Wrocławski Przegląd Teologiczny, 2022, R. 30, Nr 1

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/24507

Przeglądaj

Ostatnie zgłoszenia

Teraz wyświetlane 1 - 13 z 13
  • Miniatura
    Pozycja
    Czy wszystko, co twierdzą autorzy natchnieni, należy uważać za stwierdzone przez Ducha Świętego? Konieczność pogłębionej interpretacji nr 11 Dei verbum
    Zatwardnicki, Sławomir (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)
    W numerze jedenastym Konstytucji o Objawieniu Bożym Dei verbum znalazło się sformułowanie: „wszystko to, co autorzy natchnieni, czyli hagiografowie, twierdzą, należy uważać za stwierdzone przez Ducha Świętego”. W artykule ukazane zostały racje konieczności podjęcia pogłębionej interpretacji tego fragmentu. Spośród licznych przesłanek uzasadniających reinterpretację zostały wybrane te, które wynikają z odczytania cytowanego ustępu w kontekście całego numeru jedenastego i całego dokumentu soborowego. W pierwszej części artykułu wskazano najpierw na potrzebę uwzględnienia różnych możliwości rozumienia frazy, że Duch Święty „wszystko i tylko to, co sam chciał” przekazał przez ludzkich autorów. Następnie zaprezentowano różnicę między mową Boga w pojedynczym fragmencie oraz w całym kanonie. Znaczące wnioski wynikają również ze związku natchnienia z prawdą biblijną. W drugiej części tekstu za ojcami soboru odwołano się do analogii inkarnacyjnej, by na tej podstawie uzasadnić potrzebę przejścia od uniżonej formy słowa Bożego do jego wywyższenia, a także wzięto pod uwagę różnicę między Słowem Wcielonym i wypowiadanymi przez Niego słowami a pozostałymi słowami biblijnymi. Podane w DV 12 zasady interpretacji Biblii rzucają dodatkowe światło na poszukiwanie tego, co spodobało się Duchowi Świętemu wypowiedzieć przez hagiografów. W ostatniej partii materiału wyeksponowano fakt, że objawienie Boże dociera do Ludu Bożego w historii, co stanowi jeszcze jeden powód dla reinterpretacji DV 11.
  • Miniatura
    Pozycja
    The Thought of Blessed John van Ruusbroec in the Writings of St Elizabeth of the Trinity
    Wilk, Janusz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)
    The article contributes to the study of Elizabeth of the Trinity’s readings (1880–1906) and their impact to her way of thinking and in consequence her style of writing. The search query was narrowed down only to one author – the blessed John van Ruusbroec (1293–1381) and his work which the nun had (Rusbrock l’admirable, transl. E. Hello, Paris 1902). The analysis was based against six leading topics to which the mystic from Dijon frequently came back. These are: 1. Love; 2. The abyss that is God; 3. The man simple and humble; 4. Free will; 5. Saint silence; 6. Eternal now. In Rusbrock l’admirable Elizabeth of the Trinity was discovering herself. Thanks to the reading of this book she perfectly specified what she herself was sensing and experiencing.
  • Miniatura
    Pozycja
    Integralność sprawowania Ofiary i Uczty w aspekcie kapłańskiego owocu sprawowanej Mszy Świętej
    Trojanowski, Bartosz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)
    Integralność Ofiary i Uczty w sakramencie Najświętszej Eucharystii, czyli konieczność konsekracji i spożycia obu postaci eucharystycznych przez kapłana, wiąże się z kapłańskim owocem Mszy św. Nie jest to zagadnienie wyłącznie teologiczne – znajduje swoje przełożenie także na prawo kanoniczne. Sobór Trydencki przyjął nauczanie św. Tomasza o „współbytowaniu” Krwi Pańskiej w konsekrowanym chlebie oraz Ciała Pańskiego w konsekrowanym winie, dzięki któremu możliwa staje się Komunia św. pod jedną postacią, jednakże nie dla kapłana sprawującego Ofiarę Najświętszej Eucharystii (istotne okazuje się tutaj nauczanie Akwinaty o doskonałej ofierze). Problem pojawia się, kiedy ze względu na chorobę odprawiający Mszę nie może przyjąć konsekrowanego chleba lub wina. W odpowiedzi Stolica Apostolska wydała przepisy, które – pod pewnymi warunkami – umożliwiają kapłanom dotkniętym chorobą sprawowanie Eucharystii z użyciem niskoglutenowego chleba lub moszczu. Dokument Stolicy Świętej nie rozwiązuje jednak problemu integralności Uczty i Ofiary w kontekście Eucharystii sprawowanej przez kapłana, który nie spożył obu konsekrowanych postaci. W artykule przedstawiono propozycję o. Gianfranco Ghirlandy, według którego możliwe byłoby przyjęcie jednej postaci przez duchownego, a drugiej przez wiernych uczestniczących w Eucharystii, ponieważ wszyscy biorą udział w kapłaństwie wspólnym. Zaprezentowano także krytyczną ocenę tego podejścia oraz wskazano na nie do końca rozstrzygnięte kwestie. W przepisach prawnych pośrednio uwzględniono problem integralności Uczty i Ofiary w aspekcie „owocu kapłańskiego” odprawianej przez prezbitera czy biskupa Mszy św. Dzięki temu może on sprawować Eucharystię, wypełniając wszystkie warunki, po otrzymaniu zgody ordynariusza. To zaś wskazuje, że Stolica Apostolska każdy przypadek zaleca uważnie weryfikować z uwzględnieniem wszystkich kwestii związanych z integralnością oraz możliwością ofiarowania „owocu kapłańskiego”.
  • Miniatura
    Pozycja
    „I zaczęli mówić innymi językami” (Dz 2,4). Glosolalia a ksenoglosja w Dziejach Apostolskich
    Tomczyk, Dominik (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)
    Artykuł prezentuje analizę wyrażenia „mówić [innymi] językami” (λαλεῖν [ἑτέραις] γλώσσαις) z Dziejów Apostolskich (2,4.11; 10,46; 19,6). Autor kładzie nacisk na interpretację tekstu Dz 2,4, który w tradycji egzegezy biblijnej, ze względu na występujący w tekście przymiotnik ἑτέραις, traktowany jest tożsamo z tekstem z Dz 2,6.8.11. Zdaniem autora λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις w Dz 2,4 należy rozumieć w znaczeniu „mówić innymi językami, które nie są zrozumiałe ani dla mówiącego, ani dla słuchającego oraz których mówiący wcześniej się nie uczył” (glosolalia), a nie w znaczeniu mówienia w języku obcym, zrozumiałym dla słuchaczy, ale niezrozumiałym dla mówiącego, bez wcześniejszego uczenia się go (ksenoglosja). Przemawia za tym szczególnie brak rodzajnika określonego przy rzeczowniku γλώσσαις oraz brak podstawowej funkcji języka, jaką jest komunikacja pomiędzy mówiącym a słyszącym. Zdaniem autora artykułu zstąpienie Ducha Świętego opisane w Dz 10,44–48 oraz 19,2–7 jest tożsame z doświadczeniem Zielonych Świąt 120 osób zgromadzonych w Wieczerniku (Dz 2,1–4). Te trzy opisy Łukasza wskazują na fenomenem glosolalii. Z ksenoglosją mamy do czynienia tylko w tekstach Dz 2,6.8.11.
  • Miniatura
    Pozycja
    Książka drukowana w zbiorach bibliotecznych klarysek wrocławskich w XVI–XVII wieku
    Sutowicz, Anna (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)
    Opactwo św. Klary we Wrocławiu, jako jeden z ważniejszych ośrodków monastycznych na Śląsku, reprezentowało w okresie nowożytnym elitarną kulturę religijną. Po przyjęciu w 1677 roku konstytucji zgodnych z ustawami soboru trydenckiego mniszki weszły w nowy etap rozwoju życia wewnętrznego, który przyniósł także wzbogacenie zbiorów biblioteki klasztornej o nowe tytuły. Analiza zachowanych jednostek ze zbioru starodruków tej proweniencji pozwala dostrzec konserwatywny i monastyczny profil kultury klarysek, które pozostawały otwarte na nowe prądy duchowości oraz kontemplatywną formę modlitwy osobistej. Wśród autorów mniszki wyróżniały członków Towarzystwa Jezusowego oraz benedyktynów, poszukując ich przede wszystkim w kręgu kultury niemieckojęzycznej.
  • Miniatura
    Pozycja
    Rabinacka reorganizacja judaizmu biblijnego i jej znaczenie dla formułowania argumentu skrypturystycznego w teologii fundamentalnej
    Słupek, Roman (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)
    Jednym z klasycznych argumentów stosowanych w teologii fundamentalnej jest argument skrypturystyczny. Chodzi w nim o wykazanie, że w historycznej osobie Jezusa z Nazaretu zrealizowały się mesjańskie proroctwa i zbawcze obietnice Starego Testamentu. Z tego też względu bywa również nazywany biblijnym lub z proroctw. Istotne tło, bez którego nie sposób właściwie odwoływać się do tego argumentu, stanowią złożone realia historyczno-teologiczne, w jakich następowało stopniowe rozchodzenie się dróg Kościoła i Synagogi. Kluczowe znaczenia ma tu zdobycie i zniszczenie Jerozolimy w 70 roku oraz następująca po tym rabinacka reorganizacja judaizmu biblijnego. Zasadniczym celem niniejszego opracowania jest wskazanie istotnych cech tej reorganizacji i jej znaczenia dla formułowania argumentu skrypturystycznego w teologii fundamentalnej. Kwestia ta nie doczekała się jak dotąd szerszego omówienia w literaturze przedmiotu. Realizując przyjęty cel, wskazano najpierw na konsekwencje płynące z faktu zburzenia Jerozolimy. Omówiono następnie znaczenie Septuaginty (LXX) i fakt jej odrzucenia przez judaizm rabiniczny oraz wskazano na specyfikę masoreckiej wokalizacji tekstu Biblii hebrajskiej. W końcowej części zwrócono uwagę na płynące z omówionych treści istotne inspiracje dla teologii fundamentalnej. Dzięki temu argument skrypturystyczny zyskuje w swej wymowie i może ciągle być pomocny na drodze uwiarygodniania osoby i dzieła Jezusa z Nazaretu.
  • Miniatura
    Pozycja
    Thomistic Themes in Joseph Ratzinger/Benedict XVI’s Theology
    Blanco-Sarto, Pablo (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)
    Among many other sources, Ratzinger received his formation from the “three great masters” – Augustine, Bonaventure and Thomas Aquinas. While rejecting an unpersonal and essentialist scholasticism, he recognizes the authority of Aquinas – seen through an “Augustinian Thomism” – in anthropology, the doctrine of grace and creation, as well as in the nature of the act of faith and the method of theology. The German theologian tries to make the ontological perspective compatible with the historical-salvific perspective, the personalist perspective with the metaphysical point of view. In the synthesis between faith and reason, philosophy and theology, Ratzinger finds in Aquinas a good model, which is based not only on the order of grace but also on the order of creation.
  • Miniatura
    Pozycja
    Renaissance Racism: Johannes Reuchlin (1455–1522) as an Exception
    Ron, Nathan (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)
    This paper argues that Reuchlin’s success in saving the Jewish books from destruction was even more significant than is usually accredited by historians. His struggle to preserve the Talmud and other Jewish books was conducted within a society infected with racism, mainly racial anti-Semitism, a phenomenon barely recognized and mostly denied by scholars of medieval and early-modern Europe. The paper sketches the basics of this racism. Although Reuchlin was unaware of the racial meaning of his defense of the Jews, one may nevertheless think of him as a Martin Luther King fighting racial discrimination against a defined minority. The 500th anniversary of Reuchlin’s death, to be marked in the summer of 2022, is an excellent opportunity to celebrate his exceptional conception of the Jews, essentially of humankind, in 16th century Europe.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Johann Reuchlin (1455–1522), Celebrated Hebraist Loyal to the Church: Commemorating the 500th Anniversary of His Death
    Posset, Franz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)
    The life and work of Johann Reuchlin (1455–1522) has been investigated in the past primarily by Protestant authors pivoting around the views of Philip Melanchthon (1497–1560), who was Reuchlin’s relative and Martin Luther’s close collaborator. The purpose of the present contribution is to liberate the Catholic Reuchlin from the Protestant Wirkungsgeschichte. In order to come closer to the real Reuchlin, one has to focus on him as the Catholic Philo-Semite that he actually was. There were multiple cardinals in Rome who were favorably inclined toward Reuchlin; his controversial book Eye Glasses was on trial in Rome. Reuchlin had an unshaken and life-long commitment to the Catholic faith under papal leadership. He also maintained good relations with the monastic humanists (German Klosterhumanisten) of his time. He was glorified by Christians and Jews. Erasmus thought of Reuchlin as a saint and paid him overwhelming tribute in his eulogy Apotheosis Capnionis (Reuchlin’s Ascension into Heaven).
  • Miniatura
    Pozycja
    Reflecting on Conversion: Are Social Sciences Taking the Place of Theology?
    Jastrzębski, Andrzej K. (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)
    Conversion has been of major interest to psychology and sociology. In contemporary psychology of religion and spirituality, it is viewed as a particular case of spiritual transformation. Down through the centuries, theology has seen conversion as the fruit of collaboration between human endeavor and God’s grace. This dimension of conversion has not been the subject of psychological research. Nonetheless, the scientific findings regarding conversion may help us better understand human nature’s interaction with Divine grace. This paper will present the history of conversion and selected theories and conceptualizations of conversion originating in human sciences which can be helpful in understanding human experiences around religious conversion.
  • Miniatura
    Pozycja
    Transhumanistyczna denaturalizacja w świetle ekologii integralnej
    Grabińska, Teresa (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)
    Sprostanie wyzwaniom kryzysu ekologicznego jest stałą troską Kościoła. Od lat 60. ubiegłego wieku kolejne dokumenty Stolicy Apostolskiej przedstawiają nie tylko zagrożenia, ale także sposoby rozwiązywania kryzysu, np. poprzez wdrażanie programu ekologii ludzkiej, sformułowanego przez św. Jana Pawła II, lub jej pochodnej – w postaci ekologii integralnej papieża Franciszka, ogłoszonej w encyklice Laudato si’. W niniejszym artykule przedstawia się nową postać zagrożeń naturalności (tzw. denaturalizację) istnienia człowieka i innych jestestw, jakie niosą z sobą nowe zintegrowane technologie, ale nie ze względu na czysto technologiczne cele i metody, lecz ze względu na sposób wykorzystania osiągnięć postulowany w ideologii transhumanizmu. Rozważane są w kontekście transhumanizmu i posthumanizmu problemy redukcji naturalistycznej versus kulturalistycznej człowieka i jego wytworów. Posthumanistyczna wizja wirtualizacji bytu, nie tylko człowieczego, jest dyskutowana także z pozycji sposobu istnienia przedmiotu intencjonalnego. W wyniku rozważań personalistyczna koncepcja człowieka okazuje się ideową przeciwwagą dla trans- i posthumanistycznej wizji ludzkiego bytu, wzbogacającą technologią własną kondycję psychofizyczną, jak i otoczenie ludzkie oraz przyrodnicze.
  • Miniatura
    Pozycja
    Pursuits of the Diocese of Wrocław for Exemption – from the Beginning of the 14th Century to 1821
    Górecki, Piotr (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2022)
    The diocese of Wrocław, existing since the year 1000 in the metropolitan union with Gniezno, by virtue of the bull of Pope Pius VII De salute animarum of July 16, 1821, had become an exempted diocese, i.e. a diocese directly subordinate to the Holy See. The passing 200th anniversary of this event is a good opportunity to trace how the pursuits to break off the Church’s dependence on the metropolitan affiliation with Gniezno resulted to some extent from the political history of the district of Silesia. The article presents the efforts of the diocese of Wrocław to obtain exemption, the origins of which date back to the period of Czech domination in Silesia in the first half of the 14th century, and which were concluded with legal entries in the bull of 1821. In this regard, the author uses scientific publications of well-known Polish and German Church historians, in which we can observe different argumentation involving the causes of the exemption, and also different approaches: the causes are highlighted either as a factual state (at least from the mid-17th century) or as a legal state. It turned out that the search for objective answers can be facilitated by archival sources published in recent decades, especially the documentation of former diocesan heads with the Holy See.