Tarnowskie Studia Teologiczne, 2023, T. 42, cz. 2
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/18535
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Instytut Teologiczny w Tarnowie ‒ zapoznana uczelniaŻurek, Antoni (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie, 2023)W 1838 roku rozpoczął swoją działalność Instytut Teologiczny w Tarnowie. Jego zadaniem miało być kształcenie alumnów seminarium duchownego w Tarnowie. Seminarium odpowiadało za formację duchową, a instytut za intelektualną. Jednak w świadomości diecezjan, a nawet samych adeptów tej uczelni, to seminarium kształciło. Na taki stan rzeczy wpłynęło kilka czynników. Najważniejsze, jak się wydaje, było to, że rektor seminarium stał często na czele instytutu. W 2004 roku Instytut Teologiczny w Tarnowie, istniejący od czasów austriackich, został ostatecznie przekształcony w specyficzny Wydział Teologiczny Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Tym samym przestała istnieć najstarsza uczelnia wyższa Tarnowa. W artykule podjęto próbę wyjaśnienia zawiłych relacji seminarium duchownego z Instytutem Teologicznym, skutkujących znikomą wiedzą księży i diecezjan na temat jego istnienia i działalności.Pozycja Biskupi polscy wobec powrotu benedyktynów w XIX i XX wiekuMaziarz, Antoni (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie, 2023)Polscy biskupi zareagowali biernie na likwidację klasztorów w XVIII wieku i w I połowie XIX wieku. Wielu z nich skorzystało na kasatach. Jednak po latach brak zakonów został oceniony przez biskupów negatywnie, toteż w II poł. XIX wieku i na początku następnego stulecia większość z nich z radością witała powracające stare oraz nowo tworzone wspólnoty zakonne. Także benedyktynów traktowano przychylnie. Biskupi diecezji krakowskiej, lwowskiej, sandomierskiej, poznańskiej widzieli w mnichach istotną pomoc w pracy duszpasterskiej, naukowej i wydawniczej. Niestety, w wielu przypadkach hierarchowie nie wychodzili poza ogólne deklaracje pomocy, toteż przez długi czas benedyktyni nie mogli znaleźć stałej siedziby w Polsce. Decydujące okazało się wsparcie arcybiskupa Poznania i Gniezna – Edmunda Dalbora oraz arcybiskupa Krakowa – Adama Stefana Sapiehy. Pierwszy pomógł przy fundacji klasztoru w Lubiniu (1924), drugi – w Tyńcu (1939). Za ich sprawą benedyktyni zakończyli długi proces, którego celem było odzyskanie skasowanych w XIX wieku prastarych opactw. Kolejne lata przyniosły owocną współpracę między zakonem a przedstawicielami diecezji.Pozycja Kazimierza Kłósaka odczytanie i ocena stanowiska Pierre’a Teilharda de Chardin w kwestii powstania człowieka i jego naturyMaziarka, Tomasz (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie, 2023)Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób Kazimierz Kłósak odczytywał i interpretował poglądy Pierre’a Teilharda de Chardin w kwestii powstania człowieka i jego natury. Ukazuje on, że chociaż krakowski filozof popularyzował w Polsce twórczość francuskiego przyrodnika, to jednak niekiedy z nim polemizował i swoiście go interpretował. Kluczowym zagadnieniem była próba zrozumienia aktu stworzenia przez Boga duszy ludzkiej w kontekście ewolucji. Odpowiedź Teilharda brzmiała, że dusza ludzka wykształciła się na drodze ewolucji, gdyż duch egzystował w pramaterii; odpowiednie złożenie materii wygenerowało zjawiska duchowe. Chociaż Kłósak próbuje obronić Teilharda przed zarzutem o materializm, ostatecznie nie udaje mu się ocalić go dla ortodoksji. Zgodnie bowiem z klasycznym twierdzeniem, określonym przez św. Tomasza z Akwinu i popieranym przez Kłósaka, dusza ludzka została stworzona z nicości własnej i nicości podmiotu (ex nihilo sui et subiecti). W ujęciu Teilharda dusza ludzka powstała z duszy zwierzęcej, a więc powstała z nicości własnej, ale nie z nicości podmiotu. Rozwiązanie Teilharda nie jest więc „stworzeniem” w ścisłym tego słowa znaczeniu. Na kanwie głównego wątku artykuł podejmuje ważne kwestie metodologiczne dotyczące badania problemu początków człowieka i stworzenia duszy ludzkiej.Pozycja Problematyka zabobonu w refleksji naukowej i nauczaniu KościołaNowak, Paweł (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie, 2023)Tematyka zabobonu jest w obecnym czasie bardzo aktualna. Można zauważyć, że wraz z osłabieniem wiary i religijności rośnie w sposób bardzo intensywny zainteresowanie różnego rodzaju formami zabobonu. Pojawiają się nawet wspólnoty, „kościoły”, które proponują praktykowanie „kultu” w całości opartego na zabobonach. Przedmiotem niniejszego opracowania jest zabobon rozumiany jako nieprawidłowość w kulcie religijnym, która inspiruje się niewłaściwie pojmowaną pobożnością. Powszechna i ponadczasowa skala tego zjawiska skłania do naukowych poszukiwań jego korzeni. W dobie symptomatycznej dla globalizacji konfrontacji różnorodności w sferze kultury zauważa się, że tematyka zabobonu powraca z zaskakującą regularnością i stawia współczesnemu człowiekowi szereg pytań. Ponadto fenomen zabobonu zdaje się inspirować działalność twórców współczesnych kultur lokalnych i przedstawicieli określonych kategorii wiekowych. Wydaje się, że w tej sytuacji należy przybliżyć podstawowe prawdy, które pozwolą właściwie interpretować ten fenomen kulturowy i staną się skutecznym czynnikiem porządkującym samą jego ocenę. Stąd wiele opracowań etnograficznych badających zjawisko zabobonu i wykazujących, że jest ono nadal obecne w życiu współczesnego człowieka. W troskę o właściwe rozumienie zabobonu niniejszy artykuł wpisuje się poprzez przedstawienie różnych definicji i określeń zabobonu, ukazanie jego psychologicznych i socjologicznych aspektów, a także przybliżenie myśli nowożytnej filozofii oraz oceny doktrynalnej i moralnej Kościoła katolickiego dotyczących tego zjawiska.Pozycja Na marginesie edycji ‒ „Listy pasterskie, orędzia, odezwy Episkopatu Polski 1918-1939”, wyd. i wprowadzenie A. Gąsior, ks. J. Królikowski, Kraków 2018, ss. 304Deszczyńska, Martyna (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie, 2023)Pozycja Proboszczowie parafii św. Joachima w Krzyżanowicach od końca XVIII do początku XXI wieku. Zarys problematykiŚmiałek, Sebastian (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie, 2023)Artykuł przedstawia sylwetki duchownych, którzy pełnili funkcję proboszczów w parafii św. Joachima w Krzyżanowicach, począwszy od przeniesienia kościoła z Bochni do Krzyżanowic (koniec XVIII wieku) do lat 20. XXI wieku. W tym okresie parafią kierowało 17 proboszczów i 8 administratorów, przyczyniając się do jej rozwoju.