Polonia Sacra, 2025, T. 29, Nr 2
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/37704
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Ἀρετή w świetle „Listu Arysteasza do Filokratesa”Baran, Grzegorz M. (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)„List Arysteasza do Filokratesa” to apokryf/pseudoepigraf powstały w kręgu judaizmu hellenistycznego. Jedną z kwestii poruszonych w tym dziele jest określenie, czym jest cnota. Dokładna analiza treści „Listu” (zwłaszcza fragmentów, w których występuje termin ἀρετή) pozwala zauważyć, że jego autor – próbując zdefiniować cnotę – wyraźnie nawiązał zarówno do nurtów filozofii greckiej, jak również do tradycji starotestamentalnej. Celem artykułu jest zatem wykazanie, do jakich systemów filozoficznych odwołał się autor „Listu”, określając cnotę, i w jaki sposób opisywaną przez siebie ἀρετή powiązał z przesłaniem Starego Testamentu.Pozycja Niebezpieczne i dobre postawy społeczne w Liście św. JudyZbroja, Bogdan (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)W krótkim Liście św. Judy spotykamy się z pouczeniem hagiografa dotyczącym społeczności Kościoła, składającego się z małżeństw, rodzin i krewnych. Hagiograf wymienia postawy antyspołeczne, które lansują obcy dla ducha Ewangelii ludzie, jakimi są hedonistyczne dogadzanie zmysłom, bluźnierstwa, szemranie, szyderstwa oraz stosowanie pochlebstw w celu uzyskania przychylności władzy a także tworzenie podziałów i antagonizmów społecznych, w których ludzie z tej samej wspólnoty atakują siebie nawzajem. Juda opisał w swoim przekazie także zachowania prospołeczne takie, jak stawianie akcentu na duchowość i rozumność w człowieku (humanizm), modlitwę, która pokazuje istnienie świata nadmaterialnego oraz tworzenie i umacnianie jedności w tej samej wierze i tradycji. Wnioski płynące z analizy tego tekstu natchnionego mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia współczesnych zagrożeń dla społeczności oraz wskazać prawidłową drogę realizowania wspólnotowotwórczych postaw.Pozycja Kwestie moralne dotyczące małżeństwa, dziewictwa i prostytucji w nauczaniu św. AugustynaGryz, Krzysztof (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Święty Augustyn w swojej nauce o małżeństwie i dziewictwie, zawartej w licznych dziełach teologicznych, szczególnie w polemikach z przeciwnikami małżeństwa (gnostykami, donatystami, manichejczykami), podkreślał wartość małżeństwa jako formy życia, stworzonej przez Boga od początku, będącej podstawowym powołaniem mężczyzny i kobiety. Augustyn wskazuje na trzy główne dobra małżeństwa: potomstwo (bonum proles), wierność (bonum fidei) oraz sakramentalność (bonum sacramenti). Chociaż Augustyn uznaje dobro potomstwa za kluczowe, równie ważne jest dobro wierności i miłości małżonków. Podobnie, nauka o dziewictwie, którą Augustyn zestawia z małżeństwem, podkreśla wartość oddania się Chrystusowi. Chrześcijańskie dziewictwo jest wyborem dla królestwa Bożego, różniąc się od dziewictwa w tradycjach pogańskich. Wartość dziewictwa wiąże się z duchową wiernością Chrystusowi, a jego złamanie uważa się za poważniejszy grzech niż cudzołóstwo małżeńskie. Dziewictwo ma również wymiar proroczy, symbolizując przyszłe zjednoczenie z Chrystusem w królestwie niebieskim. W kontekście prostytucji Augustyn, mimo zdecydowanego potępiania grzechów cielesnych, traktuje ją jako mniejsze zło w celu zapobiegania większym nadużyciom, takim jak cudzołóstwo czy gwałty. Jego stanowisko było inspirowane kontekstem społecznym tamtej epoki, aczkolwiek współczesne podejście do godności osoby ludzkiej, także w kontekście prostytucji, różni się od jego czasów, uwzględniając nowe formy niesprawiedliwości.Pozycja Przejawy wpływu św. Benedykta z Nursji na życie i twórczość Edyty SteinFeduś, Katarzyna (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Niniejszy artykuł podejmuje problematykę oddziaływania św. Benedykta z Nursji na życie i twórczość Edyty Stein. Święta zainspirowała się Regułą św. Benedykta w opactwie benedyktynów w Beuron. Artykuł składa się z czterech części. Analiza porównawcza nauczania Benedykta dotyczącego modlitwy, pracy, posłuszeństwa i cnoty discretio z nauką Edyty Stein odsłoniła wiele podobieństw. Te cztery elementy duchowości benedyktyńskiej wpłynęły na refleksje Edyty Stein na temat życia duchowego, liturgii, wychowania do modlitwy, a także na jej osobisty rozwój duchowy. Obie postacie świętych, mimo dzielących je epok historycznych, połączyło umiłowanie ponadczasowych wartości.Pozycja Osoby konsekrowane – pielgrzymi nadziei. Studium w świetle nauczania papieża FranciszkaKiciński, Jacek (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Powołaniem każdej osoby konsekrowanej jest bycie pielgrzymem nadziei. Współczesny świat potrzebuje nadziei, którą jest Jezus Chrystus. Być pielgrzymem nadziei, to być zwiastunem Dobrej Nowiny. Osoby konsekrowane niosą nadzieję dzisiejszemu człowiekowi pogrążonemu w swoistej beznadziei. Czynią to przede wszystkim poprzez duszpasterstwo obecności – obecności przy drugim człowieku spragnionym miłości.Pozycja Możliwość zaktualizowania apologetyki totalnej na przykładzie Wincentego Kwiatkowskiego argumentu „z kontrreakcji”Kogut, Adam (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Przedmiotem artykułu jest proces aktualizowania apologetyki totalnej, czyli apologetyki chrześcijaństwa w ujęciu Wincentego Kwiatkowskiego. W części pierwszej autor omawia przebieg tego procesu, który miał miejsce w latach 1937–1972, po czym został przerwany. Wobec tego autor stawia pytanie, czy obecnie, po ponad pięciu dekadach, różne elementy apologetyki Kwiatkowskiego mogłyby zostać zaktualizowane. W części drugiej autor stawia hipotezę, że jeden z takich elementów, mianowicie argument „z kontrreakcji” na rzecz wiarygodności historycznej ewangelii, mógłby zostać obecnie zaktualizowany, ponieważ we współczesnych badaniach naukowych można znaleźć źródła i spostrzeżenia, które na to pozwalają. Następnie autor poddaje postawioną hipotezę weryfikacji poprzez zestawienie ze sobą argumentu „z kontrreakcji” oraz badań historycznych z ostatnich lat. W ten sposób zostają nakreślone podstawy dla rozpoczęcia dyskusji nad możliwością aktualizacji apologetyki totalnej w dzisiejszych czasach.Pozycja Miejsce ekologii integralnej w posłudze kaznodziejskiejSzewczyk, Leszek (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Jednym z najczęściej podejmowanych tematów w kontekście politycznym, społecznym oraz naukowym jest problem kryzysu ekologicznego. Kwestie związane z ochroną naturalnego środowiska zajmują ważne miejsce w nauczaniu Kościoła, zwłaszcza w wypowiedziach posoborowych papieży. Skuteczna ochrona środowiska naturalnego wymaga szerokiej edukacji ekologicznej, która powinna dokonywać się w szkole, rodzinie, mediach oraz podczas katechezy i posługi kaznodziejskiej. Celem niniejszego opracowania jest odpowiedź na pytania: jakie miejsce w posłudze przepowiadania słowa Bożego zajmuje ekologia integralna, jakie zadania w kształtowaniu sumienia i odpowiedzialności za środowisko naturalne powinno realizować kaznodziejstwo? Po analizie biblijnych źródeł ekologii integralnej i ekologicznej perspektywy we współczesnym nauczaniu Kościoła ukazano zagadnienie odpowiedzialności człowieka za środowisko naturalne i omówiono zagadnienie centralne dla niniejszego opracowania: proekologiczne zadania współczesnego kaznodziejstwa. W zakończeniu przedstawiono praktyczny przykład kaznodziejstwa zaangażowanego w propagowanie idei ekologii integralnej.Pozycja Tożsamość kapłańska w świetle eklezjologii komuniiKowalski, Tomasz (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Pytanie o miejsce i rolę kapłanów jest wciąż aktualne ze względu na specyfikę dzisiejszych czasów. Zjawiska takie jak przyspieszona sekularyzacja czy relatywizm prawdy sprawiają, że kapłan często jawi się jako ktoś zupełnie obcy i niepotrzebny. Taka perspektywa okazuje się szkodliwa nie tylko dla ludzi świeckich, patrzących niejako z zewnątrz, ale również dla samych kapłanów. Poza czynnikami zewnętrznymi, związanymi z klimatem współczesnej epoki, istotna jest też kwestia środowiska rodzinnego kandydatów do kapłaństwa oraz motywacji, które skłaniają ich do wstąpienia na drogę powołania. Czynniki te mają bezpośredni wpływ na ich późniejsze życie. Pytanie o to, gdzie szukać nienaruszalnego źródła kapłańskiej tożsamości, zwłaszcza w dzisiejszych czasach, wydaje się zatem zasadne. Z tego względu autor swoje początkowe rozważania rozpoczyna od analizy wybranych fragmentów Pisma Świętego oraz dokumentów Magisterium Kościoła. Zwieńczeniem jego refleksji jest wprowadzenie wymiaru eklezjologii komunii, którą traktuje jako próbę odpowiedzi na pytanie o nienaruszalne elementy kapłańskiej tożsamości.Pozycja „Communio” jako zasada duchowości ekumenicznejTatar, Marek (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Rozwój ekumenizmu, który jest organicznie związany z duchowością ekumeniczną, zależy od właściwego zrozumienia i wdrożenia wartości „communio” (wspólnoty). Pojęcie to, opisujące rzeczywistość kościelną, ma swoje źródła w początkach Kościoła. Dążenie do wypełnienia woli Chrystusa względem wspólnoty wierzących oznacza zatem równoczesne odczytywanie zarówno duchowości kościelnej, jak i ekumenicznej, a także indywidualnej duchowości każdego wierzącego. Duchowość chrześcijan rozumiana jest jako dążenie do zjednoczenia z Bogiem, czyli do świętości, której natura opiera się na bezwarunkowej miłości. Proces rozwoju duchowego polega na „oczyszczeniu”, czyli odrzuceniu tego, co jest mu przeciwne, a także na aktywnym kształtowaniu duchowości. We wszystkich wyznaniach chrześcijańskich wierni są przekonani o tym powołaniu chrześcijanina. W ten sposób rodzi się i rozwija duchowość ekumeniczna o charakterze wspólnotowym. Jej treścią jest Bóg, który sam jest Prawdą i Miłością, najpełniej objawioną w Jezusie Chrystusie. „Communio” ma więc charakter chrystocentryczny i chrystoformiczny. Jednocześnie poddane jest ono działaniu Ducha Świętego, który jest Autorem dzieła ekumenicznego. To doświadczenie „communio” z Bogiem znajduje odzwierciedlenie w życiu wierzącego poprzez otwartość na bliźniego — niezależnie od jego wyznania — i staje się świadectwem apostolsko- ewangelizacyjnym wobec sekularyzującego się świata.