1972–2022 (Z Dziejów Kultury Chrześcijańskiej na Śląsku 111). Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego UO, 231 s. ISBN 978-83-65860-94-1; 978- 83-7342-782-2.Kogut, Mieczysław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)Pozycja Sprawozdanie z działalności Diecezjalnego Instytutu Muzyki Kościelnej w roku szkolnym 2021/2022Poźniak, Grzegorz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)Pozycja Sprawozdanie z działalności Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego w roku akademickim 2021/2022Podzielny, Janusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)Pozycja Henryk Olszar. 2022. Z tej ziemi i na tej ziemi. Siostry zakonne związane pochodzeniem lub zamieszkaniem z parafią Świętego Anioła Stróża w Gorzycach w archidiecezji katowickiej. Studium biograficzne (Studia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 96). Katowice: Księgarnia św. Jacka, 216 s. ISBN 978-83-8099-161-3; ISSN 1643-0131.Górecki, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)Pozycja Karol Wallowy. Pierwszy powołany do kapłaństwa w GorzycachOlszar, Henryk (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)Ks. Karol Wallowy (1846–1920) jest odnotowanym w źródłach pierwszym kapłanem pochodzącym z parafii Świętego Anioła Stróża w Gorzycach, w dzisiejszej archidiecezji katowickiej. We Wrocławiu ukończył Gimnazjum św. Macieja i Wydział Teologii Katolickiej. Święcenia kapłańskie przyjął 28 czerwca 1871 r. z rąk biskupa wrocławskiego Heinricha Förstera. Był śląskim duszpasterzem od powstania do upadku Cesarstwa Niemieckiego, w okresie sporów wokół uchwał Soboru Watykańskiego I i Kulturkampfu. Był duchowym przewodnikiem wiernych w Bieńkowicach, Łubowicach i Zakrzowie. Nie doczekał podzielonego Śląska po zakończeniu Wielkiej Wojny, choć jego nadejście przygotował w swoim umyśle i emocjach. W 1922 r. jego rodzinne Gorzyce znalazły się w Polsce, zaś parafia św. Mikołaja w Zakrzowie, w której posługiwał przez 28 lat i ma tam swój grób, pozostała w Republice Weimarskiej. W swoim kapłaństwie był „na właściwej sobie drodze”, która go „wiodła do świętości”.Pozycja Czynniki determinujące przemiany Kościoła rzymskokatolickiego w dzisiejszej Polsce w kierunku wspólnoty wiary – „koinonia”. Perspektywa teologiczno-socjologicznaOgorzelec, Kazimierz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)Artykuł jest próbą wskazania czynników determinujących procesy, które mogą stać się zaczątkiem pożądanych zmian w Kościele rzymskokatolickim dzisiejszej Polski, ukierunkowanych na prawdziwą i autentyczną wspólnotę wiary – „koinonię”, zarówno w rzeczywistości widzialnej, jak i duchowej. Jest to studium teologiczno-socjologiczne, którego metodologia oparta jest na analizie ukierunkowanej na diagnozę społeczną – kreatywną. W analizie wykorzystano publikacje naukowe (teologiczne, socjologiczne) i artykuły prasowe. Uwzględniono też opinie i wypowiedzi osób (głównie ludzi Kościoła, nauki oraz publicystów i dziennikarzy), prezentowane w różnych środkach masowego przekazu na temat Kościoła rzymskokatolickiego w dzisiejszej Polsce.Pozycja Chryzostomowa adaptacja etopei w wybranych tekstach „Homilii na Ewangelię św. Mateusza”Nagel, Zygmunt (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)Etopeja jest jednym z „ćwiczeń wstępnych” (progymnasmata), praktykowanych głównie w szkołach retorycznych w okresie antyku i późnego antyku. W tamtym okresie w sensie ścisłym rozumiana była jako fikcjonalna mowa włożona w usta osób mitycznych lub historycznych, z uwydatnieniem ich charakteru. Figurę tę stosował również św. Jan Chryzostom, który przyswoił ją sobie w szkole pogańskiego retora Libaniosa. Niniejszy artykuł przedstawia zagadnienie etopei w kontekście historycznym i współczesnym, z uwzględnieniem przykładowych tekstów Homilii na Ewangelię św. Mateusza wspomnianego Doktora Kościoła. Artykuł ukazuje bogactwo stosowanych przez niego etopei, z uwzględnieniem ich strony formalnej i materialnej.Pozycja Męczeństwo z powodu odium fidei – na przykładzie zabójstwa ks. Stanisława Streicha w świetle zbrodni lubońskiejMueller, Wojciech (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)Artykuł poświęcony został analizie zabójstwa proboszcza parafii św. Jana Bosko w Luboniu, dokonanego 27 lutego 1938 r. przez komunistycznego agitatora. Mimo iż od śmierci kapłana upłynęło tak wiele lat, sprawa po dziś dzień budzi wiele emocji, ponieważ działalność duszpasterska i społeczna ks. Streicha pozostawiła po sobie obfite i błogosławione owoce, a on sam stał się kandydatem do chwały ołtarzy na drodze męczeństwa. W dochodzeniu kanonizacyjnym, zmierzającym do uznania męczeństwa, Kościół zwraca szczególną uwagę na konieczność akceptacji śmierci, jakiej przykład dał Chrystus, i przypomina, że męczeństwo od starożytnych czasów przyrównywane było do chrztu z wody i nazywano je chrztem krwi. Nie zmienia to jednak faktu, że zasadniczymi elementami, które należy rozpatrzyć w takim postępowaniu, prowadzonym tą właśnie drogą, są: wskazanie konkretnej osoby męczennika oraz osoby prześladowcy, udowodnienie rzeczywistej śmierci, a także wykazanie przyczyny śmierci. Wszystkie te obszary badań nie tylko pojawiają się w „zbrodni lubońskiej”, ale potwierdzają i dają pewność, że sługa Boży ks. Stanisław Streich jest męczennikiem in odium fidei, a jego beatyfikacja jest kwestią czasu.Pozycja „Jak uderzę kijem w krzaki, wypłoszę zajączka”. Lektura uważniejsza „Piosnki nieprzystojnej” zapisanej przez Mikołaja z KoźlaLibowski, Łukasz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)Artykuł niniejszy ma charakter przeglądowy. Poświęcony jest utworowi znanemu w literaturze pod tytułem Cantilena inhonesta, który w czasie swoich podróży po Śląsku, Czechach i Morawach zanotował na początku XV w. Mikołaj z Koźla. W pierwszej części opracowania omawia się przede wszystkim kwestie genezy wiersza oraz datacji i okoliczności jego zapisu. W części drugiej artykułu śledzi się kolejne „wersje” tekstu Sprośnej śpiewki, począwszy od „wersji” rękopiśmiennej, poprzez „wersję” transliterowaną i transkrybowaną, aż po „wersję” przełożoną na język współczesny. W części trzeciej niniejszego studium nieobyczajną kantylenkę opatruje się komentarzem. Mówi się więc tu kolejno: o gatunku literackim, jaki ona reprezentuje, o jej tematyce, o wykorzystanych w niej środkach wyrazu oraz o jej budowie; dalej zaś: o zawartych w niej opisie ciała ludzkiego – męskiego i żeńskiego – i wizji miłości, a także o atrybutach towarzyszących jej bohaterom oraz o zasadzie ekspresji uczuć, z którą czytelnik tutaj się spotyka.Pozycja Das Gewissen in “Veritatis splendor” und “Amoris laetitia”. Eine moraltheologische AnalyseKlöcker, Katharina (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)The text deals with the different conceptions of conscience in Veritatis Splendor and Amoris laetitia and undermines the argument of discontinuity. In contrast, a hermeneutic of complementarity is advocated. This can open up adequate spaces of thought for the dialectic of theory and practice, in which the often overlooked and forgotten multidimensionality of the Christian concept of conscience can unfold. The mutual reflection of Veritatis splendor and Amoris laetitia results in a conception of conscience that can express the scope of the concept of conscience and at the same time the dynamic character and vitality of the Church’s teaching.Pozycja Zdzisław Józef Kijas. 2021. Dziesięć Panien Mądrych. Męczenniczki elżbietańskie, Kraków: Wydawnictwo Bratni Zew, 192 s. ISBN 978- 83-7485-402-3.Rosner-Leszczyński, Kacper (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)Pozycja Droga Heinricha Förstera do sakry biskupiej we Wrocławiu (1799–1853)Jerzak, Norbert (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)Heinrich Förster urodził się 24 listopada 1799 r. w Głogowie. Uczęszczał do miejscowego gimnazjum, gdzie w 1821 r. zdał egzamin dojrzałości, po którym wstąpił do wrocławskiego seminarium duchownego i rozpoczął studia teologiczne na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Po ukończeniu formacji i studiów, 17 lipca 1825 r. przyjął święcenia kapłańskie. Pracował jako wikariusz w parafii świętych Apostołów Piotra i Pawła w Legnicy. W 1828 r. został mianowany proboszczem parafii świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kamiennej Górze, gdzie pełnił posługę do 1837 r. W tym samym roku przyjechał do Wrocławia, gdzie 11 października został kanonikiem kapituły wrocławskiej i kaznodzieją katedralnym we Wrocławiu. Förster podkreślał fundamentalne znaczenie zasad wiary w głoszeniu Słowa Bożego. Jego posługa kaznodziejska przypada na spór o małżeństwa mieszane, w którym zajmował prawowierne stanowisko. W latach 1845–1853, tj. w czasie rządów kard. Melchiora von Diepenbrocka, ks. kanonik Förster był jego najbliższym i zaufanym współpracownikiem. 20 września 1845 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa od Wrocławskiego Wydziału Teologicznego. Po śmierci kard. Melchiora von Diepenbrocka, 20 stycznia 1853 r. kapituła katedralna wybrała Förstera na wikariusza kapitulnego, a 19 kwietnia – na ordynariusza diecezji wrocławskiej. Jako biskup kontynuował dzieło odnowy moralnej i religijnej, rozpoczęte przez swojego poprzednika.Pozycja The Motif of Sacrifice in SurrogacyGlobokar, Roman (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)The regulation of surrogacy varies between different countries. There is a trend towards greater liberalization on the global level. Ethical evaluation creates a basic dilemma: Is surrogacy a superior form of solidarity between people or the instrumentalization of a woman’s body, being contrary to the fundamental dignity of every human How does surrogacy affect people involved in the process and what do decades of experience with surrogacy tell us about its effect on human beings? Is there an ideal form of surrogacy where reproductive parties themselves describe the relationship as satisfactory, fair, and just, and where the well-being of all involved parties is equally considered? In this article, we will look at the unsuccessful initiative to regulate at least the issue of altruistic surrogacy in the Council of Europe countries in 2016. The aspect of sacrifice of the surrogate mother for the well-being of the couple who wants a child is often raised. However, the mere altruistic intention to help another does not make an act ethically acceptable. The paper also draws attention to several ethical reservations regarding surrogacy. The most controversial issue is the instrumentalization of a woman’s body. Especially in poor countries, the victims of surrogacy are very badly informed about the procedure, while their freedom and autonomy are significantly infringed. A child born to a surrogate mother can also be a victim of various interests of intended parents, different corporations and the woman who gave birth to him/her. The paper outlines the vulnerability of the intended parents, the surrogate mother, and above all the child, who is often forgotten in the debates. Additionally, it also touches upon the frequently neglected ethical perspective of personal desire, sacrifice, and victimization. When is it ethically acceptable, from the point of the altruistic action recipient, to expect and accept altruistic actions? When do subjective expectations and desires cross the boundary that divides means of overcoming health limitations from mere selfishness? Last but not least, it also questions when the intent of helping others transforms from an ethically acceptable sacrifice to ethically unacceptable victimization.Pozycja Arbeitsmigration: Perspektive aus Mittel- und Osteuropa. ImpulseDrechsler, Arnold (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)