Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie, 2015, nr 22
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/3898
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Komunia święta na sposób WiatykuKaszak, Robert (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Specyfika Komunii św. na sposób Wiatyku polega na tym, że wierny chrześcijanin przyjmuje Go w najbardziej decydującym, a zarazem delikatnym momencie swojego życia, tzn. w chwili przejścia z tego świata do wieczności, a przynajmniej w bliskiej perspektywie tego momentu. Udzielanie i przyjmowanie Komunii św. jako Wiatyku jest jednym z najstarszych zwyczajów Kościoła. Wiatyk powinien przyjąć wierny znajdujący się z jakiejkolwiek przyczyny w niebezpieczeństwie śmierci. O wypełnienie tego obowiązku powinni zadbać przede wszystkim duszpasterze, ale także sam wierny oraz jego rodzina lub najbliżsi. W przypadku zaistnienia różnych wątpliwości duszpastersko-prawnych zawsze należy rozstrzygać na korzyść wiernego, zgodnie z zasadą, że najwyższym prawem jest zbawienie dusz.Pozycja Mojżesz, Jozue i Amalekici. Nowe spojrzenie na Wj 17,8-16 w kontekście współczesnych badań nad powstaniem PięcioksięguLemański, Janusz (Uniwersytet Szczeciński, 2015)W artykule podejmujemy próbę oceny współczesnych propozycji odmłodzenia czasu powstania perykopy Wj 17,8-16. Sposób prezentacji stosunku Jhwh do Amalekitów, wskazanie ich jako wzorcowego wroga, a potem także role, jakie odgrywają w tym tekście laska Boga, Mojżesz, Aaron, Chur i Jozue, pozwalają sądzić, że mamy do czynienia z tekstem powstałym w trakcie łączenia ze sobą Pięcioksięgu i ksiąg historycznych.Pozycja L’Amministratore disonesto (Luca 16,1-9). Ma davvero?Rosik, Mariusz (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Trudność przypowieści o nieuczciwym zarządcy (Łk 16,1-9) polega na tym, że czytelnik odnosi wrażenie, iż Jezus pochwala nieuczciwość. Próby rozwiązania tej trudności winny iść w dwóch kierunkach. Po pierwsze można zatrzymać się jedynie na zasadzie analogii: jak synowie tego świata czynią wszystko (nawet nieuczciwie), by osiągnąć wyznaczony cel, tak synowie światłości winni czynić wszystko (w granicach uczciwości), aby osiągnąć królestwo Boże. Jezus pochwalałby więc nie tyle nieuczciwość, co spryt i pomysłowość w dążeniu do celu. Wierzący również winni kierować się sprytem i pomysłowością, lecz trzymać się przy tym norm moralnych. Rozwiązanie drugie odwołuje się do ekonomicznych zwyczajów Izraela czasów Jezusa. Otóż zarządca dóbr swego pana nie otrzymywał za swą pracę zapłaty pieniężnej, lecz przyjmował prowizję z pożyczanych towarów. Jeśli ktoś pożyczał pięćdziesiąt beczek oliwy, musiał oddać sto, przy czym część (lub cała) nadwyżki stanowiła zapłatę dla zarządcy. Jeśli ktoś pożyczał osiemdziesiąt korcy pszenicy, musiał oddać sto, przy czym część (lub całość) nadwyżki była zapłatą dla zarządcy. W ten sposób zarządca rezygnował ze swojej własności, aby pozyskać sobie życzliwość ludzi i znaleźć u nich pomoc, gdy zostanie zwolniony ze swej posady.Pozycja Ateizm urojony – rzeczywiste wyzwanieZatwardnicki, Sławomir (Uniwersytet Szczeciński, 2015)„Ateizm urojony” to zjawisko, w którym można dostrzec rzeczywiste wyzwanie. Zarówno wierzący, jak i niewierzący żyją w świecie, w którym utracone zostało poczucie sacrum. Autor wyszedł z założenia, że jeśli poglądy prezentowane przez „nowych ateistów” okazują się możliwe do przyjęcia przez tak wielu ludzi, musi to oznaczać, że odwołują się do pewnej zmiany, jaka zaszła w mentalności ludzi na przestrzeni wieków. Należy ją rozpoznać, poszukać jej przyczyn i, jeśli to możliwe, podjąć próbę wskazania kierunku „leczenia”. W artykule ukazano, w jaki sposób słuszne rozróżnienie pomiędzy Bogiem a światem (a także tym, co nadprzyrodzone a naturą) doprowadziło do niepożądanego rozdzielenia.Pozycja Recenzja wydawnicza pracy zbiorowej pt. Kościół wobec wyzwań współczesnych, Radomska Biblioteka Teologiczna, red. M. Jagodziński, J. Wojtkun, Radom 2015Sienkiewicz, Edward (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Pozycja Znaczenie terminu „ciężar” (BAPOΣ) w Nowym TestamencieKnut, Tadeusz (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Niniejszy artykuł zawiera analizę słowa „ciężar” (gr. baros) w tekstach biblijnych Nowego Testamentu. Termin ten występuje w różnych kontekstach i formach gramatycznych. W czterech punkach zostały omówione teksty biblijne, które ukazują ciężar w znaczeniu dosłownym i moralnym. Teksty obrazują ciężar jako trud związany z pracą człowieka i jego kondycją psychofizyczną. Ciężar występuje również w sensie eschatologicznym oraz wszelkich zadań chrześcijanina związanych z wiarą w Boga, zachowaniem przepisów Prawa, obrony wiary i misji apostolskiej św. Pawła. W podsumowaniu ujęto także zastosowanie tego słowa przez Jana Pawła II w jego homilii w Gdańsku w roku 1988 w czasie trzeciej pielgrzymki do Polski.Pozycja Gerhard Lohfink, Przeciw banalizacji Jezusa, Wydawnictwo, św. Wojciecha, Poznań 2014, ss. 438.Korwin-Gronkowski, Arkadiusz (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Pozycja Meaning and function of the sign of Jonah in Matthew 12:38-42 and 16:1-4Kowalski, Beate (Uniwersytet Szczeciński, 2015)The article deals with particular texts that are not limited to the resurrection narratives in Matt 28. In what follows we will have a close look at Matthew’s understanding of Jonah’s sign. What did he mean with the sign of Jonah? Did Matthew understand it in terms of resurrection? And if so, did he follow examples of the past? Why did he mention the sign of Jonah in this particular context of his composition?Pozycja Zbawczy charakter misterium Bożego Narodzenia. Próba prezentacji dynamicznej wizji WcieleniaKulik, Bogdan (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Dzieło zbawienia człowieka przez Jezusa Chrystusa osiągnęło swój szczyt w Jego męce, śmierci i zmartwychwstaniu, lecz rozpoczęło się już w momencie przyjęcia natury ludzkiej przez Syna Bożego. Świadczy o tym Pismo Święte i Tradycja, które uczą, że głównym celem działania zbawczego jest uwolnienie człowieka od grzechu i przywrócenie mu pełni życia. Ponieważ destrukcyjna moc grzechu objawia się przede wszystkim jako: 1) zerwanie relacji z Bogiem, 2) śmierć, 3) utrata sensu życia, dlatego tych trzech konkretnych konsekwencji grzechu dotyczy zbawcze działanie Boga w akcie wcielenia. Zbawienie posiada podwójny aspekt: jest obdarowaniem dobrem (aspekt pozytywny) przy jednoczesnym uwolnieniu od zła (aspekt negatywny). W konsekwencji wcielenie Syna Bożego jest: 1) obdarowaniem obecnością i uwolnieniem od samotności, 2) obdarowaniem życiem i uwolnieniem od śmierci; 3) obdarowaniem nadzieją i uwolnieniem od bezsensu. Odpowiednim momentem do głoszenia tej prawdy jest uroczystość Bożego Narodzenia, która winna być szczególną okazją do pogłębienia refleksji nad misterium uwalniającego spotkania człowieka z Bogiem w nowo narodzonym Emmanuelu.Pozycja Błogosławiona Dziewica Maryja Matka Boga w misterium Kościoła. W pięćdziesiątą rocznicę konstytucji dogmatycznej o Kościele „Lumen Gentium”Proniewski, Andrzej (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Mariologia kształtowała się w doktrynie Kościoła na przestrzeni wieków. Macierzyństwo Maryi, zapoczątkowane we Wcieleniu Syna Bożego, nie ograniczyło się jedynie do bezpośredniej relacji z Nim, ale objęło całą społeczność Kościoła – Jego Mistycznego Ciała, oddziaływując swoim zasięgiem na poszczególnych wiernych i uobecniając niepowtarzalną rolę Maryi w rozwijającej się historii zbawienia. Artykuł nawiązuje do charakterystycznych aspektów mariologii jawiących się w trzech historycznie zróżnicowanych okresach: przed Soborem Watykańskim II, w trakcie soboru, którego refleksje mariologiczne zostały zredagowane w VIII rozdziale Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen Gentium i w teologii posoborowej. Wykład przedsoborowy czynił z Maryi postać o wymiarze chrysto- i eklezjotypicznym, a więc podkreślającym podobieństwo Maryi do funkcji Chrystusa i pierwowzoru Kościoła (1). Ojcowie Soboru umieścili problematykę mariologiczną w misterium Chrystusa i Kościoła, czyniąc z Maryi Tę, która odegrała niezastąpioną rolę w relacji do Chrystusa historycznego, jak też mistycznego, i pozostając jako Matka Boga-Człowieka jest jednocześnie duchową Matką wszystkich wiernych tworzących wspólnotę Kościoła – Ciała Mistycznego Chrystusa (2). Refleksje posoborowe o Maryi rzutują na postawy egzystencjalne wierzących, pobudzając świadomość współczesnego człowieka do respektowania życia, godności kobiet i wartości rodziny jako związku pomiędzy kobietą i mężczyzną oraz miejsca naturalnego wzrostu i rozwoju dzieci (3).Pozycja Nie taki prosty. Meandry linearnej koncepcji czasu w chrześcijaństwieDanielewicz, Zbigniew (2015)Artykuł podejmuje tematykę czasu – mającego w chrześcijaństwie „podstawowe znaczenie” (Jan Paweł II) – w aspekcie jego linearnej interpretacji. Problem zawiera się w pytaniu, czy linearna interpretacja koncepcji czasu wyczerpuje jego rozumienie w chrześcijańskiej doktrynie? Autor pyta również o genezę interpretacji linearnej i wskazuje na kilka czynników istotnych dla jej wykształcenia się: nowożytna rewolucja naukowa (odkrycie głębi czasu sięgającej 13,7 mld lat zamiast 6 tys.), pooświeceniowe osłabienie oddziaływania idei Opatrzności Bożej; przemiany cywilizacyjne i kontakty interkulturowe (zapoznanie się z innymi niż zachodnie koncepcjami czasu). Autor skłania się ku tezie, że forsowana m.in. przez Oscara Cullmanna w XX wieku i współgrająca z historiozbawczą orientacją nowszej teologii linearna koncepcja czasu może być uznana za biblijną pod pewnymi warunkami, a mianowicie przy uznaniu wpływu wyżej wymienionych nowożytnych czynników na jej sformułowanie. Powyższe motywy ubogacają rozumienie genezy linearnej koncepcji czasu.Pozycja Nacjonalizm jako skrajność narodowa w nauczaniu społecznym KościołaMisiak, Roman (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Magisterium Kościoła jak dotąd nie wypowiedziało się w sposób systematyczny i całościowy na temat nacjonalizmu. Artykuł przybliża węzłowe kwestie na ten temat i opisuje reakcje papieży na zagrożenia płynące z aberracji skrajnego nacjonalizmu, które przejawiają się tak w postawach, jak i w ideologiach, prowadząc do konfliktów i wojen. W zasadzie analizie poddano enuncjacje papieskie od Benedykta XV do papieża seniora Benedykta XVI. Osnowę przeprowadzonych analiz stanowi szczególnie wiedza z zakresu katolickiej nauki społecznej, filozofii społecznej i politologii. Nauczanie społeczne Kościoła, czerpiąc argumentację z prawa naturalnego i Objawienia, wyznacza narodom i narodowym wartościom wysoką rangę we wspólnocie ludzkiej. Równocześnie jednak przestrzega przed czynieniem z nich wartości najwyższych czy absolutnych. Ten podstawowy błąd skrajności nacjonalizmu w istotny sposób narusza równość ludzi i godzi w godność człowieka, poświęcając je brutalnie na ołtarzu narodowych interesów. Skrajny nacjonalizm postrzegany jako ideologia o charakterze totalnym, która dąży do stania się wręcz religią lub jako nieludzki system społeczno-polityczny, są w nauczaniu społecznym Kościoła zdecydowanie potępiane.Pozycja Polityka władz brytyjskich względem Polskich Sił Zbrojnych na ZachodzieWerra, Zbigniew (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Polityka władz brytyjskich względem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie opierała się głównie na utrzymywaniu w niepewności politycznej z jednej strony, z drugiej zaś na podtrzymywaniu nadziei, najdłużej jak było to możliwe, że Rzeczpospolita zostanie po zakończeniu wojny w obszarze granic sprzed 1 września 1939 r. Perspektywa historyczna pokazuje, że była to jedynie psychologiczna gra rządu Wielkiej Brytanii. Przede wszystkim chodziło uspokojenie Polaków po decyzjach poczdamskich. Dbano z wielką determinacją, by nie wywoływano w szeregach Polskich Sił Zbrojnych napięć, nad którymi dowództwo brytyjskie utraciłoby kontrolę, efektem czego PSZ mogłyby wejść w niekontrolowany konflikt zbrojny z ZSRR.Pozycja Egzegeza Mt 28,16-20 z hebrajskiej wersji Ewangelii wg św. Mateusza (Shemtob)Goniszewski, Piotr (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Niniejszy artykuł zawiera analizę egzegetyczną zakończenia hebrajskiej wersji Ewangelii wg św. Mateusza (ShemTob). W pierwszym punkcie przedstawiono transliterację tekstu hebrajskiego oraz polskie tłumaczenie perykopy Mt ShemTob 28,16-20. Punkt drugi poświęcony jest analizie literackiej, natomiast trzeci omawia problem genezy Mt ShemTob. W ostatnim punkcie przeprowadzona została egzegeza badanej w artykule perykopy. Tym, co wyróżnia wersję hebrajską w stosunku do tekstu kanonicznego, jest brak tzw. nakazu ewangelizacji pogan oraz trynitarnej formuły chrzcielnej. Mt ShemTob 28,16-20 zdaje się sugerować, że przedmiotem apostolskiej posługi dwunastu uczniów Jezusa powinni być jedynie Żydzi.Pozycja Etyka małżeńska w nauczaniu moralnym Piusa XIISkiba, Piotr (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Problem regulacji urodzeń nie był jednym z podstawowych wyzwań, którym miało zająć się III Nadzwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów. W Relatio Synodi można jednak znaleźć nawiązanie do tej kwestii i wezwanie do ponownego odkrycia przesłania encykliki Humanae vitae Pawła VI, którego beatyfikacja miała miejsce na zakończenie synodu. Papież ten, w swojej encyklice poświęconej zasadom moralnym w dziedzinie przekazywania życia ludzkiego, powołuje się często na przemówienia Piusa XII do środowiska medycznego. Analizując te wypowiedzi, można zauważyć, że to właśnie papież Pacelli w swojej wizji etyki małżeńskiej nakreślił podstawę doktrynalną opartą na prawie naturalnym i objawieniu Bożym, która okazała się konieczna, by skonfrontować nauczanie Kościoła z tak złożonym zagadnieniem, jakim jest regulacja poczęć.Pozycja Rola języka ojczystego w wierze i duszpasterstwieSochaj, Andrzej (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Pół wieku od zakończenia Vaticanum II (1962-1965) często zapomina się o dobrodziejstwie, jakie przyniósł sobór całemu Kościołowi w czynnym przeżywaniu wiary, liturgii przez wiernych. A stało się to możliwe przez dopuszczenie języków narodowych do liturgii. Autor niniejszego artykułu na przykładzie języka romani pokrótce ukazuje, jaką rolę pełni i powinien pełnić język ojczysty, w tym przypadku romski, w wierze i duszpasterstwie dla tych osób, zarówno duchownych, jak i wiernych świeckich, które się nim posługują i w ten sposób oddają cześć Bogu w duchu i w prawdzie. Rola, jaką odgrywa język ojczysty w wierze i duszpasterstwie, winna wpływać na troskę duszpasterzy o jego używanie, m.in. w posłudze słowa, szczególnie w czasie sprawowania sakramentów św. i nabożeństw liturgicznych, aby ukazać współczesnemu człowiekowi prawdę, piękno i radość przeżywanej przez niego wiary, by była ona żywa.Pozycja Geneza i przegląd psychologicznych koncepcji mądrościFalewicz, Adam (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Niniejszy artykuł stanowi próbę ukazania źródeł i sposobów rozumienia mądrości na gruncie psychologii. W pierwszej kolejności mądrość jest ukazana jako fenomen mający źródło i specyficzny sposób rozumienia na gruncie filozofii i teologii. W dalszej kolejności prezentowana jest historia rozwoju pojęcia mądrości na gruncie psychologii. Następnie zostają przedstawione najważniejsze psychologiczne koncepcje mądrości takich autorów, jak Sternberg, Baltes i Labouvie-Vief. Na tym tle zostaje zaprezentowana trzyczynnikowa teoria mądrości autorstwa Ardelt, według której mądrość jest połączeniem czynnika poznawczego, refleksyjnego i emocjonalnego.Pozycja Wychowanie ku dobru – w perspektywie Tischnerowskiej koncepcji człowieka agatologicznegoAdamczyk, Dariusz (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Artykuł dotyczy zagadnienia wychowania w perspektywie agatologicznej. Podstawę takiego wychowania stanowi filozoficzna refleksja nad człowiekiem jako bytem, którego celem jest integralny rozwój ku pełni człowieczeństwa. Taką refleksję podejmuje Józef Tischner. Jego koncepcja człowieka agatologicznego koncentruje się na realizacji i konkretyzacji „ja” aksjologicznego, wynika bowiem ze stosunku człowieka do wartości. W takiej perspektywie w procesie wychowania istotne jest dialogiczne spotkanie wychowanka z wychowawcą, które stanowi szansę na przeżycie wartości i podążanie w kierunku dobra. Ze strony wychowawcy zakłada to konieczność świadczenia o dobru oraz inspirowanie wychowanka do poszukiwania twórczych dróg jego realizacji w życiu.Pozycja Osoba Jezusa Chrystusa istotą eschatologii chrześcijańskiejBujak, Janusz (Uniwersytet Szczeciński, 2015)Celem artykułu Osoba Jezusa Chrystusa istotą eschatologii chrześcijańskiej jest próba nakreślenia istotnych elementów chrześcijańskiej eschatologii na tle błędów, które w tym kontekście się pojawiają: millenaryzmu i wyznaczania daty paruzji. Chrześcijańskie oczekiwanie na „koniec świata” nie jest oczekiwaniem na coś, ale na Kogoś, jest to pełne ufności i nadziei oczekiwanie na ostateczne zwycięstwo Chrystusa na złem i śmiercią, które przyniesie również nam ostateczne zbawienie.Pozycja 35 lat salezjańskiej Inspektorii pw. św. Wojciecha w Pile. Elenko jubileuszowe 2014-2015. Opracowanie i redakcja A. Popławski, J. Wąsowicz, Piła 2015, ss. 189.Ceynowa, Tadeusz (Uniwersytet Szczeciński, 2015)