Roczniki Teologiczne, 2014, T. 61, nr 11
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/19641
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Pedagogika religii wobec pluralizmu religijnegoSłotwińska, Helena (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)The article, treating of pedagogy of religion against religious pluralism, con sists of three parts. In the first part the issue of religious pluralism is shown, in the second the search for a definition of religion is presented, and in the third– the possibilities of a glo bal pedagogy of religion – “one world” are pointed to. The author shows the danger that religious pluralism poses to people who believe and profess one religion. The danger consists in a crisis of the faith, or even a loss of it (religious relati vism and syncretism). She defines the properly understood religious pluralism and its degenera tions; she also presents the teaching of the Teaching Authority of the Church on the dialog with non-Christian religions. Then as a serious obstacle in creating pluralist (global) theology of religion she mentions, among others, the lack of one, global definition of religion. Next, analyzing various propositions for pedagogy of religion in relation to religious pluralism, she decidedly states that “ultimately the way to Christians’ unity, to universal solidarity, leads through all Christian Churches getting closer to Christ, until they are fully united with Him”. And she points to Christ as the salutary center to which separated Christian Churches tend from all the directions. The supreme principle that should be followed in this tending towards Christ, who is the Way, Truth and Life – is earnest searching for the truth.Pozycja Współpraca Sekcji Katechetyki KUL z Instytutem Teologicznym im. św. Józefa Bilczewskiego we LwowieMąkosa, Paweł (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Nauczanie religii wobec cyfryzacji polskiej szkołyMąkosa, Paweł (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)W obliczu cyfryzacji edukacji szkolnej w Polsce podjęto próbę ukazania podstawowych założeń programu „cyfrowa szkoła”, a także zasadności i możliwości włączenia się w ten proces na lekcjach religii. W tym celu poddano analizie istniejące aktualnie elektroniczne narzędzia do nauczania religii wpisujące się w ten program. Należą do nich zaawansowane technologicznie multibooki, jak również portale internetowe i elektroniczne poradniki metodyczne. Przeprowadzona analiza dowiodła, że odpowiedzialni za nauczanie religii w Polsce oraz wydawcy katoliccy posiadają duży potencjał merytoryczno-metodyczny i są w stanie wytworzyć pomoce dydaktyczne na miarę dzisiejszych czasów. Jednocześnie przedstawiono szereg trudności techniczno-finansowych, które mogą utrudnić i spowolnić proces cyfryzacji edukacji religijnej. Podjęto także próbę ukazania walorów i zagrożeń, jakie niesie ze sobą edukacja cyfrowa.Pozycja Samowychowanie w katechezie szkolnejKulpaczyński, Stanisław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Celem dobrego wychowania jest doprowadzanie do samowychowania. Wychowanie autorytatywne ma się przekształcać w samowychowanie, wtedy rola wychowawcy maleje i staje się on raczej doradcą i przyjacielem. Samowychowanie rozpoczyna się już u małego dziecka („ja sam”). Katecheza ma rozwijać wiarę i odpowiedzialne życie chrześcijańskie, pełniąc funkcję: nauczania, wychowania i wtajemniczania (mistagogia). Odpowiednio zorganizowana katecheza przez określanie celów, diagnozę (samoocenę), prognozę, dobór zadań i sposobu ich realizacji pomaga w samowychowaniu. Przechodzenie od wychowania do samowychowania wymaga umiejętności aktywizowania jednostki i grupy podczas katechezy. Dopuszczanie uczniów do współtworzenia katechezy, ich udział w procesach oceniania oraz wykorzystanie zadań domowych wspomagają samowychowanie. Teologicznym motywem samowychowania są słowa Chrystusa: ..Bądźcie więc wy doskonali jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski” (Mt 5,48).Pozycja Sprawozdanie z Międzynarodowego Sympozjum Naukowego w RużomberkuKorniłłowicz, Beata; Jaroszyński, Jerzy (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Postawy młodzieży wobec Kościoła jako wyzwanie dla katechezyŚwięs, Kazimierz (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Strukturalna definicja postawy zawiera komponent poznawczy, emocjonalno-oceniający i behawioralny. Badania postaw wobec Kościoła mieszczą się w instytucjonalnym parametrze religijności. Młodzież pojmuje Kościół bardziej w kategoriach wspólnotowych, aniżeli instytucjonalnych, jednak w ostatnich latach wzrasta odsetek respondentów, którzy uważają, że można być człowiekiem religijnym bez Kościoła jako Ludu Bożego. To może być oznaką tworzenia się religijności zindywidualizowanej, dystansującej się od instytucjonalnych wymagań (religijność pozakościelna). Badani młodzi pozytywnie oceniają wkład Kościoła w rozwiązywanie problemów jednostki, rodziny, narodu oraz jego rolę w przemianach ustrojowych. Obawiają się jednak jego zbytniej ingerencji w osobiste życie i zachowania. Dlatego też w hierarchii autorytetów pomocnych w rozwiązywaniu konfliktów moralnych nauki Kościoła i rady duchownych lokują się na dalekich miejscach, a pierwszą rangę ma własne sumienie. Znacznemu zaufaniu do Kościoła w sensie ogólnym towarzyszy mniejszy poziom zaufania do konkretnych struktur i osób w Kościele. Obserwuje się duży deficyt partycypacji w ruchach i wspólnotach religijnych.Pozycja Katecheza w ujęciu księdza profesora Piotra PorębyGoliszek, Piotr T. (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Ksiądz Piotr Poręba ‒ pedagog i psycholog, pastoralista i katechetyk ‒ w pracy naukowo-dydaktycznej koncentrował się wokół takich kwestii, jak: wychowanie, małżeństwo, rodzina, katecheza, duszpasterstwo rodzin. Zagadnienia katechetyki badał pod kątem historycznym: analizował poglądy i koncepcje pedagogów i katechetyków. Obszar praktyki katechetycznej opisywał w ujęciu psychologicznym oraz pedagogicznym. Katecheza w ujęciu Piotra Poręby może być więc zdefiniowana jako: psychopedagogika katechezy oparta na antropologii chrześcijańskiej.Pozycja Nauczanie etyki w szkole według założeń zmieniającej się podstawy programowej a etyka zawodowa nauczycielaDubiel-Zielińska, Paulina (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)W ostatnich latach zwiększa się dynamicznie liczba polskich szkół, w których nauczany jest przedmiot „etyka”. Ponieważ rośnie także liczba odbiorców treści etycznych, dlatego pojawia się zapotrzebowanie na umiejętność przekierownia dzieci i młodzieży na zajęcia z religii, a jeśli z jakiegokolwiek powodu nic mogą w nich uczestniczyć, zasadne staje się doprowadzenie ich na lekcje z etyki. Podlegający obowiązkowej edukacji młody człowiek potrzebuje obecnie spójnych narzędzi i elementów do budowy osobistego modelu moralnego. W dokumentach ministerstwa właściwego do spraw oświaty i wychowania zawarte są wiodące treści i cele nauczania etyki w szkole, wyeksponowane na bazie zmian w prawie oświatowym. Szczególnie Podstawa programowa ukazuje wytyczne organizacyjne oraz ideowe dla nauczania etyki na wszystkich etapach edukacyjnych. Zaproponowane treści na zajęcia dotyczą zagadnień etycznych i filozoficznych. Uczniowie mają szansę poznawania prawa moralnego, imperatywu moralnego, prawa naturalnego, dobra moralnego. Propozycja ministerialna nakazuje ćwiczyć umiejętność rozpoznawania wartości i kierowania się sumieniem w życiu oraz rozwiązywania dylematów moralnych w dobie kryzysu moralnego. Warto jednak pamiętać, że etyka jako przedmiot alternatywny dla religii w szkole ma zdecydowanie mniejszą liczbę uczniów. Jest to rezultatem zakorzenienia w tradycji chrześcijańskiej polskiej społeczności edukacyjnej. Popierając lekcje z etyki dla tych. którzy nic zdecydują się na uczestniczenie w wyznaniowych lekcjach religii rzymskokatolickiej, należy dołożyć starań, aby uczniowie nie rezygnowali pochopnie z dotychczasowych lekcji religii. Można to uczynić poprzez podniesienie jakości kształcenia religijnego i kompetencji nauczycieli.Pozycja Ks. Jan Kochel. Katecheza misyjna w Ewangelii Łukasza i Dziejach Apostolskich. Biblijno-katechetyczne studium narracyjne (Opolska Biblioteka Teologiczna t. 133). Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2013 ss. 224.Zając, Marian (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Działalność naukowo-dydaktyczna Hubertusa HalbfasaKiciński, Andrzej (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Hubertus Halbfas jest znanym pedagogiem religii nie tylko w Niemczech. Polska katechetyka zna tylko częściowo jego działalność naukowo-dydaktyczną. Ten artykuł zawiera pierwszy w języku polskim pełny życiorys naukowy autora oraz kompletne zestawienie jego publikacji. Wprowadza w kontekst rozwoju katechetyki/pedagogiki religii w Niemczech oraz wskazuje na wybrane kierunki twórczości Halbfasa. Myśl Halbfasa, że każdy człowiek nosi w sobie pragnienie „przekraczania siebie” i doświadczania wciąż nowych wymiarów własnego życia, jest ciągłym wyzwaniem do opracowywania nowych programów nauki religii. Jego koncepcja dydaktycznosymboliczna próbuje przywrócić dydaktyce szkolnej utraconą zdolność narratywną doświadczenia religijnego i chociaż zawiera wiele elementów kontrowersyjnych ‒ jest wyzwaniem dla współczesnych pedagogów religii i katechetyków każdego obszaru kulturowego.Pozycja Wzór katechezy, w której centrum jest wyjaśnianie pismBieliński, Krzysztof (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Katecheza wciąż sięga do swego podstawowego źródła, jakim jest Słowo Boże. Aktualne jest wezwanie Kościoła do odnowienia podstawowej relacji z Osobą Jezusa w Słowie Bożym i przypomnienie, że wiara wymaga doświadczenia takiego spotkania. W tym kluczu artykuł zwraca uwagę na dwa aspekty chrystologii Słowa mało obecne we współczesnej interpretacji teologicznej: jego performatywny i sakramentalny charakter. Następnie analizuje pojęcie katechezy rozumianej jako eklezjalne pośrednictwo do wejścia w relację ze Słowem Bożym, do doświadczenia, które gwarantuje docieranie do głębi osoby. Sięga po argument z Pisma, streszczając jak o substancjalnej mocy Słowa Bożego mówią słudzy i świadkowie Słowa. Wskazuje na jeden z aspektów teologii Słowa u św. Łukasza Ewangelisty i w końcu ukazuje to, co może stanowić wzór katechezy. Ważne wnioski dla dzisiejszej katechezy i nauczania religii w szkole to świadomość, że dużo jest dzisiaj słów, które chciałyby zastąpić Słowo Boże. Są nimi wszystkie ludzkie słowa uznane za skuteczne, wydajne, płodne, lecz wcześniej czy później odsłaniają swoje ograniczenia. Nie możemy poddać się jednej z najbardziej zawoalowanych pokus naszych czasów, że inne słowa, inne technologie, inne metody, tak zwane psychopedagogiczne, mogą być bardziej skuteczne od Słowa Bożego.Pozycja Działalność naukowo-dydaktyczna ks. Mieczysława RusieckiegoCzerkawski, Jarosław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Kościół nieustannie kształci i wychowuje. Zadanie to jest wypełnianiem misyjnego nakazu Chrystusa, który sam, głosząc Królestwo Boże, wychowywał i nauczał. Należy podkreślić, że Kościół wypełnia to zadanie poprzez instytucje i ludzi odpowiednio do tego przygotowanych. Działalność życiowa i naukowa ks. prof. M. Rusieckiego, jako człowieka mocno zaangażowanego naukowo, w ten nurt się wpisuje. W artykule podjęto próbę ukazania postaci ks. dr. hab. M. Rusieckiego jako człowieka pełnego wiary, naukowej pasji i spełniającego życiowe pragnienia. Jego dorobek naukowy to kilkanaście pozycji, skupionych wokół tematu historii katechezy, przeżywania wartości, kształtowania ich w życiu człowieka oraz odpowiedzialności za wychowywanie.Pozycja Wychowanie religijne w kontekście kryzysu życia rodzinnegoBiel, Robert (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Upadek komunizmu otwarł przed Kościołem w Polsce nowe możliwości pracy duszpasterskiej, wśród których trzeba wymienić także przywrócenie nauczania religii w szkole. Jak się jednak okazuje sytuacja ta - ze względu na dynamiczne zmiany cywilizacyjne - staje się dla Kościoła dużym wyzwaniem. Wychowanie religijne w szkole znajduje coraz mniej wsparcia w dotkniętej kryzysem rodzinie. Kryzys ten - wyciskający piętno na wychowaniu religijnym dziecka - przejawia się głównie w zaniku przekazu wiary w rodzinie, rzutujących na wychowanie trudnościach ekonomicznych rodzin oraz indywidualizacji życia. Aby sprostać tym nowym wyzwaniom i aby wychowywanie religijne stało się owocne, Kościół musi podjąć starania o przywrócenie należytej rangi triadzie pedagogicznej wyrażającej się we współpracy Kościoła, szkoły i rodziny.Pozycja Profilaktyka syndromu wypalenia zawodowego we wstępnej formacji nauczycieli religiiZellma, Anna (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Profilaktyka syndromu wypalenia zawodowego nauczycieli religii wpisuje się w aktualne dyskursy o nowej jakości wstępnej formacji. Uczelnie kształcące nauczycieli religii są zobowiązane do prowadzenia zajęć, podczas których studenci poznają syndrom wypalenia zawodowego i strategie przeciwdziałania tego rodzaju zagrożeniu. W związku z powyższym analizy podjęte w niniejszym artykule zmierzają do ukazania działań profilaktycznych, jakie w zakresie wypalenia zawodowego należy podejmować we wstępnej formacji nauczycieli religii. Zasadnicze analizy dotyczyć będą treści kształcenia oraz sposobów wspierania studentów teologii w kształtowaniu dojrzałej osobowości i w motywowaniu do twórczości zawodowej. Zagadnienia te poprzedzi doprecyzowanie podstawowych terminów, takich jak: „profilaktyka”, „wypalenie zawodowe”, „formacja wstępna”.Pozycja Szkolna edukacja religijna a procedura oceny jej efektówZając, Marian (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)W aktualnej rzeczywistości edukacyjnej konieczne są informacje dotyczące procedury oceny efektów szkolnej edukacji religijnej. Nazywana jest ona fachowo ewaluacją. Istotą nowego typu postępowania jest obecnie odejście od zwyczajowego nadzoru pedagogicznego jako działalności diagnostyczno-oceniającej na rzecz działania mającego na celu ocenę efektów aktywności edukacyjnej w szkole. Ewaluacja ma swoje strategiczne cele oraz rozbudowane narzędzia badawcze, także w ramach wyznaniowej lekcji religii. Wiążą się z nią ważne zagadnienia etyczne, które czynią z niej działanie wiarygodne w ocenie systemu kształcenia religijnego oraz nauczycieli religii w nim zaangażowanych. Kluczowe znaczenie posiada zagadnienie możliwości wykorzystania nowej procedury ewaluacyjnej w nauczaniu religii. Nauczyciele religii powinni przekonać się do korzystania z możliwości badawczych ewaluacji w celu interpretowania informacji dotyczących edukacji religijnej w szkole z intencją jej udoskonalania.Pozycja System wartości i kryzys w wartościowaniu mężczyzn decydujących się na zawarcie związku małżeńskiego lub kapłaństwoStachyra-Sokulska, Anna (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)W badaniu wzięło udział 100 mężczyzn. Grupa zasadnicza składała się z 50-ciu studentów seminarium duchownego, natomiast grupa porównawcza z 50-ciu studentów uniwersytetu. Zostały użyte następujące metody: Skala Wartości Schelerowskich (SWS) w adaptacji P. Brzozowskiego, Kwestionariusz do Badania Kryzysu w Wartościowaniu (KKW) P. Olesia. Z badań wynika, że wśród mężczyzn zdecydowanych na małżeństwo najczęściej jako wartości najważniejsze wymieniane są te związane z dostatnim życiem, przyjemnością i radością życia. W grupie mężczyzn zdecydowanych na bezżeństwo najważniejsze wartości to wartości Święte ‒ Świętości Religijne, czyli Bóg, wiara, zbawienie i życie wieczne. Badane grupy nie różnią się istotnie, jeżeli chodzi o wartości Moralne czy świętości Świeckie.