Colloquia Theologica Ottoniana, 2019, nr 1
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/730
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Ks. Adolf Giżyński. Życie i działalność na terenie gorzowskiej administracji apostolskiej i diecezji szczecińsko-kamieńskiejBrzeziński, Mateusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019)Ksiądz Adolf Giżyński urodził się w Kownie na Litwie. Przez wczesne lata młodzień- cze związany był bardzo mocno z harcerstwem, którego był czołowym działaczem. Za pracę konspiracyjną został zatrzymany przez okupanta niemieckiego i aresztowany. Przebywał w obozach koncentracyjnych na terenie Niemiec. Po wyzwoleniu przez Brytyjczyków pozostał na zachodzie Europy. W latach 1946–1952 studiował teologię w Polskim Wyższym Seminarium Duchownym w Paryżu. W 1952 roku przyjął święcenia kapłańskie i podjął studia pedagogiczno-katechetyczne w Instytucie Katolickim w Paryżu. Inkardynowany do administratury gorzowskiej pozostał w Paryżu, gdzie był prefektem w Niższym Seminarium Duchownym i wykładowcą katechetyki w Wyższym Seminarium Duchownym w Paryżu. Przez cały ten czas pomagał w duszpasterstwie polskich emigrantów i próbował napisać doktorat. W 1969 roku przybył do Polski i podjął pracę w parafiach Szczecina. Przez rok pracował w parafii pw. św. Józefa w Szczecinie. W latach 1970–1973 był wikariuszem parafii pw. Świętego Krzyża, zamieszkując w kościele filialnym w Krzekowie. Po utworzeniu diecezji szczecińsko-kamieńskiej posługiwał jako wikariusz w parafiach św. Stanisława Kostki (1973–74), świętego Stanisława Biskupa i Męczennika w Cychrach (1975–80), a także w Gryficach i Warnicach koło Pyrzyc. Nieustannie chorując i nie mogąc odnaleźć się w strukturach Kościoła szczecińsko-kamieńskiego, oskarżony o kontakty z kobietami i ojcostwo, powrócił do Francji, gdzie został kapelanem w klasztorze sióstr Klarysek Sakramentek i oddał się modlitwie w intencji powołań do diecezji szczecińsko-kamieńskiej. Zmarł we Francji 17 grudnia 1984 roku.Pozycja In search spirituality biologyDyk, Wiesław (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019)W kontekście procesów ewolucji mózgu wzgórze odgrywa istotną rolę w kształtowaniu się duchowości. Struktura i funkcja mózgu zwierzęcia i człowieka wykazują ewolucyjny przeskok między okolicą podoczodołową a korą przedczołową, co daje podstawę poszukiwania w tych rejonach duchowości ludzkiej. Neuronaukowcy nie tylko wiążą duchowość człowieka z ewolucją i rozwojem mózgu, ale także dopatrują się w jego strukturach podstaw moralności i sumienia.Pozycja Freski w grzędzickiej świątyni – „zapomniany” zabytek średniowiecznej sztuki kościelnejGrygowski, Dariusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019)Świątynie znajdujące się na terenie diecezji szczecińsko-kamieńskiej zawdzięczają w większości swój wystrój protestantom, którzy w końcu XVI i na początku XVII wieku, czyli po przyjęciu w 1534 roku na sejmiku w Trzebiatowie przez szlachtę zachodniopomorską wyznania luterańskiego, przejęli katolickie kościoły tej ziemi. Dlatego ich wystrój jest bardzo ascetyczny w swej formie. Tym bardziej wartościowe w naszych czasach są te zabytki sztuki sakralnej, które praktycznie w niezmienionej średniowiecznej formie przetrwały do dziś. Takim właśnie zabytkiem są freski znajdujące się w niewielkim wiejskim kościele pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Grzędzicach. To dzieło anonimowego artysty, choć mało znane miłośnikom średniowiecznej sztuki, może być przedmiotem wielkich doznań estetycznych. Freski z Grzędzic powinny być bardziej obecne w przewodnikach opisujących dzieła sztuki Pomorza Zachodniego.Pozycja „Robotnicy Bogiem silni” – perswazja w kazaniach szczecińskich bp. Kazimierza MajdańskiegoKabata, Maria (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019)Nauczanie biskupa Kazimierza Majdańskiego zakorzenione jest w długiej historii polskiego kaznodziejstwa, zapoczątkowanej między innymi przez ks. Piotra Skargę, św. Andrzeja Bobolę czy abp. Jana Pawła Woronicza. Na charakter omawianych kazań składa się przede wszystkim postawa szacunku mówiącego wobec dziedzictwa kulturowego, jego troska o życie religijne i społeczne w diecezji, również pewność w wyznawaniu wartości, nawiązania biblijne, przełamywanie schematyzmu. Celem artykułu było ukazanie mechanizmów językowych, które w zamyśle kaznodziei mają budować wspólnotę i poczucie tożsamości regionalnej szczecińskich robotników. Analizę przeprowadzono na przykładach kazań z lat 1980–1987, wygłoszonych do stoczniowców szczecińskich w rocznicę wydarzeń grudnia 1970 roku i strajków 1980 roku.Pozycja (Post) kapłańska opowieść o ukaraniu Mojżesza i Aarona (Lb 20,1–13). Przyczynek do dyskusji nad dokumentem P i jego późniejszymi uzupełnieniamiLemański, Janusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019)Dokument kapłański (P) z klasycznej hipotezy czterech dokumentów jest sumie jedynym elementem tej hipotezy, który pozostał nadal aktualnym założeniem we wszystkich współczesnych hipotezach na temat powstania Pięcioksięgu (Pentateuch). Problem polega na tym, że do dziś badacze nie są w stanie określić, gdzie ten dokument w swojej pierwotnej formie (tzw. Grundschrift-P) się kończył. We współczesnej dyskusji często ogranicza się go do Ksiąg Rodzaju i Wyjścia. Niemniej teksty klasyfikowane jako P lub post-P znajdujemy również w Księdze Kapłańskiej oraz Liczb, a według niektórych nawet w Księdze Powtórzonego Prawa. Dyskusja natury krytyczno-literackiej nad tekstem Lb 20,1–13 ukazuje złożoność problemu i stanowi przykład, że jednoznaczne rozwiązania w klasyfikacji źródłowej danego tekstu oraz wyjaśnianiu procesu jego powstania nie są łatwe. W najnowszych analizach perykopę uznaje się w całości zarówno za tekst P lub post-P, ale niemniej często proponowane są bardziej złożone i wielowarstwowe modele wyjaśniające proces jej powstawania.Pozycja Parafia pw. NMP Matki Kościoła w Warnicach w latach 1977–2018Lichota, Piotr (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019)Nowy podział granic po zakończeniu II wojny światowej zburzył dotychczasowy porządek w całym kraju. Na tereny zamieszkałe przed wojną przez Niemców zaczęli też przybywać mieszkańcy z tzw. centralnej Polski, głównie ze względów ekonomicznych. Dla wielu przyjazd na Pomorze Zachodnie był tzw. nowym otwarciem. Do Warnic i okolicznych miejscowości pierwsi osadnicy, przybyli jesienią 1947 roku, zwłaszcza z powiatu końskiego na Kielecczyźnie, z okolic Płocka, z Rzeszowszczyzny i Lubelszczyzny. To właśnie ci ludzie, ubogaceni różnorodnymi tradycjami, położyli podwaliny pod wspólnotę parafii pw. NMP Matki Kościoła w Warnicach. Warnicka parafia w 2018 roku obchodziła jubileusz 40-lecia istnienia. Jest ona doskonałym przykładem, w jaki sposób rozwijały się małe wspólnoty parafialne na terenie dzisiejszej archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej. Świątynie parafii Warnice są dziś jej najbardziej zauważalną wizytówką. Przykościelne place są swoistymi perełkami w każdej miejscowości. Teren przy domu parafialnym i budynkach gospodarczych może służyć za przykład okolicznym gospodarstwom. Jednak parafia to nie tylko kościoły i budynki. Różnorodność form duszpasterskich, realizowanych w parafii ubogaca życie duchowe jej wiernych. Ci zaś chętnie uczestniczą we mszach św., korzystając systematycznie z sakramentu pokuty i Eucharystii. Świadczy o tym liczba udzielanych każdego roku komunii świętych, która sięga z górą 40 tysięcy. Śmiało można napisać, że parafia w Warnicach jest jedną z najprężniej działających wiejskich wspólnot parafialnych w archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej.Pozycja Wartość doświadczenia osób starszych dla rozwoju ludzi młodych w nauczaniu papieża FranciszkaLewicka, Joanna (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019)Tematyka rodziny zajmuje szczególne miejsce w nauczaniu papieża Franciszka. Ojciec Święty wielokrotnie w swoich przemówieniach i listach nawiązuje do własnego doświadczenia rodziny, podkreśla, jak ważna jest rodzina w dobie kryzysu wartości w czasach, gdy relatywizacji podlegają podstawowe prawa jednostki. Wychodząc naprzeciw tym potrzebom i pragnieniom, papież nie pomija żadnego z aspektów życia rodzinnego. W niniejszym artykule skupiam się na dwóch etapach życia: młodości i starości. Z jednej strony w Kościele jest spory procent osób w podeszłym wielu, społeczeństwa rozwinięte starzeją się i coraz pilniejszy do rozwiązania staje się problem niskiej liczby urodzeń i zadbania o seniorów, a z drugiej strony starość została zepchnięta na margines, odrzucona i nieakceptowana.Pozycja „Ja przez Prawo umarłem dla Prawa” (Ga 2,19a). Śmierć „dla prawa” jako element nawrócenia/ powołania Pawła ApostołaPosadzy, Andrzej (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019)List do Galatów od wielu wieków stanowi przedmiot żywego zainteresowania teologów i biblistów. Na tle ogólnej problematyki Listu interesującą jawi się kwestia podjęta w niniejszym opracowaniu, czy w tekście tym można znaleźć jakieś osobiste refleksje autora i czy Paweł, pisząc go, nie zawarł w nim elementów autobiograficznych. Czytając zawarte w Liście do Galatów wyznanie Pawła: „ja przez Prawo umarłem dla Prawa”, zasadne wydaje się pytanie, czy Apostoł wspomina tutaj wydarzenia spod Damaszku, czy jest to raczej rodzaj noty biograficznej, osobistego wyznania Pawła, w którym odcina się jednoznacznie od swojej faryzejskiej przeszłości. W dalszej kolejności można zapytać: jakie „Prawo” ma Apostoł na myśli i co znaczy dla niego „umrzeć dla Prawa”? Z analizy fragmentu wynika, że Prawo jest dla Pawła przede wszystkim legalizmem, a życie według Prawa nie ma nic wspólnego z życiem dla Boga i koncepcją powszechności zbawienia. Można stwierdzić, że umieranie dla Prawa jest tak naprawdę nawróceniem. Dlatego studiowany fragment może być śmiało nazwany notą autobiograficzną. Takiemu nawróceniu uległ Paweł, takie również powinno dokonać się w sercach wszystkich chrześcijan.Pozycja Naznaczeni pieczęcią, Duchem Świętym (Ef 1,13; 4,30) – zarys pneumatologii listu św. Pawła do EfezjanSobol, Paweł (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019)Ze wszystkich dzieł św. Pawła List do Efezjan wykazuje największe zainteresowanie Kościołem powszechnym. Eklezjologia zajmuje w nim wprawdzie główne miejsce, ale znajduje się w nim także rys pneumatologiczny. W niniejszym artykule autor podejmuje próbę przedstawienia owej nauki o Trzeciej Osobie Boskiej, analizując fragmenty zawierające greckie słowo pneuma (πνεῦμα), będące określeniem Ducha Świętego. W pierwszej części artykułu przedstawiono wyżej wspomniany termin pneuma w różnych kontekstach użycia gramatycznego. Druga część tego krótkiego studium przedstawia Ducha Świętego jako osobę, która żyje, jednoczy i buduje Kościół. Zaś w trzeciej części autor analizuje działanie Ducha Świętego w człowieku. Trzecia Osoba Boska napełnia człowieka Sobą i żyje w nim. Człowiek jest „naznaczony pieczęcią Ducha Świętego” (Ef 1,13; 4,30) i jest zaproszony, aby modlić się w Duchu i wziąć „miecz Ducha, którym jest Słowo Boże” (Ep 6,17 –18).Pozycja Dni w diecezjach jako preludium przed Światowymi Dniami Młodzieży w Krakowie. Doświadczenie archidiecezji szczecińsko-kamieńskiejSzczodry, Marcin (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019)Dni w Diecezjach są integralną częścią Światowych Dni Młodzieży. Odbywają się na terenie kraju, w którym ma miejsce międzynarodowe spotkanie młodzieży z papieżem – poprzedzają wydarzenia centralne. Po raz pierwszy formuła taka została zaproponowana młodzieży podczas Światowych Dni Młodzieży we Francji w 1997 roku. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie Dni w Diecezji, które miały miejsce na terenie archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej w tygodniu poprzedzającym Światowe Dni Młodzieży w Krakowie w lipcu 2016 roku. W tym celu przeprowadzono kwerendę w archiwach Wydziału Duszpasterskiego Kurii Metropolitalnej oraz w Archidiecezjalnym Centrum ŚDM. Omówiono przygotowania organizacyjne i duchowe do Dni w Diecezji w archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej oraz ich program, jak również uczestnictwo młodzieży polskiej i zagranicznej w Dniach w Diecezji oraz w Światowych Dniach Młodzieży w Krakowie.Pozycja Poziom duchowości i religijności u katolików zaangażowanych i niezaangażowanych w służbę liturgicznąWojtarkowska, Ewelina (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019)W artykule opisano badania nad relacjami między duchowością i religijnością a zaangażowaniem w formację liturgiczną oraz takimi czynnikami, jak płeć, wiek i wykształcenie badanych. Teoretyczną podstawą do badania poziomu duchowości jest koncepcja traktowania go jako zdolności człowieka podlegającego rozwojowi. Poziom ten składa się z wrażliwości etycznej, harmonii i religijności, a także ogólnego poziomu duchowości. Religijność rozumiana jest jako system znaczeń, który składa się z orientacji, sensu i ogólnie rozumianej religijności. Do uzyskania wyników wykorzystano ankietę autorską I. Heszen-Niejodek, E. Gruszczyńskiej i A. Metlaka oraz Kwestionariusz Religijny Systemu Znaczeń D. Kroka. Wyniki badań wskazują, że osoby podejmujące formację liturgiczną charakteryzują się wyższym poziomem duchowości i religijności niż osoby niezaangażowane. Wyższy poziom obu zmiennych prezentują także kobiety w porównaniu z mężczyznami. Badania te mają charakter pilotażowy i mogą stanowić podstawę dla działań duszpasterskich i dalszych badań w zakresie tych ludzkich dyspozycji.Pozycja Jan Okoń, Wychowanie do społeczeństwa w teatrach szkolnych jezuitów w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Kraków 2018.Okoń, Jan (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019)Nie ulega wątpliwości, że teatr był jedną z najbardziej spektakularnych form działalności jezuitów. O tej ich szczególnej działalności traktuje nowa książka prof. Jana Okonia Wychowanie do społeczeństwa w teatrach szkolnych jezuitów w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Autor na prawie 470 stronach tekstu, w sześciu częściach, 24 rozdziałach i różnego rodzaju aneksach źródłowych prezentuje różne aspekty i działalność tak złożonej instytucji, jaką był teatr szkolny.