Studia Gdańskie, 2017, T. 40

Permanent URI for this collectionhttps://theo-logos.pl/handle/123456789/28653

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 19 of 19
  • Thumbnail Image
    Item
  • Thumbnail Image
    Item
  • Thumbnail Image
    Item
  • Thumbnail Image
    Item
  • Thumbnail Image
    Item
    Ku religijnemu nawróceniu: Zmiana postaw, odbudowa tożsamości chrześcijańskiej, odnajdywanie nowych wartości i nadziei
    Wdowiszewski, Andrzej (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    Tematem nawróceń religijnych zaczęto zajmować się w środowisku psychologów na przełomie XIX i XX wieku. Dostrzegano już w ówczesnym czasie, że życie religijne człowieka ma wpływ na jego postawę i przyjmowane wartości. Zdarza się, iż osoby, które w pewnym momencie życia odeszły od wyznawanej wcześniej wiary, popadają w pustkę egzystencjalną i próbują wtedy zapełnić ją innym rodzajem duchowości – tzw. „duchowością uniwersalną”, która była i jest propagowana m.in. przez ludzi związanych z okultystycznym ruchem o nazwie New Age. Głoszenie nowej wizji duchowości jest zastawianiem pułapki na ludzi poszukujących sensu życia, własnej tożsamości czy pozytywnych wartości. Im silniejsze pragnienie urzeczywistnienia swoich marzeń w tym zakresie, tym jest słabszy mechanizm oceny ewentualnych zysków i strat. Refleksja przychodzi później, gdy zaczynają się problemy natury psychiczno-duchowej. Wtedy człowiek kieruje swe kroki z powrotem ku Bogu.
  • Thumbnail Image
    Item
    Okiem młodego konserwatysty. Adolf Maria Bocheński wobec Węgier
    Kowalczyk, Michał (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    Adolf Maria Bocheński (1909-1944) był jednym z najważniejszych konserwatywnych publicystów w Polsce międzywojennej. Tematem artykułu jest stosunek Bocheńskiego wobec Węgier. W jego słynnej książce „Między Niemcami a Rosją”, opublikowanej w 1937 r., stwierdził on, że najgorsza sytuacja dla Polski to jakiekolwiek porozumienie pomiędzy Berlinem a Moskwą. Zapewniał, że różnice ideologiczne nie będą wieczną barierą w relacjach pomiędzy Niemcami nazistowskimi a Związkiem Sowieckim. Historia pokazała, że miał tutaj rację. Dlatego wzywał do tymczasowego sojuszu z Niemcami aby rozbić ZSRS i podzielić na kilka państw. W ten sposób główny wróg Polski zostałby wyeliminowany. Gdyby sojusz z Niemcami był niemożliwy, Bocheński wzywał do przebudowy Europy Środkowej oraz podzielenia Czechosłowacji. Argumentował, że Czechy, pozbawione Słowacji oraz Rusi Zakarpackiej, będą zmuszone do sojuszu z Polską przeciwko Niemcom. Wierzył też, że Węgry oraz Rumunia sprzymierzą się z Polską w celu sformułowania antysowieckiej koalicji.
  • Thumbnail Image
    Item
    Implikacje narracyjnej koncepcji tożsamości Paula Ricoeura
    Huzarek, Tomasz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    Narracyjna koncepcja tożsamości, którą prezentuje Paul Ricoeur, ujmuje zdecydowanie szerszą perspektywę niż tylko perspektywa takożsamości osób w czasie rozumiana jako identyczność podmiotu x w czasie t1 i czasie t2. Koncepcja ta bowiem mówi nie tylko o byciu tym samym czy takim samym, ale również o byciu sobą. Bycie sobą to charakterystyczne jedynie dla człowieka wyzwanie rzucone czasowi, gdzie podmiot – mimo towarzyszących mu zmian – pozostaje sobą. Z myśli Ricoeura można jednak wydobyć jeszcze więcej, gdzie bycie sobą jest realizacją własnego, niepowtarzalnego etosu danego w ustanowieniu w byciu. To ustanowienie w byciu obejmuje kontekst zakorzenienia w historii, tradycji, kulturze, ale również najbardziej zindywidualizowane odniesienie do Boga.
  • Thumbnail Image
    Item
    Sens bycia chrześcijaninem jako podstawowe założenie w odkrywaniu własnej tożsamości religijnej na przykładzie historii dzieci z Fatimy
    Pondel, Łukasz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    Sens bycia chrześcijaninem stanowi główne kryterium odkrywania własnej tożsamości religijnej. Można mnożyć przykłady ludzi świętych, zestawiając ich ze zwyczajnymi. Dla nas przykładem odkrywania własnej tożsamości religijnej, a tym bardziej tego podstawowego pytania: Co to znaczy być chrześcijaninem? będą dzieci z Fatimy: Łucja, Hiacynta i Franciszek. Ich cierpienie, samotność, a przy tym pokora, łagodność i ufność, jako naznaczona przez działanie Matki Najświętszej droga do świętości, niech posłużą za przykład odkrywania własnej tożsamości religijnej.
  • Thumbnail Image
    Item
    Chrześcijaństwo i buddyzm – niektóre podobieństwa i różnice
    Wu, Lan (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    Artykuł początkowo przedstawia podstawowe prawdy wiary w obu religiach, które od razu pokazują zasadnicze rozbieżności pomiędzy nimi. Następnie dokonuje bardziej pogłębionej prezentacji problemów obu religii, usytuowanych na pograniczu wiary i praktyki religijnej. Wskazuje więc nadal na głębokie różnice, nieliczne podobieństwa, ale też na pewne oceny wzajemne obu religii, które pomimo wzajemnego szacunku, są krytyczne. Największa część artykułu dotyczy porównania w skrócie losów chrześcijaństwa obrządku rzymsko – katolickiego w Polsce i buddyzmu ludności Han w Chinach, bez wchodzenia w jego różnice z buddyzmem tybetańskim. Artykuł sygnalizuje pewne podobieństwa jak np. okresy prześladowań, ale też obecną zupełnie inną rolę w obu państwach.
  • Thumbnail Image
    Item
    Europe and the Challenge of Islam in the Thought of J. Ratzinger /Benedict XVI
    Bachanek, Grzegorz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    J. Ratzinger takes into consideration the complexity of Islam, the diversity of attitudes in the scope of the orthodoxy recognized by all Muslims. There are examples of openness to the tolerant rationality and terrorism rooted in religion, peaceful cooperation with Christians as well as cruel persecutions. In the 20th century a revolutionary interpretation has developed which subordinates religion to politics. An open question remains if and to what extent the culture of freedom and democracy can develop in the framework of Islam and if violence can be eradicated to be replaced with respect of human freedom, especially religious freedom. Benedict XVI has expressed the need and the necessity to continue the mutual dialogue. He was the first pope to visit the Muslim mosque Al-Aksa in Jerusalem. The dialogue should serve as a joint testimony of faith in God, peace and profound respect towards human life, recognition of the dignity of man and woman. It worth to meet Muslims in the common search for the truth. By helping those in need Christians and Muslims can give a testimony of God’s love, the creator of all human kind. The return to Christianity in Europe, respect for moral and religious values can help to alleviate the conflict with the world of Islam.
  • Thumbnail Image
    Item
    Man as a Spiritual Being
    Platovnjak, Ivan (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    During the last few decades much has been said about spirituality as well as the human spiritual dimension. The present-day understanding of spirituality generally does not place it within a religious framework. Rather, it is understood as the search for answers to fundamental human questions. This understanding gives rise to several questions: Can we speak of a human spiritual dimension divorced from a religious view of man? What is essential for the spiritual dimension of every person whether religious or not? What role does the Holy Spirit play in Christian spirituality? The author attempts to answer these questions in three sections. First, he points to the human spiritual dimension alongside the experience of the inner or spiritual life of every person. Then, considering Christian tradition, he demonstrates the importance of understanding a person as a unified being. In the final section he attempts to show how a Christian can only unify himself inwardly and simultaneously orient himself outwardly in the Holy Spirit as love. In this way he can animate his spiritual dimension and realize a genuine and fruitful Christian spirituality.
  • Thumbnail Image
    Item
    Sytuacja żeńskiej służby domowej w świetle poznańskiego czasopisma „Ruch Chrześcijańsko-Społeczny” (1902-1910)
    Krasińska, Izabela (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    W 1891 r. papież Leon XIII ogłosił słynną encyklikę Rerum novarum, w której nakreślił podstawy katolickiej nauki społecznej. Na mocy tego dokumentu księża zaczęli angażować się w działalność społeczną wśród robotników. Jednym z nich był arcybiskup gnieźnieński i poznański ks. Florian Oksza- Stablewski, inicjator „Ruchu Chrześcijańsko-Społecznego” (1902-1910) – pierwszego na ziemiach polskich katolickiego pisma naukowego poświęconego sprawom społecznym i gospodarczym. W rozwój tego czasopisma zaangażowani byli jego redaktorzy ks. Kazimierz Zimmermann i ks. Stanisław Adamski oraz wydawca Drukarnia i Księgarnia św. Wojciecha w Poznaniu w osobie kierownika tej oficyny ks. Piotra Wawrzyniaka. Na łamach pisma szerzono wiedzę na temat kwestii społecznych i wspierano katolicki ruch robotniczy. Zachęcano czytelników do tworzenia katolickich robotniczych zrzeszeń zawodowych i wstępowania w szeregi ich członków, krytykowano szerzący się ruch socjalistyczny, głosząc jego antyreligijność, starano się odsunąć od wpływu na polskie życie gospodarcze Żydów. Twórcy pisma zainteresowali się też służba domową, a zwłaszcza żeńską jej częścią. Pisano na temat trudnej sytuacji materialnej, moralnej i zdrowotnej tej grupy zawodowej. Zachęcano służące, by zainteresowały się powstającymi z myślą o nich stowarzyszeniami katolickiej służby żeńskiej, gdzie miały zagwarantowaną pomoc duchową, materialną, lekarską czy prawną. Przy tego typu stowarzyszeniach istniały też szkoły dla służących, w których uczono je pisania, czytania, religii, rachunków, historii Polski oraz wszelkich prac wykonywanych przez nie (sprzątanie, pranie, prasowanie, szycie, gotowanie, opieka nad zwierzętami gospodarskimi i ptactwem domowym) i innych.
  • Thumbnail Image
    Item
    Duchowość karmelitańska w życiu i wybranym nauczaniu św. Jana Pawła II
    Brzozowska, Urszula (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    Duchowość karmelitańska pozostawała wyraźnie obecna w życiu i nauczaniu św. Jana Pawła II. Związane to było najpierw z jego środowiskiem, gdzie stykał się z nią głównie poprzez karmelitańskie duszpasterstwo (Wadowice), lekturę dzieł hiszpańskich mistyków (Kraków) oraz studia – zgłębianie doktryny św. Jana od Krzyża (Kraków i Rzym). Kontakt ten trwał także po wyborze na Stolicę Apostolską, m. in. w spotkaniach z przedstawicielami wspólnot, w korespondencji, szczególnie zaś w beatyfikacjach i kanonizacjach postaci Karmelu. Do jego duchowości Papież wielokrotnie odwoływał się w swoim nauczaniu, poruszając różne jej aspekty w zależności od adresatów bądź okoliczności przemówień czy listów. Na ich podstawie nakreślić można ogólny jej obraz, który tworzą następujące rysy: maryjność, ideał kontemplacyjny, chrystocentryzm, eklezjalność oraz doskonała miłość. Wskazują one na integralność tej duchowości, posiadającej charakter głęboko Boski i ludzki, mistyczny i eklezjalny. Dzięki temu staje się ona pewną drogą do świętości, czego potwierdzeniem są liczni święci Karmelu, jak i sam św. Jan Paweł II, który nią kroczył.
  • Thumbnail Image
    Item
    Trzeźwość i abstynencja w nauczaniu Kościoła
    Bokun, Janina (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na trzeźwość i jej znaczenie w życiu każdego człowieka. Należy bowiem zdawać sobie sprawę, że właśnie trzeźwość odgrywa w ludzkim życiu dominującą rolę – wpływa na jego rozwój, prawidłowe funkcjonowanie rodziny i społeczeństwa. Związana z cnotą umiarkowania pozwala panować nad pożądaniami i przyjemnościami, głównie zmysłowymi tak, by człowiek potrafił kierować się nie tylko sercem i wyobraźnią, ale także rozumem. To właśnie trzeźwość otwiera na miłość, wolność, dojrzałość, odpowiedzialność względem siebie i bliźniego, kierując go ku najwyższej wartości, jaką jest Bóg. Temat trzeźwości towarzyszy człowiekowi już od samego początku jego istnienia. Mówi o tym już Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, które przestrzega przed nadużywaniem alkoholu, pisząc o jego zgubnym działaniu zamykającym człowiekowi drogę do zbawienia będącego celem każdej osoby. Toteż o trzeźwości, oraz zgubnych skutkach związanych z jej brakiem, Kościół mówi w swoim nauczaniu od pierwszych wieków istnienia. Już wielcy Ojcowie Kościoła, tacy jak: św. Klemens Aleksandryjski, św. Hieronim, św. Augustyn wypowiadali się na ten temat, a w średniowieczu św. Tomasz z Akwinu opisał cnotę trzeźwości w swoich pismach. Kościół, kierując się troską o człowieka i realizację jego powołania, nieustannie z całą mocą i siłą wspiera działania zmierzające do życia w trzeźwości. Realizuje to zadanie między innymi poprzez nauczanie,oraz dokumenty, w których mówi na temat trzeźwości.
  • Thumbnail Image
    Item
    „Błogosławić mnie będą wszystkie pokolenia” (por. Łk 1,48). Muzyczne implikacje kultu maryjnego na przykładzie Stabat Mater G.P. da Palestriny
    Kaczorowski, Robert (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    Niniejszy artykuł poświęcony jest motetowi Stabat Mater, autorstwa renesansowego kompozytora Giovanniego Pierluigiego da Palestriny. Utwór ten w mistrzowski sposób pokazuje prowadzenie dwuchórowej ośmiogłosowej faktury, gdzie jednocześnie zachowana zostaje istotna dbałość o wyrazistość śpiewanego tekstu. W ten sposób omawiany utwór jest przykładem motetu, który odegrał znaczącą rolę w wykształceniu tzw. stylu kościelnego, zwanego z czasem stylem palestrinowskim. Stabat Mater Palestriny to również przykład, w jaki sposób muzyczna kompozycja może stać się osobistym wyznaniem wiary jego twórcy.
  • Thumbnail Image
    Item
    Teologia obrzędu wystawienia i adoracji Najświętszego Sakramentu
    Kwiatkowski, Dariusz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    W Eucharystii zawiera się całe dobro duchowe Kościoła, czyli Jezus Chrystus, który jest naszą Paschą i Chlebem żywym, który przez swoje ożywione przez Ducha Świętego i ożywiające Ciało daje życie ludziom. Swoją zbawczą skuteczność czerpie ona z realnej obecności Chrystusa. Z Eucharystią wiążą się również inne popularne formy kultu praktykowane w Kościele. Najbardziej znaną i rozpowszechnioną formą kultu Eucharystii poza Mszą św. jest niewątpliwie wystawienie i adoracja Najświętszego Sakramentu. Praktykowana jest ona na różne sposoby: znane są tak zwane wieczyste adoracje Najświętszego Sakramentu, podczas których adoruje się Chrystusa Eucharystycznego przez cały dzień, nabożeństwa czterdziestogodzinne, nabożeństwa różańcowe i inne okazjonalne formy tego kultu. Artykuł ukazuje teologiczne podstawy dla adoracji Najświętszego Sakramentu. Adoracja Chrystusa Eucharystycznego podkreśla odkupieńczy wymiar przebywania Boga pośród swojego ludu i zachęca do pełnego uczestnictwa we Mszy Świętej. Najważniejszym motywem dla adoracji jest rzeczywista obecność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie. Uroczysta adoracja Chrystusa Eucharystycznego ma zawsze wymiar teocentryczny, chrystologiczny, eklezjalny i eschatologiczny.
  • Thumbnail Image
    Item
    Ofiara w pismach s. Wandy Boniszewskiej CSA
    Damazyn, Michał (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    Osoba i życie duchowe siostry Wandy Boniszewskiej CSA budzi rosnące zainteresowanie wśród wiernych. Osią duchowości tej polskiej mistyczki XX wieku jest „ofiara” składana Chrystusowi jako wynagrodzenie za grzechy innych, w tym przede wszystkim kapłanów i osób konsekrowanych. Tekst stanowi analizę notatek jej „Dziennika duszy” pod tym właśnie kątem, ukazując wolę Jezusa względem tej zakonnicy i podporządkowanie się jej woli Bożej oraz formy i intencje składanych przez nią ofiar. Autor tekstu nie analizuje źródeł i nie rozstrzyga o nadprzyrodzoności darów duchowych opisywanych przez Boniszewską.
  • Thumbnail Image
    Item
    Pieniądz w Vita Porphyrii episcopi Gazensis pióra Marka Diakona
    Milewski, Ireneusz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    W tekście przeprowadzono analizę relacji dotyczących pieniądza jakie pojawiają się w Vita Porphyrii episcopi Gazensis. W dziele Marka Diakona pieniądz pojawia się w kilku kontekstach, a mianowicie w działalności biskupstwa w Gazie, jako darowizny otrzymane przez palestyńskie Kościoły od dworu cesarskiego w Konstantynopolu (od cesarza Arkadiusza i jego żony Aelii Eudoksji) oraz pieniądza rozdawanego w ramach działalności dobroczynnej. Niestety w Vita Porphyrii nie odnajdujemy informacji na temat ówczesnych cen i płac. Wątpliwa jest również wartość poznawcza tego tekstu, także w kwestii zasadności wymienianych w nim sum pieniężnych.
  • Thumbnail Image
    Item
    Ewangelia Marka przesłaniem o królestwie zrealizowanym
    Kowalczyk, Andrzej (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2017)
    Termin „królestwo” ma w Ewangeliach podwójne znaczenie: oznacza królestwo, które ma nadejść (w przyszłym eonie), oraz królestwo już obecne (w eonie teraźniejszym). W Ewangelii Marka to drugie znaczenie jest szczególnie podkreślone. Marek nie zamieszcza w swojej Ewangelii wiele przypowieści (znajdujących się w Ewangelii Mateusza), które mówią o królestwie przyszłym i termin „królestwo” odnosi przede wszystkim do teraźniejszości. W jego kazaniu w rozdziale czwartym paralelnym do kazania w przypowieściach w Mt 13 wszystkie przypowieści odnoszą się do królestwa już zrealizowanego, natomiast w Mt tylko cztery na siedem: o ziarnku gorczycy i zaczynie, o skarbie i perle. Marek częściej niż Mateusz używa terminu „ewangelia”. W tym wypadku jest pod wpływem Księgi Pocieszenia z Iz 40-55, gdzie termin ten występuje kilkakrotnie (w formie rzeczownikowej i czasownikowej). I właśnie w Księdze Pocieszenia przyjście Boga głoszone jako „dobra nowina” przedstawione jest w czasie teraźniejszym. Podkreślając królestwo zrealizowane Marek jest też pod wpływem listów św. Pawła. Jeśli św. Paweł pisze o królestwie to najczęściej o królestwie już obecnym. Dlaczego Marek czyni ze swojego dzieła przesłanie o królestwie, które już jest? Oprócz wyżej wymienionych powodów trzeba jeszcze dodać jeden: jest on prawdopodobnie przekonany, że przesłanie o królestwie zrealizowanym ułatwi jego przyjęcie przez pogan, do których dzieło swoje adresuje.