Wrocławski Przegląd Teologiczny, 2022, R. 30, Nr 2
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/24533
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Teologia natchnienia z perspektywy posłania Syna i Ducha ŚwiętegoZatwardnicki, Sławomir (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)W artykule zaprezentowano wybrane aspekty teologii natchnienia i teologii objawienia opracowane z perspektywy teologii dogmatycznej. Za klucz prowadzonej refleksji przyjęto nierozdzielne misje Syna i Ducha Świętego. Wzięto pod uwagę, że natchnienie i objawienie winny być rozróżnione, ale nie rozdzielone. Wykorzystano wzajemne powiązania tajemnic wiary między sobą (nexus mysteriorum). Na pierwszy plan wysunięto natchnienie autorów Nowego Testamentu będące rezultatem kulminacyjnych wydarzeń zbawczych i objawieniowych związanych ze Wcieleniem, Paschą i Zesłaniem Ducha Świętego. Uwzględniono również związek hagiografów z Kościołem, dla którego Lud Boży Starego Przymierza był typem. Najpierw została zaprezentowana chrystologia słowa i pneumatologia słowa wyprowadzona z analogii inkarnacyjnej. Kolejno podjęto kwestie więzi Apostołów z hagiografami (nazywanych w Dei verbum „mężami apostolskimi”) i ich partycypacji w posłaniach Syna i Ducha Świętego. W ostatniej części ukazano znaczenie Eucharystii, w której kontynuowana jest samo-komunikacja Trójjedynego Boga, dla teologii natchnienia.Pozycja Recenzja: Sławomir Zatwardnicki, Od teologii objawienia do teologii natchnienia. Studium inspirowane twórczością Geralda O’Collinsa i Josepha Ratzingera, Wydawnictwo Academicon, Lublin 2022, ss. 812Seweryniak, Henryk (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)Pozycja Znaczenie terminu בית מדרשׁ w Targumie Pseudo-JonatanaWyrzykowski, Mateusz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)Jednym z najważniejszych zadań rodziców w starożytnym Izraelu było przekazanie wiedzy dotyczącej Prawa Mojżeszowego. Zgodnie z tradycją chłopcy po zdobyciu podstawowej wiedzy w domu szli do szkoły, gdzie kontynuowali naukę. Tekst Biblii bardzo mało mówi o samym procesie kształcenia. Informacje te podaje datowany na VII wiek po Chr. Targum Pseudo-Jonatana. Celem artykułu jest zaprezentowanie oraz przeanalizowanie znaczenia terminu בית מדרשׁ w Targumie Pseudo-Jonatana. Zwrot ten nie pojawia się w Biblii Hebrajskiej. Autor targumu dodał go celowo w czternastu wersetach Tory. Analiza znaczenia tego terminu w konkretnych perykopach ma ukazać znaczenie szkoły oraz nadania jej starożytnego charakteru. Zaprezentowane treści prowadzą do wniosku, że po upadku świątyni w Jerozolimie, gdy przestrzeganie Prawa zaczęło stanowić najistotniejszy element w religii żydów, autor targumu Pseudo-Jonatana chciał wykazać początki בית מדרשׁ już w czasach Abrahama.Pozycja Powszechne pośrednictwo Chrystusa a religie niechrześcijańskieWhite, Thomas Joseph (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)Nowy Testament, tak jak jest rozumiany w ramach katolickiej tradycji intelektualnej, potwierdza, że Jezus z Nazaretu jest jedynym powszechnym pośrednikiem zbawienia dla rodzaju ludzkiego. Jednocześnie Kościół katolicki uznaje, że Chrystus żył i umarł, aby zbawienie mogło być ofiarowane wszystkim ludziom, także tym, które nie mają bezpośrednio możliwości przyjęcia chrztu lub uzyskania pełni środków zbawienia w widzialnym Kościele katolickim. W niniejszym artykule powyższe twierdzenia są analizowane poprzez odwołanie się do teologii Tomasza z Akwinu. Jaka jest jego koncepcja odkupienia i powszechnej skuteczności męki i zasług Chrystusa? Jak jego koncepcja łaski wskazuje na sposoby, w jakie Bóg może działać w życiu osób nieochrzczonych? W jaki sposób życie tych, którzy otrzymują łaskę, jest ukierunkowane poprzez wewnętrzną przemianę na uznanie istotnych prawd moralnych i teologicznych? Odpowiedzi na tak postawione pytania udzielane są w oparciu na kluczowych tekstach z dojrzałej twórczości Akwinaty, jak również poprzez odniesienie do nowożytnej i współczesnej literatury tomistycznej.Pozycja Słowo Boże na drodze rozeznawania i rozwoju charyzmatu założycielskiego bł. Franciszka Marii od Krzyża JordanaSłupek, Roman (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)W posoborowym nauczaniu Kościoła, wobec wyzwań, przed jakimi stają wspólnoty zakonne, pojawiają się liczne apele o zachowanie w ich życiu i misji wierności charyzmatowi założycielskiemu. Kwestia rozumienia tegoż charyzmatu i jego kształtowania stała się z tego względu przedmiotem głębszej refleksji teologicznej. Zasadniczym celem niniejszego opracowania jest ukazanie, w jaki sposób słowo Boże wpisało się w proces rozeznawania i rozwoju charyzmatu założyciela salwatorianów i salwatorianek bł. Franciszka Marii od Krzyża Jordana (1848–1918). Szczególnym świadkiem tej drogi jest pisany przez niego przez ponad 40 lat Dziennik duchowy, który z tego względu stał się głównym punktem odniesienia w podejmowanej refleksji. Realizując obrany cel, wskazano najpierw na miejsce Biblii w życiu bł. Franciszka Jordana. Następnie omówiono szczególne działanie Ducha Świętego w życiu tego zakonodawcy, które określa się mianem inspiracji fundamentalnej. Zwieńczeniem podjętych rozważań stała się refleksja nad dynamiką, z jaką słowo Boże, szczególnie fragment J 17,3, działało na drodze rozeznawania i kształtowania jego charyzmatu założycielskiego.Pozycja Görres-Schule in Leipzig während des II. Weltkrieges im Lichte der Bestände des Diözesanarchivs zu BautzenProkop, Adam Ryszard (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)Görres School in Leipzig was a specific sign of the times in the early 20th century on the Catholic map of Germany. In terms of its vast offering and number of students, it was among the largest forms of Catholic adult education in existence at the time. This is especially noteworthy, as Leipzig was already in the Catholic diaspora at that time and belonged to the newly-established (1921) financially and structurally modest Meissen diocese. In 1935 the later Bishop Otto Spülbeck took over the custody of it. This article aims to present this distinctive phenomenon on the basis of the resources preserved in the diocesan archives of the Dresden-Meissen diocese. The files allow for a more accurate analyses of organizational developments only from 1941 onwards. The presentation of the forms of activity and their increasing limitations due to warfare is complemented by the context of adult ministry in the diocese and a brief presentation of the person heading the work.Pozycja Różnice w recepcji jednostek przepowiadania na przykładzie homilii wygłoszonej przez ks. Mirosława Drzewieckiego 13 stycznia 1982 roku we wrocławskiej katedrzeDuda, Renata; Kowalski, Rafał (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)Zasadnicze pytanie postawione w niniejszym tekście brzmi: w jaki sposób funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej oraz Służby Bezpieczeństwa PRL odbierali i interpretowali homilie i kazania głoszone podczas nabożeństw w kościołach, szczególnie w okresie stanu wojennego wprowadzonego przez władze komunistyczne w Polsce 13 grudnia 1981 i trwającego do 22 lipca 1983 roku. Autorzy opierają wywód na homilii wygłoszonej przez wrocławskiego duszpasterza akademickiego ks. Mirosława Drzewieckiego w katedrze wrocławskiej 13 stycznia 1982 roku, za którą duchowny został oskarżony o przestępstwo rozpowszechniania fałszywych informacji mogących wywołać niepokój publiczny lub rozruchy. Na podstawie niepublikowanych dotychczas materiałów, zgromadzonych w archiwach Instytutu Pamięci Narodowej, poznajemy wizję samego kaznodziei oraz to, jakie cele przyświecały księdzu głoszącemu omawiane kazanie. Następnie jesteśmy zapoznawani z odbiorem treści homilii przez uczestników Eucharystii (m.in. innego duchownego i nastoletnią dziewczynę), którzy zostali przesłuchani jako świadkowie w sprawie przeciw ks. Drzewieckiemu, by w końcu na podstawie raportów oraz pytań stawianych duchownemu i świadkom poznać sposób odbioru treści usłyszanych w kościele przez funkcjonariuszy resortów siłowych władz komunistycznych. Autorzy próbują wyciągnąć wnioski natury ogólnej – zaobserwować, w jaki sposób osoby nieprzychylnie nastawione do Kościoła katolickiego mogą interpretować teksty głoszone w czasie nabożeństw przez duchownych oraz czy to negatywne nastawienie w jakiś sposób zaciemnia sposób odbioru przekazywanych treści.Pozycja Zwiastowanie Maryi (Łk 1,26–38) jako paradygmat powołania do życia konsekrowanego w świetle myśli Josepha Ratzingera/Benedykta XVIPagacz, Małgorzata (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)Artykuł przedstawia wydarzenie zwiastowania Maryi (Łk 1,26–38) jako paradygmat powołania do życia konsekrowanego w świetle myśli Josepha Ratzingera/ Benedykta XVI. Specyfikę wezwania do wyłącznej miłości Chrystusa i służby Jemu w Kościele na drodze rad ewangelicznych można pełniej zrozumieć w odniesieniu do zwiastowania. Powołanie do życia konsekrowanego rodzi się z wyłącznej inicjatywy Boga i jest dziełem Jego nieskończonej miłości; jest pozytywną odpowiedzią Bogu na Jego zaproszenie do wyzwolenia się z ograniczeń własnej woli, z idei samorealizacji, z uczuć nieuporządkowanych, aby zanurzyć się w wolę Boga i dać się przez nią prowadzić. Benedykt XVI poleca osobom konsekrowanym, by – tak jak Maryja żywo zachowująca w pamięci wydarzenie zwiastowania – wracały do wydarzenia decydującego o kształcie ich życia, by pamiętały o „pierwszej miłości”, o istotnych początkach ich drogi życia całkowicie oddanego Bogu. Egzystencja osób poświęconych na własność Bogu ma być przeniknięta wiarą i wiernością Bogu, zgodnie z wypowiedzianym Jemu „tak”. Wydarzenie zwiastowania Maryi może być wzorem, typem w rozeznawaniu powołania do życia konsekrowanego.Pozycja Via Veritatis: Learning to Trust with John Henry NewmanMendoza, Cristian (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)This work summarizes the moments in which John Henry Newman experienced a personal conversion, which led him to a greater trust in Providence. As he writes, these moments became a kind of manifestation of God’s truth in his life. The first moment occurred when, at the age of fifteen, he came to know that God was constantly with him. He grew aware of a second conversion, when he experiences the weakness and death of his sister, which compelled him to move away from the intellectual perfectionism of the evangelical faith he professed. The third moment came after the rejection of the Oxford Movement, when Newman arrived at the conclusion that it was not the Anglican Church, but the Catholic Church, that possessed all of Christian truth and tradition. Finally, the fourth moment of conversion emerged in Newman’s Catholic period, when he was confronted with the definition of papal infallibility and showed himself to be in some contradiction with the authority of the Church. These moments allowed us to define the concept of trust in Newman’s teachings and life. We follow this author in his itinerary of reflection to underline that, although in the Catholic Church trust is related to faith and is observed in pastors, this trust is never contrary nor subjected to reason.Pozycja Znowelizowane powszechne przepisy prawa kanonicznego dotyczące ochrony małoletnich przed przestępstwami seksualnymiMazurkiewicz, Dariusz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)Reakcja wspólnoty Kościoła na doniesienia o przestępstwach seksualnych niektórych duchownych wobec małoletnich stanowi jeden z mierników wierności nauczaniu Jezusa Chrystusa. Skuteczna ochrona najsłabszych i najbardziej bezbronnych domaga się przede wszystkim dobrego prawodawstwa i to nie tylko w postaci przepisów procesowych służących ukaraniu sprawców przestępstw, ale również przepisów prawa materialnego definiujących poszczególne przestępstwa contra sextum i określających zakres ochrony przed tego typu deliktami. Na konieczność rozszerzenia zakresu materialnego przestępstw seksualnych zwrócił uwagę już Jan Paweł II. Kolejni prawodawcy powszechni nowelizowali przepisy materialne dotyczące ochrony dzieci i młodzieży, zwłaszcza poprzez rozszerzanie zakresu osób objętych ochroną oraz penalizowanie czynności polegających na wytwarzaniu, posiadaniu i rozpowszechnianiu materiałów pornograficznych zawierających wizerunki małoletnich. Aktualne przepisy materialne dotyczące przestępstw contra sextum znajdują się w trzech ustawach powszechnych: w znowelizowanym w 2021 roku Kodeksie prawa kanonicznego, w zawierającym delicta graviora motu proprio Sacramentorum sanctitatis tutela oraz w będącej na etapie konsultacji przed zapowiedzianą nowelizacją ustawie Vos estis lux mundi. Dodatkowo przepisy te są obecne w wersji 2.0 Vademecum Dykasterii Nauki Wiary, które co prawda nie ma charakteru ustawowego, ale pełni rolę podręcznika dla ordynariuszy i osób zajmujących się procedowaniem spraw związanych z oskarżeniami mającymi za przedmiot przestępstwa seksualne. Analiza obowiązującego prawodawstwa prowadzi jednak do wniosku, że ustawy te charakteryzują się rozbieżnością zarówno co do zakresu materialnego przestępstw contra sextum, jak i osób objętych ochroną oraz podmiotów zdolnych ustawowo do popełnienia tego typu przestępstw. Zauważalne różnice mogą powodować trudności w aplikowaniu prawa, a tym samym zmniejszać skuteczność ochrony małoletnich i osób z nimi zrównanych. Z tej racji wydaje się konieczne ich ujednolicenie, co spowoduje usunięcie pojawiających się wątpliwości interpretacyjnych.Pozycja Duchowni i świeccy w budowaniu Communio EcclesiaeMastej, Jacenty (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)Artykuł dotyczy problematyki budowania Communio Ecclesiae przez duchownych i świeckich. Podjęte zagadnienie wpisuje się w aktualną tematykę synodalności. Publikacja przedstawia zarówno teologiczne podstawy budowania wspólnoty kościelnej, jak również praktyczne wskazania – zasady. Najpierw wyjaśniono rozumienie Communio Ecclesiae. Następnie zajęto się kwestią „budowania”, zwracając uwagę na jej korelację z ideą Kościoła, który jest Bożą budowlą. W kroku trzecim wyróżniono i omówiono cztery obszary współpracy: liturgiczno-sakramentalny, administracyjno- -gospodarczy, charytatywny i formacyjny. Na koniec wskazano zasady budowania Communio Ecclesiae. Uwzględniają one uwarunkowania Kościoła w Polsce i mają zasadniczo praktyczny charakter. Budowaniu wspólnoty eklezjalnej winna towarzyszyć świadomość współudziału w zbawczej misji Chrystusa oraz przeświadczenie o wielości i różnorodności posług i zadań w Kościele. Tym samym budowanie Communio Ecclesiae nie jest celem samym w sobie, ale drogą prowadzącą do celu, jakim jest osiągnięcie przez wiernych zbawienia i wypełnienie się Kościoła w królestwie Bożym w czasach eschatologicznych.Pozycja Spojrzenie Hugona ze Świętego Wiktora na proceder symonii. Dziesiąta część drugiej księgi „De sacramentis christianae fidei” – wstęp, przekład, komentarzLibowski, Łukasz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)Artykuł prezentuje tłumaczenie części dziesiątej drugiej księgi traktatu De sacramentis christianae fidei Hugona ze Świętego Wiktora (ur. ok. 1096, zm. 1141), poświęconej zagadnieniu symonii (De simonia). Aby ułatwić czytelnikowi porównanie oryginału z tłumaczeniem, przedrukowano wybrany fragment z De sacramentis… w wersji tekstualnej dzieła podawanej przez Jacquesa-Paula Migne’a w 176 tomie jego wiekopomnego zbioru Patrologia Latina. Przekład polski poprzedzono krótkim słowem wprowadzającym i opatrzono kilkudziesięcioma przypisami, w których pomieszczono podstawowe informacje o datacji, zasadniczej idei i strukturze dzieła, a także streszczono i w jakiejś mierze omówiono zawartość części dziesiątej drugiej księgi tej teologicznej sumy.Pozycja The Infancy Canticles in LukeCrimella, Matteo (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)The article focuses on the four canticles in Luke’s Infancy Narrative (Magnificat, Benedictus, Gloria and Nunc dimittis) and puts a question about why there is a passage from prose to poetry. The studies of the so-called inset psalms and the research on the Psalter as a book led to a backward and a forward approach. The former is that of intertextuality, showing how Luke’s canticles evoke texts of the Old Testament. Alluding to Scripture, whose status as inspired and canonical text is a truth that concerns the protagonists, the evangelist and also the recipients of the work, the narrator invites the reader to accept that hymn as the Word of God for today. The latter highlights “melodic lines” introduced by the canticles in the works of Luke (Gospel and Acts). The four canticles are closely concatenated so as to become privileged hermeneutical places for understanding the sense of the whole narrative. Why, then, does Luke introduce his canticles? They underline their strongly anthropological value and represent a response to the salvific event. This response participates in the event itself because only through it is communicated the fullness of what the Lord has performed, is performing and will perform in the future.