Studia Oecumenica, 2021, T. 21
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/34579
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Dwa typy reformacyjnych liturgii Wieczerzy PańskiejWorbs, Marcin (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)W artykule najpierw zostały krótko ukazane wybrane tendencje i fenomeny, spotykane w pobożności późnego średniowiecza, które pośrednio lub bezpośrednio wpłynęły na kształtowanie się życia liturgicznego reformacji. Następnie w głównej części przedłożenia omówiono dwa zasadnicze typy liturgii Wieczerzy Pańskiej, które ukonstytuowały się w pierwszych latach reformacji: tzw. typ mszalny oraz tzw. typ górnoniemiecki. Przedstawiono genezę, proces kształtowania się i strukturę najważniejszych prototypów liturgii Wieczerzy bez szczegółowego analizowania licznych obrządków na nich wzorowanych. W końcowej części artykułu reformacyjne liturgie Wieczerzy Pańskiej zostały w ogólny sposób scharakteryzowane ze wskazaniem na ich istotne różnice i podobieństwa.Pozycja Theological Aspects of Educational Postulates of Ludwika Jeleńska (1885–1961) in the Light of Contemporary Interdisciplinary Discourses of Theology with Education SciencesWaga, Leszek (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)The main purpose of the paper is to present the contemporary perspectives of interdisciplinary discourse between theology and education sciences. The basis of the considerations is the concept of integral pedagogy reconstructed on the basis of the educational postulates presented by a Polish educator, Ludwika Jeleńska (1885–1961). The originality and relevance of this concept is not so much due to the association of education with faith content; it’s actually due to the close association of pedagogy with theology, and theory with practice. In Jeleńska’s works, theology – in a precursory manner, characteristic of contemporary Christian pedagogy – does not merely act as a normative conveyor of Christian values and ideas, but is an element that inspires the development of modern science and broadly understood culture.Pozycja Ad hoc Prayer Spaces – a Challenge of the Architecture of the 21th CenturySzuta, Agnieszka Faustyna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)This article considers the problem of arranging places of prayer in the vicinity of universities and dormitories. A survey was conducted among students living in the dormitories of the Gdańsk University of Technology in order to determine if there was a real need to arrange such spaces. Subsequently, examples of temporary chapels designed in the last 20 years in Western European countries were presented. Analysis of the selected facilities and discussions based on literature studies made it possible to draw conclusions on the possibilities and ways of shaping temporary prayer spaces in the often historic and crowded university environments. The research included in situ investigations.Pozycja Jerzy Sojka, Stawanie się wspólnotą. Wieczerza Pańska jako „nota ecclesiae” w publikacjach Światowej Federacji Luterańskiej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej 2021, 653 s., ISBN 978- 83-60273-57-9.Porada, Rajmund (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)Pozycja Globalne Forum Chrześcijańskie w przestrzeni jedności Kościoła ChrystusowegoSkrzyś, Aleksander (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)W pierwszej części artykułu autor prezentuje sylwetkę pomysłodawcy i założyciela Globalnego Forum Chrześcijańskiego, a zarazem Sekretarza Generalnego Światowej Rady Kościołów (1993–2003), dr. Konrada Raisera. W drugiej części opracowania naświetlone zostały okoliczności powstania, jak i szeroki kontekst pluralizmu konfesyjnego uczestników tej inicjatywy ekumenicznej. Autor ukazał główne zasady i metody jej działania, poddając analizie przebieg i dorobek światowych zgromadzeń Forum. Trzecia część pracy obrazuje proces powstania i działanie inicjatywy ekumenicznej o zasięgu lokalnym, jaką jest – powołane na wzór Globalnego Forum Chrześcijańskiego – Polskie Forum Chrześcijańskie. W podsumowaniu zawarto krótką charakterystykę porównawczą działań platformy globalnej i jej polskiego odpowiednika.Pozycja Varsovie – Berlin – Paris au bord d’une nouvelle vague de migrationRabiej, Stanisław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)Celem niniejszego artykułu jest pokazanie istniejących różnic i podobieństw w podejściu do dynamiki kryzysu imigracyjnego występującego w państwach tzw. Trójkąta weimarskiego po 2015 r. Wykorzystano następujące metody badawcze: deskryptywną, komparatystyczną oraz analizę dostępnych dokumentów i materiałów źródłowych. Składa się on z trzech części: wprowadzenia do problematyki, analizy problemów lokalnych wobec fali emigracji we Francji, Niemczech i Polsce, wskazanie zróżnicowanej strategii wobec kryzysu imigracyjnego i jego przebiegu po 2015 r. oraz w konkluzji wskazującej na możliwość zastosowania pozytywnych działań wobec nowo przybyłych do Europy. Wynika z nich, po pierwsze, że państwa UE winne porzucić stereotypy degradujące obraz emigrantów/ uchodźców; po drugie, kryzys imigracyjny może w efekcie przyczynić się do wzmożenia działań integracyjnych w Unii; po trzecie, potrzebna jest wspólna polityka migracyjna Unii Europejskiej jako całości.Pozycja The Importance of the Autocephaly of the Orthodox Church of Ukraine for the Confessional Policy of the Russian Federation in Central and Eastern EuropeOrzechowski, Marcin; Wejman, Grzegorz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)The subject of the article is an analysis of the impact of the Orthodox Church of Ukraine’s autocephaly process on Ukraine’s relations with the Russian Federation. Orthodoxy, understood as both a religious institution and a denomination, has been a constant and most important component of Russia’s identity since the very beginning of its existence. It remains the dominant religion in the Russian Federation, despite the religious diversity resulting from the multi-ethnic nature of the state. The aim of the article is to analyze the role of the Orthodox Church in the internal and foreign policy of the Russian Federation. In Russian-Ukrainian relations, it played an important role in supporting activities such as the annexation of Crimea or support for pro-Russian separatists in the Donbas. The position of the Russian Orthodox Church in contemporary Russia is also associated with a specific type (model) of the policy pursued by that state, referred to as “confessional policy (diplomacy)”, integrally connected with the issues of religious security of the country. The analysis of the content of the program documents of the state institutions of the Russian Federation and internal organizations of the Russian Orthodox Church allows to distinguish the so-called differentia specifica, characterizing the community of assumptions and the identity of actions undertaken by state and church institutions in Russia. Church institutions are perceived as the so-called the “national” church of the Russian Federation. This results in the Church becoming entangled in various parapolitical affiliations, which in turn has specific implications in the political and interfaith sphere. The authors, on the basis of the conducted analysis, conclude that the autocephaly of the Orthodox Church of Ukraine is essential for the country’s independence from Russia – it strengthens the Ukrainian national identity and limits Russian influence in this country.Pozycja Does a Denomination Matter? Differences in Religiosity and Value Systems between Catholics and AnglicansKrok, Dariusz; Cholewa, Marcin (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)The purpose of this empirical article is to investigate differences between two Christian denominations: Catholics and Anglicans in terms of religiosity and values. Religiosity was measured within dimensions of centrality of religiosity and religious coping, while the value system contained hedonic, vital, aesthetic, truth, moral, and sacred values. In addition, potential associations between the dimensions of religiosity and values were assessed. One hundred and fifty one participants (75 Catholics and 76 Anglicans) completed three questionnaires: the Centrality of Religiosity Scale, the Brief RCOPE Scale, and the Scheler Values Scale. The results demonstrated that Catholics were characterised by higher levels of religious dimensions representing communal worship related to the sacraments, while Anglicans more strongly favoured religious dimensions reflecting an individual approach to religiosity. Catholics also obtained higher levels of hedonic and vital values than Anglicans. In addition, there were significant associations between most dimensions of religiosity and sacred values. Taken together, the findings emphasise the need for a combined study of religiosity and values which appears central to the formation of people’s religious beliefs and behaviour.Pozycja Andrzej Perzyński, Ridiscovering unity. Ecumenical esseys, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2021, 196 s., ISBN 978-83-8090-889-5.Jagodziński, Marek (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)Pozycja Patriarcha Bartłomiej z wizytą pojednania na UkrainieMoskałyk, Jarosław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)W artykule podjęto próbę ukazania istotnych przymiotów pasterskiej wizyty patriarchy Bartłomieja na Ukrainie, które w dużym stopniu zawierają się w jego posłaniach i przemówieniach. Przedłożone treści pozostaną źródłem interpretacji i syntezy najważniejszego przekazu zwierzchnika prawosławia skierowanego do wspólnoty autokefalicznego Kościoła kijowskiego oraz całego społeczeństwa. Naszemu zainteresowaniu będą podlegać przede wszystkim cztery wystąpienia patriarchy: dziękczynna „doksologia”, zgromadzenie liturgiczne, uroczystość nadania doktoratu honoris causa i spotkanie z Ogólnoukraińską Radą Kościołów i Organizacji Religijnych.Pozycja Les fake news et le croire chrétien en milieux africains. Approche d’un phénomène médiatique et sociopolitiqueMbangi, Sylvain Mukulu (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)This study aims to address a concern: to know how to contextualize any theological discourse. In this sense, it tackles the stakes of Christian belief in a world marked by fake news. While establishing from the outset that the existence of fake news is intrinsically linked to humanity, but that today, their virality is concomitant with the evolution of digital, the examples analysed in this article show that fake news also remains in Africa a sociopolitical and media phenomenon with multiple impacts. It is in this context of the issues of faith in Africa in the face of false news that the study examines the symbolic richness of the Christian tradition to name the false and its conception of the truth before formulating, from an ecumenical and interreligious perspective, avenues of reflection for the faith as an act of discernment in its encounter with fake news.Pozycja Marginalization and Social Exclusion of Evangelical Masurians and Germans. The Case of Post-War Ełk CountyMarcinkiewicz, Stefan Michał (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)The article presents the post-war history of Evangelical population: Germans and Masurians in Ełk county. For this purpose, archival sources and biographical interviews were used. Interviews with the inhabitants of the county were collected as part of two oral history projects carried out by the „Museum for Ełk” Association in 2012–2013. The historical context is complemented by the available literature. One third of post-war Poland consisted of the territories being the part the Third Reich before the World War II, where a considerable part of population were Germans. Masurians formed a borderland group that became the reason of conflict between the Polish and the German. In the first half of the 20th century, both as a result of the nationalistic discourse and the assimilation pressure, most of them declared to maintain German identity. After the war, Masurians were present in the public space of Ełk county as a minority group. There was the inflow of population of the eastern territories of the Second Republic of Poland and people from central Poland. The small Evangelical church in Ełk in Słowackiego street was often filled with the faithful. Numerous processes and phenomena of social marginalization, exclusion and displacements resulted in nearly entire disintegration of Masurian and Evangelical community. The number of the faithful in Evangelical community proves it – there are nearly 150 people and only few of them feel Masurian origin. In the post-war vision of future Poland nationally and religiously homogenous state was believed to be an ideal solution.Pozycja The Third Wave of Liberation Theology. From the Catholic Enfant Terrible to Vehicle of Ecumenism, Interreligious and Social Dialog?Krauze, Filip (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)The past decade has seen a radical shift in the Church’s stance toward liberation theology. At the same time, the complexity of its description has greatly increased. The issue has grown beyond South America and intra-ecclesiastical affairs. The multicultural and multireligious nature of liberation theology presents, on the one hand, a methodological difficulty and, on the other hand, an opportunity to look at faith and religion in different cultures and denominations through a new unifying key. According to the author, we are dealing with the “third wave” of liberation theology nowadays. Efforts are needed to utilize it more productive than the better known South American “infant terrible” of the Church.Pozycja The Christian Contribution to the Changes of the Development Aid System: The Lutheran ApproachKopiec, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)Unlike the previous decades, the global development aid system is more willing to admit a significant role of faith-based organisations in promoting development thinking and in the distribution of development aid. The Lutheran World Federation (LWF) approach significantly contributes to this new thinking, especially as the theological background, global structures, and long-year experience in diaconal work enable the LWF’s experts to make credible and feasible utterances in the field of development aid. The article outlines the meaning and global structure of the development aid and contrasts it with the Lutheran, Christian approach to development. It stresses the significance of the theological background of such terms as sustainability and sustainable development and specific assets ascribed to faith-based organisations. The text synthesizes information and observations from relevant literature on development and selected documents of the LWF.Pozycja The Distanced Closeness. The Model of Ecumenical Relations between Catholics and Protestants – Sociological ContextsKlimski, Wojciech (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)The article deals with the nature of ecumenical relations between Catholics and Protestants. In order to grasp their specificity, they are compared with everyday relations which are not focused on building religious unity between these Christians. This analysis served to reconstruct the model of ecumenism presented on the websites of Catholic weeklies. Additionally, a reflection has been undertaken on the possibility of supporting the ecumenical movement by these services. The analysis is conducted in the sociological perspective on the basis of empirical studies of the content of the Internet services of the Catholic weekly magazines “Gość Niedzielny” and “Niedziela”. Content analysis was applied as a research method, and the texts dedicated to the 500th anniversary of the Reformation were studied. This selection of empirical material resulted from the fact that ecumenical themes are rarely taken up in the Catholic press, and the jubilee caused greater interest in them. The sources used were also found research on interfaith relations. The analysis shows that relations between Catholics and Protestants are close and characterised by openness, but they are also marked by distance and remembrance of a difficult history. Moreover, the model of ecumenism promoted by the websites is superficial and concentrates, among other things, on its practical aspect at the expense of its spiritual and theological dimension. The websites of Catholic weekly newspapers, on the other hand, face a hitherto untapped opportunity to support the ecumenical movement.Pozycja Zmiana regulacji w kwestii możliwości udzielania sakramentów pokuty, Eucharystii i namaszczenia chorych chrześcijanom niekatolikom w świetle prawodawstwa Kościoła rzymskokatolickiegoKlimkiewicz, Daniel (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)Artykuł przedstawia zagadnienie zmiany regulacji dotyczącej możliwości udzielania sakramentów pokuty, Eucharystii i namaszczenia chorych chrześcijanom niekatolikom. Regulacja bowiem aktualnie obowiązująca – skodyfikowana w kan. 844, §§ 3–5 KPK – jest efektem modyfikacji, jakie zachodziły w prawodawstwie Kościoła rzymskokatolickiego. Co ważne, normy zawarte w niniejszym kanonie stanowią „milowy krok” w dialogu ekumenicznym między Kościołem katolickim a Kościołami i wspólnotami eklezjalnymi odłączonymi od rzymskiej Stolicy Apostolskiej.Pozycja In the Pursuit of Degrowth. Reformed Churches’ Theological Critique of CapitalismKantyka, Przemysław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)The article discusses the theological criticism of capitalism on the part of the Reformed Churches. The four main themes of criticism are: 1) immoderate accumulation of goods and capital and the commodification of man; 2) leading Third World countries to unpayable debt; 3) plundering of natural goods and environmental damage; 4) the trap of unrestrained growth. The idea of “degrowth” is proposed as an effective way out of these threats. This idea consists of moderation in the production of goods adapted in volume to real needs, respect for the environment by implementing the principles of sustainable development, and finally adopting the attitude of self-restraint as a necessary form of asceticism. “Degrowth” is therefore an idea that also brings together the ways to overcome the “economy of greed” and introduce the “economy of life.”Pozycja Ekumenizm w optyce ewangelizacji w ujęciu papieża FranciszkaKałużny, Tadeusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)Celem niniejszego opracowania jest prezentacja kluczowych aspektów ekumenicznej wizji papieża Franciszka w perspektywie ewangelizacji. Na początku zwrócono uwagę na współzależność ruchu ekumenicznego i ewangelizacyjnej misji Kościoła. Następnie przedstawiono w kluczu misyjnym wybrane elementy ekumenicznej wizji papieża Franciszka: naturę i cel dążeń ekumenicznych, model jedności oraz podstawowe wymiary dynamiki dążenia do jej urzeczywistnienia. W końcowej części sformułowano wnioski i wskazano na zagadnienia domagające się dalszych badań. Z przeprowadzonych analiz wynika, że postrzeganie ekumenizmu w optyce ewangelizacji stanowi ważny klucz do lepszego zrozumienia ekumenicznej myśli i aktywności papieża Franciszka.Pozycja Piotr Kopiec, Społeczeństwo w teologicznej refleksji organizacji ekumenicznych. Panorama ujęć, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2019, 287 s., ISBN 978-83-7306-895-7.Jaskóła, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)Pozycja Personalizująca moc komunii według Johna D. ZizioulasaJagodziński, Marek (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)Osoby ludzkie mają podstawę swojej tożsamości w trynitarnym Bogu. Ludzkie bycie osobą nie jest jakością natury ludzkiej, ale wydarzeniem relacyjnym, analogicznym do komunii wewnątrztrynitarnej. Dlatego ludzie mogą być obrazem życia w Trójcy Świętej jedynie we wspólnocie Kościoła. Zizioulas uważa, że osoba to nie statyczna całość, lecz rzeczywistość otwarta na relacje. Bycie osobą zakłada nie tylko „otwartość bytu”, ale także ruch w kierunku budowania komunii przekraczającej granice własnego „ja”. Człowiek istnieje jako istota biologiczna, ale działanie łaski Bożej urzeczywistnia osobowy sposób bycia bytów ludzkich, przemienia ich wypaczoną egzystencję indywidualizującą i umożliwia ich istnienie eklezjalne. Personalizacja bytu ludzkiego dokonuje się w komunii Kościoła. Może ona dokonać się przez związek z Chrystusem w chrzcie jedynie w Duchu Świętym, pod wpływem wielkiej inicjacji sakramentalnej, a Eucharystia jest nie tylko zgromadzeniem, ale również drogą do historycznego urzeczywistnienia i objawienia eschatycznej egzystencji człowieka.