Roczniki Teologii Dogmatycznej, 2009, T. 1(56)
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/9383
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja ¿Qué es la teología? Vida y teología en Joseph RatzingerBlanco Sarto, Pablo (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)Profesor Uniwersytetu Nawarry analizuje specyfikę teologii Josepha Ratzingera, starając się wykazać, na ile teologia ta jest syntezą wiary i rozumu. Omawiana teologia widziana jest jako wiara przemyślana, jako doktryna wiary − fides quaerens intellectum, zgodnie z klasycznym określeniem anzelmowym. Jednocześnie wskazuje na źródła i inne dyscypliny, które mogą współdziałać w tej szczególnej nauce, będącej zarazem życiową praktyką i mądrością. Wiara, rozum i piękno stanowią tu trzy kolumny, które podtrzymują cały ten teologiczny gmach. Analizowane treści dotyczą teologii Josepha Ratzingera, a nie magisterium papieża Benedykta XVI. Zdaniem Blanco, teologia, jaką prezentuje Ratzinger, jest jednocześnie wiedzą, praxis i mądrością. Jest wiedzą z racji jej racjonalnej i spekulatywnej dokładności, w czym pomocą staje się metoda filozoficzna. Jest mądrością, gdyż zakłada również wiedzę praktyczną dotyczącą samego życia, zarówno naturalnego, jak i nadprzyrodzonego. Tak rozumiana nauka, zarówno w wymiarze praktycznym, jak i spekulatywnym, źródło swoje posiada w Biblii, a jej rozwój dokonuje się w Kościele, przez co przybliża się z wielkim szacunkiem i uwagą do liturgii i świadectwa Ojców Kościoła. Jednocześnie przywiązuje wielką wagę do dorobku historii, wymogów języka, doświadczenia świętych, a nawet piękna sztuki chrześcijańskiej. Ponadto – zdaniem Ratzingera – wszelka teologia winna być nauką oświeconą, mądrością partycypowaną: powinna starać się być jednocześnie wiedzą Chrystusa i mądrością Ducha (por. 1 Kor 2, 1-5). Ratzinger przypomina, iż w chrześcijaństwie, w odróżnieniu od innych religii, rozum zajmuje miejsce centralne, co też staje się fundamentem naukowości teologii. Wiara chrześcijańska stwierdza, iż Jezus żył, umarł i zmartwychwstał w konkretnej epoce historycznej, a Bóg, który stał się człowiekiem w Chrystusie, jest jednocześnie Stworzycielem świata. Przez takie stwierdzenia wiara chrześcijańska pozostawia poza sobą obszar poznania czysto symbolicznego, a zagłębia się w przestrzeń rozumu historycznego i filozoficznego; usiłuje przemówić wprost do rozumu, a tym samym pozyskać go jako „motor” aktu nawrócenia. Wiara i teologia, podobnie jak inne rodzaje wiedzy i mądrości, są poznaniem, w którym osoby (nie tylko Boskie) odgrywają decydującą rolę. Ten głęboko personalistyczny wymiar teologii ukazał Ratzinger w konferencji, opublikowanej w 1966 pod tytułem Pojęcie osoby w teologii. Wiedza i życie, ontologia i historia, dogmat i doświadczenie życiowe: teologia nie jest jednak jedną z wielu nauk pozytywnych, lecz stanowi wiedzę sui generis, dostosowaną do swojego przedmiotu i treści. Jedną z jej cech szczególnych jest jej relacja z tym, co duchowe. W 1986 Ratzinger pisał, iż „jedność teologii i świętości nie jest jakimś sentymentalnym czy pobożnym dyskursem, lecz posiada swój fundament w logice rzeczy, a na jej korzyść przemawia świadectwo całej historii”. Jest to więc w konsekwencji wymóg metodologiczny. W ten sposób wymiary naukowy, mądrościowy i duchowy teologii ukazane są, w myśli teologicznej Ratzingera, jako głęboko ze sobą złączone. Prezentację myśli ratzingerowskiej prof. Blanco dokonuje w następujących sekwencjach tematycznych: Biblia, Kościół i teologia; wiara, rozum i teologia; Kościół, teologia i pluralizm; historia, język i teologia; nauka, praktyka i mądrość; miłość, prawda i piękno. Dla polskiego środowiska naukowego artykuł posiada wartości poznawcze, ukazujące wizję teologii J. Ratzingera i sposób jej recepcji przez określone środowiska współczesnej teologii zachodniej. Może być perspektywą inspirującą polskich badaczy „Mozarta teologii” i ukierunkować dialog naukowy polskiej i zachodniej teologii.Pozycja Kształtowanie historii ludzkiej przez Odkupiciela według encykliki „Redemptor hominis”Kowalczyk, Mirosław (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)Pope John Paul II broadly developed theology of history and made it more thorough, approaching it first of all as “Christology of history”. In the 20th century history of salvation and mundane history are usually separated, but the Pope joins them very closely; he starts from the paradigm of Christ’s Incarnation and reality of His redemption of men and the world; and this is why he constantly shows how all the wealth of Jesus Christ, His Person, life, spirit, teaching and acting not only defined the history of salvation, but also how in consequence it shapes the whole dimension of human life, including mundane life, mundane history and history of creation. In one word: Jesus Christ transforms the whole world. Christ’s role is not only subjective, cultic, abstract, or one of thought, but it includes man’s whole existence: the existence of a particular, real, historical and mundane man.Pozycja Humanizm personalistyczny w koncepcji ks. Wincentego GranataGuzowski, Krzysztof (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)The article discusses the conception of personalistic humanism as it was defined by the Lublin dogmatist and personalist, Rev. Prof. Wincenty Granat. According to him only maintaining the concept of the person as an actually existing being may prevent the humanist thought from being manipulated by ideology or subjectivism. Reduction anthropologies approaching only a certain aspect of the truth about man are not – in the theologian’s opinion – sufficient for protecting the dignity of the human person. The author of the article, Krzysztof Guzowski, emphasizes that in Granat’s conception the truth of the Incarnation and the very teaching by Jesus are significant arguments for the thesis that the term “personalistic humanism” may include evangelical humanism. Jesus not only affirms human nature by His Incarnation, but He expresses the same by His teaching and His attitude as well.Pozycja Odkupienie obiektywne i subiektywne w encyklice „Redemptor hominis”Góźdź, Krzysztof (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)Pozycja Chrystus jako Eschatos wszechrzeczy według Pierre Teilharda de ChardinGmyz, Marek (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)Pozycja Rozumienie odkupienia w encyklice „Redemptor hominis”Fac, Waldemar (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)John Paul II developed a very profound and mystical teaching on redemption, mainly paschal one. Jesus Christ is man’s only Redeemer: Redemptor hominis, and through man as the center of all creation He is also the Redeemer of the world: Redemptor mundi. Redemption in its essence is reconciliation of the human person with the Person of God the Father and with the whole Holy Trinity. Redemption on earth is incarnated in Jesus Christ, that is redemption is Jesus Christ, God – Man. It has the character of a personal tie between God’s Love and Charity and a loving response from man. Through Love in redemption God creates man anew, so that redemption is in a sense an act of new creation. Owing to this the redeemed man finds his essence in Christ and is fulfilled in Christ in a supreme way. Redemption gives us freedom owing to the revelation of Truth.Pozycja Eschatologiczne dopełnienie świata – kwestia granicy antropocentryzmuDańczak, Andrzej (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)Pozycja Personalistyczna struktura religiiBartnik, Czesław (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)The modern empirical, materialist and physical mind only understands causality of the same kind. However, it does not understand the influence of the supernatural factor on the world and man, considering it mythology, pure fantasy or magic. This is why it does not understand creating the world out of nothing, redemption, salvation, grace, the causal character of the sacraments, spiritual revival by the words of revelation, etc. The author reminds that religion, almost from its beginning, has a structure of personalistic structure, in which the matter unites with the spirit and the personalistic causality has primacy, transcending the material and physical causality.Pozycja Eklezjologia odpowiedzialności. Z namysłu nad encykliką „Redemptor hominis”Nadbrzeżny, Antoni (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)The encyclical Redemptor hominis contains many interesting ideas that may be the basis for constructing ecclesiology of responsibility. Under the influence of phenomenology and existentialism contemporary theology ever better discovers the importance of responsibility. The Church identifies itself as a social subject of responsibility. In unity with Christ the Redeemer the Church assumes responsibility for truth, freedom, human fate and the human rights. Responsibility of all the members of the Church community is born from experiencing the dignity of the human person redeemed by Christ. This responsibility has a dialogic character. This is why the Church is aware of its responsibility not only to God, but also to the world and to itself.Pozycja Współczesność globalizujących się ludzkich społeczności wyzwaniem dla teologii katolickiej, a zwłaszcza teologii uprawianej w PolsceKubicki, Dominik (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)Pozycja Jak wypowiedzieć Niewypowiedzianego? W poszukiwaniu adekwatnego języka w teologiiBarth, Grzegorz (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)In contemporary humanist reflection nearly every problem is posed and interpreted on the basis of the language that is the point of departure. This co-dependence is present also in the field of theology, and perhaps it is even more significant there. The problem of the language shows the tension, or maybe even contradiction, between the conviction about inadequacy of every human language in the face of the mystery of God, and the belief that actually this language refers to God Himself. The truth about an analogous and symbolical character of the theological language is a solution to this problem. Finally the work and the person of Jesus Christ (analogia Christi) is the basis for adequacy of the language in theology.Pozycja Elementy hermeneutyki chrystologicznej w encyklice „Redemptor hominis”Barth, Grzegorz (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)The encyclical “Redemptor hominis” that was published 30 years ago is still a living source from which one may draw power that inspires him to reflect on the mystery of Jesus Christ as well as on the whole reality. It contains elements of Christological hermeneutics allowing to better understand and interpret the reality of God, the world and man in the light of the person of Christ. Via the mystery of Incarnation He is the hermeneutic structure of every being. It is in Him that the depth and universality of the code that interprets every individual, concrete aspect of reality (Universale Concretum), since the whole reason, natural regularity and moral norm, meaning and value that appear in the world, are integrated and brought to perfection in this one particular Logos that became a man.Pozycja Antoni Bednarek, Setnik oratorów polskich XIX i XX wieku, Lublin: Wydawnictwo KUL 2008, ss. 394.Ziemann, Eugeniusz (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)Pozycja Witold Kawecki, Kościół i kultura w dialogu (od Leona XII do Jana Pawła II), Kraków: Wydawnictwo Homo Dei 2008, ss. 415.Góźdź, Krzysztof (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)Pozycja Refleksje nad estetyką wiary chrześcijańskiej w postmodernizmieDuque, João (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)The concept of aesthetics is a modern one despite its Greek etymology. For this reason it may be considered as one of the basic concepts of modern times. Indeed, the modern process of rationalization would be completely incomprehensible without reference to the so called aesthetic rationality, even in the negative meaning. First of all the term “aesthetic thinking” is used with respect to postmodernism exactly because such thinking is an attempt at overcoming postmodernism. Aesthetics of the faith stems from an actual story; it is based on an actual event: on the story of Jesus that the four Gospels tell us as a testimony. Moreover, the story of Jesus, as the fundamental figure, contains the whole history of the relations between man and God, in this way becoming the universal history of mankind. It is the true theo-anthropodramatics from which every act of faith stems. Theological aesthetics is based on faith as perception of the corporal and historical figure. Moreover, this perception takes place especially as perception of historical and corporal people, who suffer without their own fault. This is why redemption takes place always, without any doubt. The most important currents in theological aesthetics in the modern cultural context are corporality (via corporis) and memory of the Passion, Death and Resurrection (memoria passionis, mortis et ressurrectionis).Pozycja Mirosław Kowalczyk, U początków teologii historii w Polsce: F. Sawicki, K. Michalski, A. Pechnik, Lublin: Wydawnictwo KUL 2008, ss. 418.Bartnik, Czesław (Towarzystwo Naukowe KUL, 2009)