Roczniki Teologiczne, 2017, T. 64, nr 5
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/21190
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Wzajemna relacja pomiędzy kulturą a wiarą i duchowością chrześcijańską – rys historycznyZarzycki, Stanisław T. (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2017)Zachwiana relacja pomiędzy kulturą a wiarą stała się „dramatem naszych czasów” (Paweł VI), dlatego też jej przezwyciężenie jest wyzwaniem dla Kościoła współczesnego, teologii katolickiej i duchowości. Artykuł przybliża najpierw pojęcie kultury w starożytności i sygnalizuje jego przenikanie do chrześcijaństwa. Następnie podaje dwa pozytywne przykłady kształtowania kultury przez wiarę: jeden w epoce karolińskiej (VII-IX w.) na przykładzie wkładu mnichów benedyktyńskich; drugi w złotym wieku duchowości francuskiej (w. XVII), na przykładzie nauczania duchowego św. Franciszka Salezego oraz działalności edukacyjnej i charytatywnej św. Wincentego à Paolo. W dalszej części artykułu ukazano oddalanie się kultury od wiary począwszy od francuskiego Odrodzenia, przez Oświecenie, aż do zerwania tej relacji w nurtach filozoficznych XIX w. W ostatniej części artykuł ukazuje nową relację Kościoła do świata i kultury zapoczątkowaną przez Sobór Watykański II, kontynuowaną i rozwijaną przez nauczanie papieży Pawła VI i Jana Pawła II oraz działalność ewangelizacyjną Kościoła. Opiera się ona na szerokim rozumieniu kultury wypracowanym przez nauki świeckie i wyraża się m.in. w inkulturacji wiary, kulturotwórczej roli wiary oraz w pośredniczącej roli kultury w procesie ewangelizacji.Pozycja Duchowość ekologiczna jako nowe ujęcie relacji z Bogiem, człowiekiem i przyrodąZalewski, Sławomir (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2017)Artykuł podejmuje problematykę duchowości ekologicznej w jej relacjach do Boga, człowieka i środowiska na podstawie encykliki papieża Franciszka Laudato si’. Papież podjął problematykę aktualną a zarazem skomplikowaną, której analiza narażona jest na różne formy redukcjonizmu bądź ideologizacji. Jego ujęcie duchowości ekologicznej bazuje na fundamencie Boga Stwórcy, który nadał stworzonemu światu porządek naturalny oraz ukształtował hierarchię bytów. Ta przesłanka chroni przed redukcjonistycznym patrzeniem na człowieka, a zarazem – przed uzurpowaniem przez niego władzy absolutnej. Na tym fundamencie Ojciec św. mógł rozwinąć postulat kontemplatywnego postrzegania świata, w którym odkrywa się stworzenia nie jako przedmioty do użycia, lecz nade wszystko widzi się w nich dar i wartość zadaną człowiekowi. Takie głębokie widzenie pozwala odkryć na nowo Boga jako Stwórcę i Ojca, z miłości powołującego człowieka i świat do istnienia. Dzięki wspólnocie pochodzenia od jednego Ojca chrześcijanin widzi w drugim człowieku − zwłaszcza w najsłabszym i bezbronnym − brata, z którym łączą go więzi solidarności i miłości. Wreszcie świat jest widziany nie jako miejsce eksploatacji i zdobyczy, lecz jako tajemnica, która prowadzi do Boga i w Bogu znajduje pełne wyjaśnienie. Im głębiej umysł oświecony wiarą kontempluje świat, tym bardziej widzi piękno i nieskończoność Boga. I zarazem im ściślej łączy się z Bogiem, tym bardziej świat odsłania mu swoje piękno i ścisłą relację ze Stwórcą.Pozycja Sprawozdanie z II Sympozjum Naukowego z cyklu Duchowość Ziemi Świętej – „Człowiek pielgrzym”, zorganizowanego przez Instytut Nauk Biblijnych i Instytut Teologii Duchowości KUL (Lublin, 24 maja 2016 r.)Wereska, Anita (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2017)Pozycja Konferencja naukowa zorganizowana przez Instytut Teologii Duchowości Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w ramach XL Dni Duchowości, pt. „Święty Mikołaj biskup w duchowości i kulturze Europy” (3-4 grudnia 2015 r.)Sobolewska-Obroślak, Iwona (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2017)Pozycja Znaki duchowości chrześcijańskiej we współczesnej literaturze polskiejSeul, Anastazja (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2017)Artykuł pt. Znaki duchowości chrześcijańskiej we współczesnej literaturze polskiej poszukuje odpowiedzi na pytania: Czy literatura może obejść się bez duchowości? czy duchowość ma w naszej literaturze kształt chrześcijański? W tym celu artykuł przedstawia rozumienie terminu „duchowość” w naukach teologicznych oraz zwraca uwagę na potrzebę wypracowania znaczenia tego terminu w naukach humanistycznych. Przekonuje, że może się ono dokonać w dialogu z teologią duchowości. Przedstawione analizy tekstów literackich są próbą scharakteryzowania niektórych odwołań do duchowości chrześcijańskiej, jakie istnieją w literaturze polskiej.Pozycja Duchowość w prowadzonym przez wiernych dialogu z ateistami, agnostykami i obojętnymi religijnie w świetle inicjatyw „Dziedzińca Pogan”Sawa, Przemysław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2017)Pluralism of contemporary worldviews makes it challenging for Christianity to enter into a dialogue with different opinions, especially those relating to (non)existence of God and foundations of man’s life. Such a discussion is also difficult with the atheist, agnostic and religiously ambivalent circles. The source of this discourse lays in the human nature, which strives for unity with others, and in Christ’s Great Commission. Moreover, the evolution of contemporary world, a peculiar spiritual crisis of many and effectively a crisis of human identity, rules, priorities and values demands a firm voice on the supernatural dimension of human’s life, on the authentic and healthy humanism and on the value of universal virtues, especially when it comes to life, health, mutual respect and culture. Thus, the Church is called to accommodate people that are outside of its moral or formal structures. This results from the nature of its mission and prevents it from becoming a marginal group seen as a cult, as a historic relic or as an organisation limiting man’s freedom. Therefore, it becomes necessary to organise various meetings relating to the “Courtyard of Gentiles” or “Courtyard Dialogue”. This is also an opportunity to pick up healthy Christian apologetic, which is necessary because of the the nature of faith itself, and to confront the dogmatic atheism which is more and more aggressive towards religion, especially towards Catholicism. Dialogue of the faithful with the gentiles is necessary. It also encourages exploring of the world and facilitates common existence in the society. For the baptised the perspective of evangelisation and the true respect for their interlocutors are equally important.Pozycja Instytut Teologii Duchowości KUL. Sprawozdanie za rok akademicki 2015/2016Rybicki, Adam (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2017)Pozycja Duchowość miłosierdzia chrześcijańskiego wobec kultury wykluczania ‒ ubodzyRybicki, Adam (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2017)The article raises a problem of the spirituality of Christian charity with a particular emphasis on poverty. Firstly, it focuses on the culture of exclusion and its many dimensions, drawing on the recent Polish studies. Following that it emphasises the foundations of Christian charity. Further, it goes on to presenting the ecclesial (Church and community based) dimension of the ministry of mercy and a number of both internal and external difficulties in the practical implementation of this idea in the specific conditions of daily life. The article concludes that exclusion is a particular area in life that calls for the ministry of charity towards the ones in need.Pozycja Rzeczywistość grzechu i jego przezwyciężeniePopławski, Jarosław M. (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2017)In theology a sin is described as mysterium iniquitatis and absolution from it – mysterium salutis or pietatis. In the New Testament a sin is always connected with absolution, „forgiveness”, and sinners are of great concern for Jesus. Nevertheless, modern culture becomes more and more detached from Christian tradition and thus deprives a human being of the spiritual values and makes him become further impoverished. This article provides a synthetic discussion of the reality of a sin – “mystery of illicitness” and also reflects on repentance and reconciliation with God and with one’s own neighbour. The reflections presented in this article are based on the teachings of the contemporary Church and on the Papal teachings especially.Pozycja Duchowość eklezjalna wobec zagrożeń utylitaryzmu i konsumizmuPaszkowska, Teresa (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2017)The paper presents ecclesial spirituality in opposition to anthropological threats brought about by utilitarianism and consumerism. It shows ecclesial spirituality from the angle of its (paradoxically) vertical fundament, derived from the “faith in the event” (J. Daniélou) of the eternity plunging into the earthly sphere. It provokes the contemporary culture, contesting some of its canons. It also protects man against the expansion of those social trends which, reducing the status of a human person, answer its “desire for happiness” with offers such as: purchase, use and “letting off steam.”Utilitarianism and consumerism are animated by a spirit directed horizontally, leading man towards goods that are material, financial, ludic or prestige-oriented, characterized by short-term, “seasonal” usefulness. They do not bring the purchasers long-lasting satisfaction (of possessing and consuming), instead they raise “selfdigesting passion,” which enforces a style of constant purchasing “something new” (fashionable today) and getting rid of “the old” (the previous season).Spirituality open to transcendence, based on evangelical vision of man and humanity faces the necessity of preserving its own identity from being contaminated by the “spirit of the times,” and of promoting anthropology in which man, multiplying goods (work, creativity, economics) uses them decently and honestly (ethical norms), preserving the ability to delay (“not now”) the experience of happiness and persistent (with faith) reaching for eternal perspectives.Pozycja Sprawozdanie z działalności Katedr. Prace dyplomowe obronione w Instytucie Teologii Duchowości Wydziału Teologii KUL i inne formy aktywności w roku 2016Chmielewski, Marek; Rybicki, Adam (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2017)Pozycja Duchowość chrześcijańska na tle współczesnych koncepcji duchowości. Zarys problematykiChmielewski, Marek (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2017)Współcześnie pojęcie „duchowość” jest bardzo popularne i przez to wieloznaczne. Obfita literatura przedmiotu prezentuje różne koncepcje duchowości, które można określić jako „nowa duchowość”. Wśród nich najbardziej wyróżnia się duchowość ateistyczna (duchowość bez Boga) i psychologia duchowości. Ich wspólną cechą jest opieranie się na wpisanej w ludzką naturę zdolności do transcendowania. Także kard. Karol Wojtyła w zdolności do autotranscendencji upatruje istoty duchowości, która przejawia się w szeroko rozumianej kulturze i cywilizacji. Autor artykułu proponuje, aby tę podstawową formę duchowości, która ma źródło w ludzkiej naturze, nazwać duchowością antropogeniczną. Jeżeli zdolność do autotranscendencji ma ukierunkowanie soteryjne, wówczas staje się ona duchowością religijną. Jej szczególną formą, ze względu na czynnik nadprzyrodzony, jest duchowość chrześcijańska. Ponieważ ma charakter „odgórny”, jest nieredukowalna do żadnej innej formy duchowości. Zawarta w ostatniej części artykułu propozycja metodologiczna zdaje się rozwiązywać − z jednej strony − możliwe napięcie między różnymi przejawami „nowej duchowości”, zwłaszcza duchowości bez Boga, a duchowością chrześcijańską. Z drugiej zaś strony − nie pozwala na stawianie znaku równości między nimi. Na tle różnych przejawów „nowej duchowości” i psychologii duchowości, duchowość chrześcijańska jawi się jako szczególnie godna uwagi propozycja transcendowania i spełniania się ducha ludzkiego.