Roczniki Teologiczne, 2014, T. 61, nr 6
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/19339
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Poradnictwo małżeńsko-rodzinne w diecezjiLandwójtowicz, Paweł (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Ze względu na wciąż rosnącą liczbę osób, małżeństw i rodzin potrzebujących wsparcia Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin Kościoła katolickiego w Polsce wskazało na potrzebę tworzenia i rozwijania sieci poradni parafialnych, rejonowych i diecezjalnych. Artykuł prezentuje funkcjonowanie poradnictwa małżeńsko-rodzinnego w diecezjach, przybliża historyczne uwarunkowania powstania oraz dokonuje aktualnej jego charakterystyki. Omawia zasadnicze problemy tego poradnictwa z perspektywy teoretycznej i praktycznej. Wskazuje na potrzebę dalszego profesjonalnego jego rozwoju, tak by poradnictwo małżeńsko-rodzinne mogło się harmonijnie rozwijać i skuteczniej przychodzić z pomocą wszystkim potrzebującym osobom, małżeństwom i rodzinom.Pozycja Aspekty psychologiczne w przepowiadaniu Słowa BożegoChaim, Władysław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Artykuł jest prezentacją wybranych aspektów psychologii głoszenia słowa Bożego. Jego celem jest zachęta do optymalizacji przekazu kaznodziejskiego z pomocą współczesnej psychologii. Posługując się schematem etapów komunikacji kaznodziejskiej, autor przedstawia użyteczne zastosowania psychologicznych teorii i badań dla homiletyki i kaznodziejstwa. Tłem dla prezentowanych kwestii jest literatura przedmiotu i jej opracowania w języku polskim. Przedstawione zostały następujące zastosowania homiletyczne psychologii: proces myślenia twórczego podczas przygotowania kazań (homilii), typologia osobowości kaznodziei na podstawie wygłoszonych kazań w kontekście zaburzeń komunikacji, model psychologii uczenia się w zastosowaniu do struktury kazań, recepcja kazania w powiązaniu z osobowością i religijnością w świetle teorii relacji z obiektem. Artykuł kończy się zwróceniem uwagi na możliwe zdrowotne oddziaływania kazań na słuchaczy: terapeutyczne i toksyczne.Pozycja Przepowiadanie homilijne w społeczeństwie medialnymWiszowaty, Edward (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)W drugiej połowie XX wieku jeden z francuskich homiletów wyraził opinię, że ponowne odkrycie homilii było jednym z najdonioślejszych odkryć teologicznych tego pokolenia. Wraz z ukształtowaniem się społeczeństwa medialnego, w którym szeroko rozumiane media stały się środowiskiem człowieka, pojawiła się wątpliwość, czy homilia ponownie nie utraci swojego znaczenia. W artykule autor stawia pytanie: Czy w tej nowej rzeczywistości głos z ambony ma szanse zaistnieć, jako mające jeszcze jakiekolwiek znaczenie i zobowiązujące słowo Boże? Nie pretendując do znalezienia wyczerpującej odpowiedzi, zwraca uwagę na konieczność podjęcia w tym zakresie pogłębionej refleksji homiletycznej. Wskazuje, że społeczeństwo medialne nie jest jedynie zewnętrznym środowiskiem, w którym człowiek przebywa, zachowując swoją niezmienną strukturę percepcyjną, lecz jest zjawiskiem głęboko transformującym człowieka i jego stosunek do rzeczywistości. Na tym tle ukazuje konieczność dostosowania przekazu homilijnego do tej nowej rzeczywistości.Pozycja Duszpasterstwo rodzin jako działalność zbawcza KościołaKamiński, Ryszard (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Działalność zbawcza Kościoła realizowana jest w różnych płaszczyznach: Kościoła powszechnego, diecezji i wspólnoty parafialnej. Na wszystkich tych płaszczyznach życia Kościoła działalność zbawcza wyraża się w różnych formach pastoralnych. Wśród tych form priorytetowe miejsce zajmuje duszpasterstwo rodzin. Istotą duszpasterstwa rodzin jako działalności zbawczej jest odkrywanie Bożego planu dotyczącego małżeństwa i rodziny, a także pomoc małżonkom i rodzinie w jego realizacji. Ponieważ większość ludzi powołana jest do życia w małżeństwie i rodzinie, pozostają one w centrum całościowej działalności zbawczej Kościoła. W odniesieniu do małżeństw i rodzin Kościół realizuje swoją troskę przede wszystkim przez duszpasterstwo rodzin. W tym sensie duszpasterstwo rodzin jest kluczowym elementem całościowej działalności zbawczej Kościoła. Według adhortacji apostolskiej Familiaris consortio duszpasterstwo rodzin jako działalność zbawcza Kościoła zmierza do urzeczywistnienia wspólnoty wiary i miłości przez głoszenie słowa Bożego, sprawowanie liturgii i świadectwo życia chrześcijańskiego. Ma ono prowadzić ludzi w ich codziennym życiu małżeńsko-rodzinnym do osobowego spotkania z Bogiem w wierze i miłości (por. FC 65-73). Obszary duszpasterstwa rodzin jako działalności zbawczej Kościoła są zróżnicowane. Można je sprowadzić do pięciu: obrona życia ludzkiego; przygotowanie do małżeństwa i życia w rodzinie; pomoc rodzinie; poradnictwo rodzinne i pedagogizacja rodziców oraz troska o rodziny w sytuacjach szczególnych. W każdym obszarze duszpasterstwa rodzin jest kilka zadań szczegółowych.Pozycja Nowa ewangelizacja wyzwaniem dla Kościoła w PolsceŚmigiel, Wiesław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Polsce, podobnie jak w innych krajach europejskich, wskutek procesów sekularyzacyjnych następuje spadek przywiązania do Kościoła oraz wzrost liczby ludzi objętych duszpasterstwem. Odpowiedzią Kościoła na te problemy jest nowa ewangelizacja, czyli próba dotarcia z Dobrą Nowiną (kerygmatem) do tych, którzy utracili zmysł wiary i żyją tak, jakby Boga nie było. W Polsce nowa ewangelizacja jest niezbędna, choć powinna być ona jedynie uzupełnieniem i wsparciem dla duszpasterstwa.Pozycja Pastoralna promocja wiernych świeckich w kontekście duszpasterstwa rodzinPolak, Mieczysław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Sobór Watykański II oraz posoborowe nauczanie Kościoła, a zwłaszcza adhortacja apostolska Jana Pawła II Christifideles laici, dały teologiczne podstawy do przyznania wiernym świeckim ich właściwego miejsca i roli w posłannictwie zbawczym Kościoła. Te założenia wymagają jednak ciągłej troski o ich realizację w codziennej praktyce Kościoła, w duszpasterstwie. Jednym z ważniejszych postulatów nowej ewangelizacji jest zatem pastoralna promocja kościelnego laikatu. Pierwszą płaszczyzną społecznego i kościelnego zaangażowania wiernych świeckich jest zaangażowanie na rzecz rodziny. Chodzi tu zarówno o udział w duszpasterstwie rodzin, jak i o działania w sferze ekonomicznej, kulturalnej i ustawodawczej, które promowałyby rodzinę. Udział wiernych świeckich w duszpasterstwie rodzin został określony przez Jana Pawła II jako kościelne posłannictwo. Jest to zatem nie tyle pomoc kapłanom, ile właściwe wiernym świeckim zadanie apostolskie. Niniejszy artykuł stanowi próbę ukazania konieczności pastoralnej promocji wiernych świeckich jako postulatu nowej ewangelizacji. Prezentuje teologiczne podstawy ich udziału w misji apostolskiej Kościoła oraz formułuje wnioski pastoralne.Pozycja Zasady etyczne w działalności gospodarczej katolików świeckichFiałkowski, Marek (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Artykuł podejmuje kwestie etycznych zasad, jakimi powinni kierować się chrześcijańscy przedsiębiorcy w podejmowanej przez nich działalności biznesowej na podstawie wydanego w 2012 r. dokumentu Papieskiej Rady Iustitia et Pax pt. Powołanie lidera biznesu. Refleksja. Najpierw ukazane zostały najważniejsze współczesne uwarunkowania działalności gospodarczej: globalizacja, nowe technologie komunikacyjne, finansjalizacja gospodarki oraz zmiany kulturowe, a zwłaszcza indywidualizm, relatywizm i utylitaryzm. Niektóre z nich ograniczają działalność gospodarczą służącą dobru wspólnemu, inne otwierają dla przedsiębiorców nowe możliwości i perspektywy dla solidarności i budowania dobra wspólnego. Następnie opisane zostały fundamentalne zasady etyczne: ludzka godność i dobro wspólne oraz oparte na nich sześć zasad praktycznych w działalności gospodarczej.Pozycja Władza w parafii w świetle teorii organizacjiLipiec, Dariusz (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)A parish is a part of the Church – the community of believers and the Mystical Body of Christ. It is a divine and human community which differs from the communities which are rooted in the mundane world. It is, however, also similar to them as it is rooted in the human reality. Therefore, the rules which concern the organizational theory, can, to a certain extent, be applied to this community and to the way it is ruled because they were developed on the basis of the secular sciences. The theory of the source of this authority helps to understand the nature of the authority of a parson but also helps to use it in a better way. The rules which concern the structure of the authority and its delegation will contribute to improve the pastoral activity by engaging more groups of competent people.Pozycja Modlitwa małżeńska w ujęciu teologicznym i na podstawie badań empirycznychAłaszewski, Sławomir (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Celem podjętej w artykule refleksji jest analiza teologiczna i prezentacja wyników badań empirycznych przeprowadzonych przez autora w 2009 r. wśród małżonków diecezji pelplińskiej na temat modlitwy w rodzinie. Rdzeniem i filarem modlitwy w rodzinie jest wspólna modlitwa męża i żony. Sakrament małżeństwa powoduje, że modlitwa żony i męża jest rzeczywistością wyjątkową, trudną do porównania z modlitwą innych dwóch osób. Małżeństwo sakramentalne tworzy z mężczyzny i kobiety jedność przeżywaną przez nich na wszystkich płaszczyznach życia. Sakrament małżeństwa powoduje nieustanną obecność między żoną i mężem Zbawiciela, który oddaje cześć Bogu Ojcu w Duchu Świętym. Modlitwa małżonków jest włączeniem się w tę modlitwę Jezusa Chrystusa, jest oddaniem chwały Bogu Ojcu w miłości Ducha Świętego. Modlitwa małżeńska jest doświadczeniem jedności w Duchu Świętym. Jest ona również wspólnym odniesieniem małżonków do Boga Ojca, którego oboje są dziećmi. Małżonkowie najbardziej cenią sobie w modlitwie małżeńskiej sam fakt wspólnego spotkania z Bogiem. Doświadczają w niej w sposób szczególny Jego obecności pośród nich. Wielu ceni sobie możliwość wypowiadania na głos swojej modlitwy i słuchania tego, o co modli się współmałżonek. Uważają oni, że ich wspólna modlitwa sprzyja jedności i miłości małżeńskiej.Pozycja Parafia wspólnotą miłości i służby braterskiej w ujęciu ks. Ryszarda KamińskiegoPrzygoda, Wiesław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Jednym z wiodących kierunków badań naukowych ks. R. Kamińskiego jest problematyka parafii i duszpasterstwa parafialnego. Dużym osiągnięciem tego Autora jest rozwój w Polsce teorii struktury parafii i jej działalności zbawczej. Ks. R. Kamiński jest przekonany, że skuteczność oddziaływania pastoralnego parafii na wiernych uwarunkowana jest jej permanentną odnową. Istotą odnowy parafii jest natomiast rozwijanie jej wspólnotowego charakteru, pogłębianie wiedzy i przekonań religijnych wiernych, większe zaangażowanie apostolskie laikatu oraz kreowanie lub umacnianie istniejących już w parafii substruktur wspólnotowych, zwłaszcza parafialnej rady duszpasterskiej, małych wspólnot religijnych oraz życia wspólnotowego prezbiterium parafialnego. Artykuł zawiera analizę dorobku naukowego ks. R. Kamińskiego w zakresie modelu parafii jako wspólnoty miłości i służby braterskiej.Pozycja W poszukiwaniu kształtu nowej ewangelizacjiBiel, Robert (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Zmiany cywilizacyjne, jakie dokonały się w Europie w ostatnich dziesięcioleciach, doprowadziły do kryzysu życia eklezjalnego wyrażającego się w formule: społeczeństwo bez Kościoła, Kościół bez wiernych, wierni bez wiary. Taka sytuacja zmusza Kościół do poszukiwania nowych płaszczyzn przekazywania wiary i ewangelizacji, ponieważ dawne, zakorzenione w Kościele ludowym punkty wsparcia ulegają rozkładowi. Dzisiejsi wierni utracili też podstawową wrażliwość na sprawy wiary. Dlatego przekaz wiary powinien dokonywać się obecnie głównie na płaszczyźnie kerygmy i mistagogii oraz mieć charakter wspólnotowy. Wymaga to od Kościoła zmiany optyki pracy duszpasterskiej i nowego otwarcia nie tylko na tych już nawróconych, ale także na tych, którzy wciąż jeszcze potrzebują nawrócenia.Pozycja Schulpastoral im Lernprozess. „Eine Standortbestimmung”Schmälzle, Udo Fr. (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Od czasu zakończenia w 1976 r. Synodu w Würzburgu istnieje w Niemczech wypracowana koncepcja obecności Kościoła w środowisku szkolnym. Ostatnie przypadki krwawych zamachów oraz wyniki najnowszych badań uczniów PISA skłoniły autora artykułu do refleksji na temat stanu duszpasterstwa szkolnego w Niemczech. Poszukuje on odpowiedzi na pytanie: jak odnowić i rozwinąć duszpasterstwo szkolne, aby było zdolne odpowiedzieć na wyzwania obecnego czasu, a zwłaszcza odpowiedzieć na pojawiającą się w szkole przemoc. Jedną z propozycji jest wdrożenie w środowisku szkolnym procesu uspołecznienia uczniów – „wcielenie w solidarność”. Cel ten wymaga wypracowania nowych projektów na styku Kościoła i szkoły. Projekty te wymagają zaangażowania nie tylko księży i katechetów, lecz także nauczycieli i rodziców świadomych swych zobowiązań wypływających z kapłaństwa wspólnego wiernych. Nie wystarczą tu stare schematy pastoralne, lecz należy otworzyć się na nowe pomysły i natchnienia Ducha Świętego. Chodzi o ekumeniczne poradnictwo i doradztwo zawodowe, pozalekcyjne zajęcia edukacyjne i rekreacyjne, religijno-duchowe przerwy w codziennej rutynie szkolnej oraz o tworzenie różnych powiązań szkoły ze środowiskiem. W pluralistycznym społeczeństwie trzeba pokazać uczniom, jak wydobywać dobro z własnych źródeł religijnych lub pozareligijnych. Żeby wcielić w życie biblijną opcję na rzecz ubogich i wykluczonych potrzeba tworzyć w środowisku szkolnym grupy celowe, które szanując wielokulturowość współczesnego społeczeństwa, rozwijałyby różne formy wspólnotowego działania uczniów.Pozycja Social Activities as the Mode of Multicultural Ministry within a Parish from the Point of View of the Catholic Social Teaching. ‟The Social Conditions”Uhál', Martin (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Po aksamitnej rewolucji i dwudziestu latach wolności słowackiego społeczeństwa Kościół katolicki na Słowacji dostrzega potrzebę odnowy stylu pracy duszpasterskiej. Postanowił przygotować plan duszpasterski na kolejną dekadę, przy czym obecnie obowiązuje już druga wersja powyższego planu. Plan duszpasterski Kościoła katolickiego na Słowacji na lata 2007-2013 zawiera nowe możliwości działania, zwłaszcza w zakresie pracy charytatywno-socjalnej w parafiach. Wyciągnięte zostały wnioski z diagnozy sytuacji społeczno-kulturowej społeczeństwa słowackiego oraz wskazano nowe formy pracy pastoralnej dla niektórych grup struktury społeczeństwa słowackiego. Ten artykuł przedstawia sytuację społeczną, która wymusiła korektę planu duszpasterskiego, oraz pokazuje główne kierunki zmian strategii duszpasterskiej. Zarysowana sytuacja społeczna jest punktem wyjścia do poszukiwania nowych form działalności duszpasterskiej w wielokulturowej społeczności, którą społeczeństwo słowackie de facto już się stało.Pozycja Social Activities as the Mode of Multicultural Ministry within a Parish from the Point of View of the Catholic Social Teaching. ‟Multicultural Dimension of Social Work”Uhál', Martin (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Kościół katolicki na Słowacji podejmuje nowy wymiar pracy duszpasterskiej, która współcześnie musi uwzględniać wielokulturowy charakter społeczeństwa. Słowacja jako członek Unii Europejskiej jest otwarta dla różnych grup cudzoziemców, którzy przybywają bądź w celu spędzenia urlopu, bądź w poszukiwaniu pracy zarobkowej albo są uciekinierami politycznymi ze swojej ojczyzny. Imigranci przybywający na Słowację trafiają do miejscowych parafii, które muszą poszukiwać takich sposobów oddziaływania duszpasterskiego, aby skutecznie odpowiedzieć na ich zapotrzebowanie religijne. Jest to nowe wyzwanie duszpasterskie zwłaszcza dla kapłanów, którzy muszą poszukiwać nowych form pracy i powinni być przygotowani na oczekiwania ze strony imigrantów. Duszpasterze powinni z jednej strony zadbać o zachowanie swej społecznej i kulturowej tożsamości, a z drugiej pomóc przybyszom uczynić pierwszy krok do prawdziwej wiary i miłości Chrystusa. Innym wyzwaniem są mniejszości etniczne i kulturowe, m.in. Romowie, którzy wymagają jeszcze innej opieki duszpasterskiej. We wszystkich powyższych sytuacjach ważną rolę odgrywa kościelna praca socjalna, która stanowi punkt wyjścia do innych form oddziaływania duszpasterskiego. Powyższej problematyce poświęcona jest refleksja zawarta w tym artykule.Pozycja Człowiek głębokiej wiary. Wystąpienie na sympozjum „Ks. prof. dr hab. Romuald Rak teologiem-pastoralistą doby posoborowej”Krzysteczko, Henryk (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Wyzwania duszpasterskie dla Kościoła w Polsce. 50 lat inspiracji Soboru Watykańskiego II. Sympozjum naukowe. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin, 15 maja 2013 r.Fiałkowski, Marek (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja W trosce o teologię pastoralną i duszpasterstwo. Sympozjum z okazji wręczenia księgi pamiątkowej i przejścia na emeryturę ks. prof. dr. hab. Ryszarda Kamińskiego. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin, 30 października 2013 r.Fiałkowski, Marek (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Związki ks. prof. dr. hab. Ryszarda Kamińskiego z krakowskim środowiskiem teologicznym. Wystąpienie na sympozjum „W trosce o teologię pastoralną i duszpasterstwo”Wal, Jan (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Ks. prof. dr hab. Ryszard Kamiński – człowiek nauki i wierny przyjaciel. Wystąpienie na sympozjum „W trosce o teologię pastoralną i duszpasterstwo”Mierzwiński, Bronisław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Ks. prof. dr hab. Romuald Rak teologiem-pastoralistą doby posoborowej. Sympozjum z okazji 10 rocznicy śmierci. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Lublin, 13 listopada 2013 r.Lipiec, Dariusz (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)