Verbum Vitae, 2017, T. 31
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/25738
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Nicholas Thomas Wright, Dobra Nowina. Wiadomość, która zmieniła świat (Kraków: Wydawnictwo WAM 2016). Ss. 205. PLN 34,90. ISBN 978-83-277-1076-5Klukowski, Michał (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Pozycja Świat powierzony człowiekowi – i co dalej?Witczyk, Henryk (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Pozycja W trosce o Matkę Ziemię. Zarys biblijnego tła encykliki Laudato si’Wajda, Anna Maria (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Pozycja Perspektywy rozwoju ekologicznej hermeneutyki BibliiTwardziłowski, Tomasz (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Celem niniejszego artykułu jest dostarczenie biblistom szerokiego spojrzenia na perspektywy rozwoju ekologicznej hermeneutyki Biblii. Obecnie to podejście interpretacyjne cieszy się ogromną popularnością. Autor zbada, czy jest to jedynie zjawisko krótkotrwałe czy też stanowi ważny trend w aktualnych badaniach. Współcześnie wyróżniamy trzy główne nurty hermeneutyki ekologicznej. Ich teoretyczne i metodologiczne założenia różnią się punktem wyjścia i osiąganymi rezultatami w biblijnej interpretacji. Najbardziej rozpowszechniona forma apologetyczna często upraszcza i deformuje znaczenie tekstu, nie dając przez to wiarygodnej odpowiedzi na pytania współczesnego czytelnika. Forma radykalna odchodzi od hermeneutyki w stronę dekonstrukcji Biblii i rekonstrukcji nowego, hipotetycznego tekstu. Forma neoortodoksyjna rokuje najlepsze nadzieje na dalszy rozwój tego podejścia. Pozwala odkrywać bogactwo samego tekstu i tradycji jego interpretacji oraz poszukiwać w tekście podstaw lepszego rozumienia właściwej relacji człowieka ze stworzonym światem, w którym żyje i ma zostać zbawiony. Pozostaje mieć nadzieję, że proponowane studium poszerzy horyzonty badawcze w polskiej egzegezie.Pozycja Tomasz Twardziłowski, Ekologiczna hermeneutyka Biblii: cele, rezultaty, zastosowania (Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2015). Ss. 224. PLN 28. ISBN 978-83-65224-51-4 (wersja drukowana). ISBN 978-83-65224-52-1 (wersja elektroniczna)Szymik, Stefan (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Pozycja Ks. Antoni Tronina, Drzewo życia w rajskim ogrodzie. Biblijne korzenie mistyki krzyża (Częstochowa: Edycja św. Pawła 2017). Ss.155. PLN 19,95. ISBN 978-83-7797-804-7Pudełko, Jolanta Judyta (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Pozycja „Czyńcie sobie ziemię poddaną” (Rdz 1,28). Cywilizacyjny postęp ludzkości w świetle Rdz 1–11Szymik, Stefan (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Autor artykułu pyta o biblijno-teologiczne podstawy panowania człowieka nad światem stworzonym (Rdz 1,26-28) i szerzej – o biblijne podstawy cywilizacyjnego postępu ludzkości Zasadniczym źródłem tego biblijno-teologicznego studium jest Księga Początków (Rdz 1–11). W pierwszej części zostały poddane analizie czasowniki hebrajskie, które wyrażają nałożony na człowieka nakaz Boży „panowania” (ררה) i „czynienia poddaną” (כבש) ziemię (Rdz 1,26-28). Następnie autor omawia teksty, w których obecna jest idea rozwoju cywilizacyjnego ludzkości (por Rdz 4,2-4 17-22; 9,1-7 20-27; 11,1-9), by na koniec zapytać o granice władzy człowieka nad światem stworzonym. Zdaniem autora pierwsze ograniczenie wynika z natury człowieka będącego reprezentantem i współpracownikiem Boga na ziemi (imago Dei), który urzeczywistnia swoją władzę w Jego imieniu. Drugim wyznacznikiem władzy człowieka jest fakt, że świat stworzony został powierzony całemu rodzajowi ludzkiemu i wszyscy ludzie są beneficjentami świata stworzonego.Pozycja Mesjański ekosystem (Iz 11,6-8)Sobierajski, Bartłomiej (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Charakterystyka każdego ekosystemu zawiera nie tylko opis gatunków roślin i zwierząt w nim występujących, ale także analizę relacji pomiędzy gatunkami i pomiędzy nimi a ich środowiskiem Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o naturę mesjańskiego pokoju przedstawionego w Iz 11,6-8, głównie w oparciu o opis czynności i zachowań, które charakteryzują zwierzęta i postaci ludzkie w nim występujące Takie podejście do te matu uzupełnia liczne i szczegółowe analizy gatunków zwierząt z Iz 11,6-8 oraz próby odczytania ich znaczenia Według Izajasza pokój nie jest zwykłym brakiem wojny, ale obok harmonijnej koegzystencji i wspólnego zamieszkiwania ludzi zawiera także ideę życia w obfitości pod rządami sprawiedliwego władcy Takie rozumienie pokoju można dostrzec także w innych częściach Proto-Izajasza, spośród których na szczególną uwagę zasługuje Iz 32.Pozycja Harmonia makrokosmosu w Syrachowym opisie ciał niebieskich (Syr 43,1-10)Piwowar, Andrzej (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Syr 42,15–43,33 jest hymnem na cześć Stwórcy i Jego dzieła. Mędrzec wyraża w nim zachwyt nad stworzonym światem, który jest świadectwem wielkości, wszechmocy i piękna Boga. W 43,1-10 Syrach opisuje nieboskłon i ciała niebieskie (słońce, księżyc i gwiazdy). Tekst ten wyraża przede wszystkim ich niezwykłą wielkość i piękno. Jednak gdy wczytamy się dokładnie i wnikniemy głębiej w jego grecką wersję, to odkryjemy, że mówi on również o harmonii i ładzie w makrokosmosie, które z kolei świadczą o mądrości Stwórcy. Prezentacja księżyca (43,6-8) i gwiazd (43,9-10) wyraża wprost (explicite) powyższe prawdy Natomiast w poetyckiej prezentacji firmamentu (43,1) i słońca (43,2-5) zawarte są one implicite, tzn. w znaczeniu takich słów, jak np. stereōma, oraz w zadaniach (funkcjach w świecie) przypisanych im przez Boga.Pozycja Transformacja kosmosu w literaturze międzytestamentalnejParchem, Marek (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)W literaturze międzytestamentalnej, zwłaszcza w pismach o charakterze apokaliptycznym, pojawia się motyw transformacji kosmosu, która stanowi ostatni etap wydarzeń eschatologicznych. Świat skażony grzechem i zdominowany przez siły zła zostanie w czasach ostatecznych przemieniony i odnowiony przez Boga w rzeczywistość doskonałą, gdzie na wieki panować będzie sprawiedliwość i dobro. W niniejszym opracowaniu zostanie omówiona koncepcja transformacji kosmosu, która pojawia się w różnych dokumentach na leżących do literatury międzytestamentalnej, mianowicie w dziełach egzegetycznych, gdzie pojawiają się również elementy apokaliptyczne (Księga Jubileuszów: Jub 1,29; 4,26; Księdze starożytności biblijnych Pseudo-Filona: LAB 3,10), w zwojach z Qumran (Reguła zrzeszenia: 1QS 4,25) oraz w apokalipsach (Księga astronomiczna: 1 Hen 72,1; Apokalipsa tygodni: 1 Hen 91,14-17; Apokalipsa zwierząt: 1 Hen 90,37-38; Księga przypowieści: 1 Hen 45,4-5; Czwarta Księga Ezdrasza: 4 Ezd 7,28 31 75 113-114; Apokalipsa Barucha syryjska: 2 Bar 32,1-6; 57,1-3).Pozycja „Bóg stworzył wszystko dla człowieka”? Zderzenie kosmocentryzmu z antropocentryzmem w późnoantycznej wizji świata stworzonegoPaczkowski, Mieczysław Celestyn (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Spojrzenie na chrześcijańskie podejście do przyrody wymaga zanalizowania wzajemnych relacji pomiędzy koncepcjami antropocentryzmu i kosmocentryzmu. Obie te wizje rzeczywistości wydają się być kluczem do całościowego ujęcia relacji człowiek – natura Chrześcijański antropocentryzm często jest obwiniany o to, że stał się przyczyną obecnego kryzysu ekologicznego. Wyznawcy Chrystusa są oskarżeni o niszczenie harmonii świata i jego zasobów. Jednak chrześcijański antropocentryzm nie był najwyższą i niezależną zasadą. Chrześcijaństwo musiało skonfrontować się z wizją natury i człowieka propagowaną przez filozofię grecką i rzymski realizm Pisarzom Kościoła nasza cywilizacja zawdzięcza niezwykle cenne rozważania o dobroci i pięknie stworzenia. Według perspektywy patrystycznej człowiek zajmuje najważniejsze miejsce w świecie przyrody, lecz nie jest to pozycja despoty, który ma nieograniczone prawo do eksploatowania zasobów naturalnych Istota ludzka, należąca do porządku stworzenia, ma specyficzną misję i obowiązki wobec widzialnego świata. Człowiek stanowi jakby pomost pomiędzy stworzeniami a Bogiem, jest jakby kapłanem liturgii kosmicznej. U Ojców Kościoła można było zauważyć odnośniki biblijne, przede wszystkim do Rdz i Rz 8,18-22. W przypadku perykopy Pawłowej ma się do czynienia z podwójną tendencją interpretacyjną: antropologiczną i kosmologiczną Ojcowie Wschodu, nawiązując do podziwu okazywanego siłom natury w cywilizacji greckiej, preferowali interpretację kosmologiczną. Z kolei na łacińskim Zachodzie na plan pierwszy wysuwała się kwestia podporządkowania ziemskiego istnienia wyższym zasadom, jakimi były teocentryzm i chrystocentryzm W ten sposób cała rzeczywistość widzialna została przez chrześcijaństwo przemyślana i głęboko ubogacona.Pozycja Świat stworzony drogą do poznania Boga (Rz 1,19-20)Ordon, Hubert (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)W analizowanym tekście Rz 1,19-20 św. Paweł stwierdza, że ludzie są zdolni do poznania prawdziwego Boga i taką wiedzę faktycznie posiadają. Zdobywają tę wiedzę dzięki posiadanym naturalnym zdolnościom poznawczym oraz dostrzegalnym w świecie przyrody skutkom stwórczego działania Bożego. Poznanie to nie dokonuje się tylko na drodze logicznego wnioskowania przyczynowego, lecz także na drodze intuicji, czyli wewnętrznego doświadczenia płynącego z refleksji nad różnorodnością istniejących bytów, potęgą sił przyrody, harmonią dostrzegalną w naturze, budzącą podziw mądrością widoczną w konstrukcji otaczającego świata.Pozycja Kamienie w fundamentach Nowego Jeruzalem – analiza obrazu Ap 21,19-20Nowińska, Joanna (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Księga Apokalipsy św. Jana posługuje się licznymi terminami przynależącymi do puli semantycznej świata stworzonego. Wśród nich uwagę przyciągają kamienie z racji największego bogactwa rodzajowego. Włączone w obraz fundamentów Nowego Jeruzalem – Oblubienicy Baranka oddają bogactwo i różnorodność przejawów relacji Boga z człowiekiem. Ich lokacja wydaje się oddawać refleks intymności, ukrycia, głębi duchowej. Paleta barw, dostępna ludzkiej percepcji jedynie przy świetle, w konwencji Apokalipsy odsyła do Stwórcy opisanego poprzez porównanie do złota, blasku, jaspisu, przejrzystości kryształu. Stopień bliskości z Nim warunkuje obszar odkrytego piękna. Aspekt wspólnotowy oddany został wzmianką o imionach Apostołów na poszczególnych warstwach kamieni Sekwencja wyakcentowana liczebnikami porządkowymi uwypukla harmonię i ład obecne w tej przestrzeni relacji. Co znamienne, autor natchniony nie odsuwa tej ostatniej w przyszłość eschatologiczną, lecz zaprasza do odkrywania jej dziś, w rzeczywistości osobistego życia duchowego.Pozycja Bóg objawiający się w przyrodzie według PsalmówNiedźwiedzki, Tomasz (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Objawienie Boże, które dokonało się w historii ludu wybranego, wysuwa się na pierwszy plan nie tylko w Biblii Hebrajskiej, lecz także w egzegezie biblijnej. Nie należy jednak zapominać, że Bóg objawia się także poprzez zjawiska natury, co wielokrotnie podkreślane jest w Psałterzu. Niniejszy artykuł poddaje analizie te psalmy, które opisują aktywność objawiania się Twórcy w przyrodzie oraz dopuszczają możliwość poznania Jego przymiotów poprzez kontemplowanie jej. Sam fakt, że Bóg stworzył wszechświat i wszystko, co go wypełnia, pozwala domniemywać, że odcisnął w nim pewne swoje cechy, podobnie jak rzemieślnik lub artysta zostawia cząstkę siebie w wykonywanych przedmiotach Według psalmisty natura nie jest ani bierna, ani niema, lecz jest aktywnie zaangażowana w oddawanie chwały Bogu, współpracująca z Nim w ocalaniu człowieka i odzwierciedlająca w pewien sposób niektóre z przymiotów Boskich.Pozycja Obraz świata po potopie według Rdz 8,22Napora, Krzysztof (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Wobec rozmachu majestatycznego opisu zakończenia potopu zawartego w 9,1-17, uznawane tradycyjnie za dzieło redaktora kapłańskiego, zakończenie kataklizmu opisane w Rdz 8,20-22 bywa niekiedy traktowane jedynie zdawkowo w literaturze biblijnej, jako mające znaczenie drugorzędne W niniejszym opracowaniu, koncentrując się zapowiedzi Boga dotyczącej świata po potopie, pragniemy ukazać głębię teologicznej refleksji redaktora biblijnego. W jego ujęciu obietnica Boga zawarta w Rdz 8,22 nie ogranicza się do czysto temporalnej reorganizacji kosmosu po wydarzeniu potopu, ale przywołuje zasady pierwotnej organizacji świata, określone przez Boga w dziele stworzenia.Pozycja Magdalena Jóźwiak, „Komentarz do historii Hioba” Filipa Prezbitera (Bibliotheca Biblica; Wrocław: TUM 2015). Ss. 263. PLN 46,67. ISBN 978-83-7454-325-5Bardski, Krzysztof (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Pozycja Stanisław Hałas SCJ, Biblijne słownictwo miłości i miłosierdzia na zderzeniu kultur. Określenia hebrajskie i ich greckie odpowiedniki (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Wydział Teologiczny. Studia 18; Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II 2011). Ss. 296. PLN 40. ISBN 978-83-7438-279-3Nowińska, Joanna (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Pozycja Inspiracje encykliki Laudato si’ dla duszpasterstwaFiałkowski, Marek (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Encyklika Laudato si’. W trosce o wspólny dom jest pierwszym tak wysokiej rangi dokumentem Kościoła katolickiego poświęconym problematyce ochrony środowiska. Wpisuje się w ona posoborowe nauczanie Kościoła dotyczące szeroko pojętej kwestii ekologicznej, którą uznaje się za „znak czasu”. Papież Franciszek nie tylko wykorzystuje dorobek swoich poprzedników, ale także wnosi charakterystyczne elementy znamionujące jego pontyfikat. Zagadnienie ochrony środowiska, będące częścią nauczania społecznego Kościoła, jest również ważnym wyzwaniem dla duszpasterskiej działalności Kościoła Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, jakie inspiracje dla współczesnego duszpasterstwa Kościoła przynosi nauczanie encykliki Laudato si’. Poszukując odpowiedzi na tak postawiony problem, wybrano i omówiono cztery inspiracje dla duszpasterstwa. Po pierwsze, teologiczny wymiar środowiska naturalnego, który w rozważaniach o problemach ekologicznych jest często pomijany, a tymczasem dopiero w świetle Objawienia środowisko naturalne ukazuje się w nowych i pełniejszych wymiarach. Po drugie, nawrócenie ekologiczne, które umieszcza kryzys ekologiczny w perspektywie moralnej. Po trzecie, zagrożenia konsumpcjonizmu, który należy traktować jako postawę antyekologiczną, szkodliwą dla człowieka i środowiska naturalnego. Wreszcie, kształtowanie postawy szacunku dla świata, wyrażającą się w przywróceniu należnego miejsca Bogu w życiu człowieka oraz umiarem i pokorą wobec środowiska naturalnego.Pozycja Odpowiedzialność człowieka za świat stworzony według Maksyma WyznawcyKochańczyk-Bonińska, Karolina (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017)Maksym Wyznawca łączy szeroko rozumianą tradycję filozoficzną z dziedzictwem teologicznym, ale także formułuje własne, oryginalne tezy dotyczące roli człowieka we wszechświecie. Spójna wizja kosmologiczna i antropologiczna staje się podstawą najgłębszej, wpisanej w ekonomię zbawienia, odpowiedzialności człowieka za wszechświat. Maksym rozpoznaje w człowieku nie tylko mikrokosmos, ale także pośrednika między stworzeniem i Stwórcą. Analiza dzieł Wyznawcy pozwala nam stwierdzić, że skoro ostatecznym przeznaczeniem wszechświata jest przebóstwienie, to zadaniem powierzonym człowiekowi jest rozpoznanie tego najgłębszego celu istnienia wszechświata i współuczestnictwo w jego urzeczywistnieniu.