Colloquia Theologica Ottoniana, 2017, nr 1
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/680
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Budowanie wspólnoty Chrystusowego Kościoła – w świetle adhortacji apostolskiej Jana Pawła II Ecclesia in OceaniaAdamczyk, Dariusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2017)Artykuł dotyczy aktualności przesłania posynodalnej adhortacji apostolskiej Jana Pawła II Ecclesia in Oceania. Owo przesłanie odnośnie do zagadnienia budowania wspólnoty Chrystusowego Kościoła oparte jest na rozumieniu Kościoła jako wspólnoty wierzących w Jezusa Chrystusa, który pozostaje sensem Ewangelii oraz ewangelizacji. Tylko w tej perspektywie możliwe jest zrozumienie Kościoła przez ludy Oceanii, w jej pluralizmie doświadczeń duchowych i kulturowych. Konieczne jest do tego tworzenie wspólnoty między Kościołami lokalnymi nie tylko w wymiarze teoretycznym i doktrynalnym, ale również praktycznym.Pozycja Kwalifikacje rektora wyższego seminarium duchownegoAdamczyk, Jerzy (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2017)Niniejszy artykuł podejmuje kwestię kwalifikacji rektora wyższego seminarium duchownego w aspekcie kanonicznym. Najpierw ogólnie ukazano przepisy mówiące o zdatności do pełnienia urzędu rektora seminarium. Następnie skoncentrowano się na problematyce przymiotów ludzkich rektora seminarium. Z kolei przedstawiono walory duchowe rektora. Wreszcie skupiono się na zaletach naukowych i praktycznych kapłana pełniącego tę funkcję.Pozycja „Serce faraona” – odpowiedzialność osobista czy bezwolne poddanie się działaniu Boga?Lemański, Janusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2017)W artykule przeprowadzona zostaje gruntowna egzegetyczna i teologiczna analiza motywu „serca faraona”, który wielokrotnie pojawia się w kontekście Wj 3–14. W opinii autora jest on kluczowy dla zrozumienia przesłania teologicznego zawartego w tym bloku narracyjnym. Relacja pomiędzy wolną wolą człowieka i suwerenną wolą Jhwh – Boga Izraela, choć obecna w tle opowiadania, nie stanowi tu głównego motywu rozważań. Celem autorów biblijnych było raczej ukazanie tego, w jaki sposób Jhwh działa w ramach historii i jak to Jego działanie odnosi się do historycznych doświadczeń Izraela z wielkimi potęgami tego świata. Ta swoista „teologia polityczna” zawiera niemniej także pouczenie skierowane do jednostek. Każde „uparte” ludzkie serce, prędzej czy później, sprowadzi negatywne konsekwencje na tego, kto nie odczyta w porę znaków danych mu przez Boga i zechce przeciwstawić się Jego woli.Pozycja Metody misyjne bp. Bernarda Hiszpana i bp. Ottona z Bambergu. Analiza porównawczaMasalski, Robert (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2017)Nieodzownym elementem rodzącej się wiary zarówno w życiu osobistym człowieka, jak i w życiu społecznym całych narodów jest sakrament chrztu świętego. Początki chrześcijaństwa na Pomorzu Zachodnim należy łączyć z dwiema osobami: biskupem Bernardem i biskupem Ottonem z Bambergu. Są to postacie o diametralnie różnych profilach misyjnych. Biskup Bernard to ubogi duchowny, którego ewangelizacja w zetknięciu z mentalnością Pomorzan poniosła fiasko. Natomiast biskup Otton ubogacony doświadczeniem swojego poprzednika, liczący się z mentalnością ówczesnych ludzi i mający świadomość skuteczności ordaliów, zapoczątkował proces chrystianizacji Pomorza Zachodniego. Mając na uwadze teorię misji, należy podkreślić, że misjonarze Pomorza w całym średniowieczu stosowali naczelną zasadę perswazji. Analizując zaś sam przebieg misji, zauważalne jest, że kierowano się schematem Alkuina. Konsekwencją chrystianizacji Pomorza było utworzenie 14 października 1140 roku pomorskiego biskupstwa misyjnego ze stolicą w Wolinie.Pozycja Litania do Wszystkich Świętych. Specimen caminenseNockowski, Marcin (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2017)Istnieją różne opracowania litanii, a niniejsze dotyczy jej miejsca w nowożytnej pobożności liturgicznej. Źródłem informacji, analizy i formułowania wniosków stał się pochodzący z 1506 roku Missale caminense. Ta niewielka suplikacja mieści w sobie nie tylko inwokacje do świętych, ale także streszcza wiarę w miłosiernego Boga, świętych obcowanie i ich wstawiennictwo. Modlący ma możliwość swoistego dialogu z Bogiem i świętymi. Przez ich zasługi i świątobliwe życie zanoszone są do nieba modlitwy błagalne. Litania do wszystkich świętych jest ściśle związana z liturgią oraz z prywatną pobożnością chrześcijan. Niniejszy artykuł prezentuje przede wszystkim Litanię do wszystkich świętych zamieszczoną w Missale caminense – specimen caminense. Na jej podstawie opracowany został aspekt formalno-kompozycyjny i kwestie teologiczno-liturgiczne. W zestawieniu z innymi litanijnymi suplikacjami nosi ona znamiona oryginalności. Należałoby uszanować działania redaktorów Mszału kamieńskiego, gdyż litania, jak i sama księga, daje świadectwo wiary naszych przodków oraz jest cennym zabytkiem piśmienniczym.Pozycja Rzymska edycja hymnów o św. Kazimierzu z roku 1525 i jej staropolskie tłoOkoń, Jan (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2017)Przedmiotem uwagi są hymny o św. Kazimierzu wydane przez biskupa humanistę Zachariasza Ferreriego (Zaccaria Ferreri) w zbiorze Hymni novi ecclesiastici (Rzym 1525). Spisał je Ferreri cztery lata wcześniej w Wilnie, gdy jako nuncjusz papieża Leona X prowadził proces kanonizacyjny królewicza Kazimierza Jagiellończyka. Autor omawia w związku z tym żywot królewicza, a następnie poświęcone mu hymny Ferreriego jako wczesną promocję św. Kazimierza w całym Kościele. Podobnie jak cały zbiór, hymny te są przykładem odchodzenia od tradycji hymnów średniowiecznych. Tym bardziej godna uwagi jest ich recepcja w XVII wieku: zostały one ponownie wydane w Wilnie w roku 1604 z okazji kanonizacji, a w 1606 roku przełożono je na język polski. Autor analizuje przekład i jego stosunek do oryginału.Pozycja Kościół katolicki na Pomorzu Zachodnim (1945–1989) w publikacjach pracowników Instytutu Pamięci NarodowejStanuch, Zbigniew (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2017)Instytut Pamięci Narodowej znany jest z bogatej oferty wydawniczej. Wśród wielu pozycji książkowych poczytne miejsce zajmują te związane z historią Kościoła w okresie PRL. Podobnie jest w szczecińskim Oddziale IPN, który funkcjonuje od 2005 roku. Wcześniej był delegaturą IPN Oddział w Poznaniu. Gdy w 2015 roku cały IPN świętował 15-lecie działalności, w Szczecinie obchodzono jubileusz 10-lecia. Jak zwykle przy takich okazjach dokonuje się różnego rodzaju podsumowań. Jednym z nich była analiza dotychczasowego stanu badań nad historią Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i przedstawienie dorobku pracowników IPN w Szczecinie w tym zakresie. Dzięki ich dużemu zaangażowaniu i pracowitości zachodniopomorska historiografia Kościoła powiększyła się o wartościowe monografie, prace zbiorowe, publikacje źródłowe, albumy, materiały edukacyjne. Jest to dorobek widoczny, który w przedstawionym artykule został poddany ogólnej charakterystyce. Zasadniczy wniosek, jaki nasuwa się po analizie dorobku pracowników IPN, jest taki, że w każdym roku kalendarzowym pojawiała się nowa publikacja na temat historii Kościoła na Pomorzu Zachodnim. W przyszłości planowane są następne publikacje, które z pewnością w znacznym stopniu przyczynią się do lepszego poznania dziejów Kościoła na Pomorzu Zachodnim.Pozycja Od biblioteki seminaryjnej do uniwersyteckiej. Historia Biblioteki Wydziału Teologicznego Uniwersytetu SzczecińskiegoWaluś, Justyna (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2017)Niniejszy artykuł ma na celu prezentację działalności Biblioteki Wydziału Teologicznego US oraz przemian, jakie nastąpiły w ciągu jej istnienia – od niewielkiej biblioteki seminaryjnej do liczącej ponad sto tysięcy woluminów biblioteki uniwersyteckiej. W tekście omówione zostały działania stanowiące podstawowe zadania bibliotek: gromadzenie księgozbioru (metody i źródła jego pozyskiwania), sposoby udostępniania oraz – częściowo – praktyki dydaktyczne ułatwiające studentom wydziału korzystanie z księgozbioru. Poruszono ponadto kwestię współpracy z innymi instytucjami (m.in. Federacją Bibliotek Kościelnych FIDES), mającej nieoceniony wpływ na rozwój i funkcjonowanie placówki na wielu płaszczyznach.Pozycja Początki pomorskich katedrWejman, Grzegorz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2017)Katedra (gr. kathedra – krzesło, siedziba) oznacza kościół biskupa diecezjalnego (łac. ecclesia cathedralis), arcybiskupa (archikatedra) lub patriarchy (kościół patriarchalny). Jako kościół biskupa jest zazwyczaj miejscem pochówku biskupów diecezjalnych. Termin „katedra” odnosi się również do konkatedry oraz prokatedry. Niekiedy katedra jest zwyczajową nazwą głównego kościoła miasta. Miniona 1050. rocznica chrztu Polski znalazła swoje szczególne miejsce w przestrzeni Poznania, Gniezna czy Ostrowa Lednickiego, ale rozszerzyła się również nad Odrę i Bałtyk. Kiedy powstało biskupstwo w Poznaniu, jej rządca rozciągał swoją jurysdykcję na cały kraj, czyli aż po Wolin. Kiedy zaś powstała metropolia gnieźnieńska, w jej skład weszło biskupstwo w Kołobrzegu. To tutaj, jak również później w Wolinie, a przede wszystkim w Kamieniu Pomorskim należy szukać początku pomorskich katedr. Dzisiaj nad Szczecinem i Koszalinem górują katedry, które w założeniach nie były nimi. Po pierwszej katedrze w Kołobrzegu nie ma śladu, podobnie po drugiej, wolińskiej, pozostał tylko krzyż z obeliskiem. Do naszych czasów przetrwała tylko katedra kamieńska, od 28 czerwca 1972 roku – konkatedra. Ona to powinna stać się oczkiem w głowie dla wszystkich mieszkańców Pomorza Zachodniego i nie tylko, gdyż lud pomorski, kochający piękno i muzykę, na to zasługuje. A od strony naukowej cenną byłaby publikacja naukowa, a także albumowa traktująca szeroko o tej jedynej na Pomorzu Zachodnim, budowanej od podstaw, katedrze.Pozycja Dylematy rozwoju współczesnej rodzinyKrupińska, Wiesława M. (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2017)Współczesna rodzina poddana jest presji wielu czynników destabilizujących jej rozwój i funkcje. Niniejszy artykuł wskazuje te trendy i zjawiska, które są wielkim zagrożeniem dla współczesnej polskiej rodziny i negatywnie oddziaływają na proces jej rozwoju, strukturę i przyszłość.Pozycja Wciąż aktualne i zobowiązujące dziedzictwo „Solidarności” w kontekście chrześcijańskiej idei miłosierdziaSienkiewicz, Edward (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2017)Ukazywanie solidarności i miłosierdzia, jako obowiązujących zawsze i wszędzie, a także wszystkich – z szacunkiem do ich wyborów i przekonań, ponieważ solidarność i miłosierdzie oznacza przede wszystkim wyzwolenie się z przemocy – jest najważniejszym obowiązkiem. Polskie doświadczenie solidarności pozwala zrozumieć, jak ważne jest zachowanie radykalnej sprawiedliwości w okazywaniu i otwieraniu się na miłosierdzie. Jej brak bowiem czyni miłosierdzie bezskutecznym, a solidarność wyjątkowo kłopotliwym doświadczeniem.