Roczniki Teologiczne, 2015, T. 62, nr 9
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/20535
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Kard. Walter Kasper. Miłosierdzie: klucz do chrześcijańskiego życia. Przeł. R. Zajączkowski, Poznań: Wyd. Święty Wojciech 2014 ss. 269 (Tytuł oryginału: Barmherzigkeit: Grundbegriff des Evangeliums − Schlüssel christlichen Lebens. Freiburg im Breisgau−Basel−Wien 2012)Dziewulski, Grzegorz (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Pozycja Skąd Kościół? Od teologii liberalnej do Antona VögtleKałuża, Krystian (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)W artykule przedstawiono najważniejsze etapy dyskusji wokół początków Kościoła od teologii liberalnej do Antona Vögtle. Autorzy „pierwszego consensusu” szkoły historyczno-liberalnej (Harnack, Loisy) zakwestionowali obecność jakiejkolwiek formy zorganizowanego Kościoła w życiu i nauczaniu Jezusa. „Nowy consensus” szkoły eschatologiczno-nowotestamentalnej (Cullmann, Oepke, Beetz) określił Kościół jako Lud Boży czasów ostatecznych, którego fundamenty mają swoje źródło w życiu i nauczaniu ziemskiego Jezusa. Ostateczne ukonstytuowanie się Kościoła dokonało się w wydarzeniach Jego śmierci i zmartwychwstania, a potwierdzone zostało eschatologicznym darem Ducha Świętego w dniu Pięćdziesiątnicy. Sukces „nowego consensusu”, do którego nawiązywała również tradycyjna eklezjologia katolicka, został poważnie osłabiony przez Bultmanna. Kolejni teologowie (Petersen, Vögtle) wyłączają ziemskiego Jezusa (a przynajmniej pewne Jego działania) z okresu założycielskiego Kościoła i przesuwają czas jego powstania na okres popaschalny, w którym to zmartwychwstały Pan poprzez zesłanie Ducha Świętego i w kooperacji (synergii) ze swoimi uczniami zakłada i buduje swój Kościół. W ten sposób Kościół jawi się nie tyle jako „gotowa budowla”, lecz jako proces („permanentna eklezjogeneza”), którego początki dostrzega się w relacji Jezusa do idei Królestwa Bożego, uczniów, a przede wszystkim do tajemnicy Jego śmierci i Zmartwychwstania.Pozycja Prymat papieżaKlausnitzer, Wolfgang (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)The problem of the theological legitimization of the papacy is traditionally structured in the questions of its possible institution by Jesus Christ (petrinitas), of an eventual succession beginning with Peter until now (perpetuitas) and of the connection of Rome with the “Petrine office” (Romanitas). The article discusses new theological arguments regarding the role of Peter in the NT and the development of the papacy in the form of the primacy of the bishop of Rome in history and sketches some ecumenical perspectives in the context of relevant texts of theological authors and the magisterium on the development of (Catholic) doctrine.Pozycja Magdalena Lemecha. Obrzędy przejścia we współczesnej Japonii. Olsztyn: Wydział Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie 2014 ss. 158.Kupisiński, Zdzisław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Pozycja Święto Matki Boskiej Gromnicznej w religijności ludowejKupisiński, Zdzisław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Święto Matki Boskiej Gromnicznej to późniejsza nazwa powstałego w IV wieku święta Ofiarowania Pańskiego. Początkowo obchody święta posiadały chrystologiczny akcent, ale z upływem czasu nabrały charakteru maryjnego (obecnie w liturgii powrócono do pierwotnej nazwy). W polskiej religijności ludowej funkcjonowała nazwa Matki Boskiej Gromnicznej ze względu na święcenie w Kościele świec zwanych gromnicami. Pod wpływem nauki Kościoła dawne zwyczaje i obrzędy ludowe zmieniły swą treść i znaczenie. Tak było z symboliką światła i świecy. Po nadaniu mu chrześcijańskich interpretacji płonąca świeca symbolizuje światłość wiekuistą, jaką dla każdego wierzącego człowieka stanowi Chrystus. W życiu mieszkańców wsi gromnica posiadała wielkie znaczenie i była wykorzystywana do różnych praktyk. Wręczano ją do ręki umierającemu, aby Maryja bezpiecznie i w świetle Chrystusa przeprowadziła go na „tamten świat”. Po przyjściu z kościoła znaczono kopcącym się płomieniem z gromnicy znak krzyża na futrynach okien i drzwi wejściowych do domu, aby Bóg strzegł domostwa i chronił przed złymi mocami. Zapalano ją i stawiano w oknie lub na stole podczas burzy, aby uchronić dom i gospodarstwo przed uderzeniem pioruna i „odwrócić” burzę. Nie były to czynności magiczne, jak zachowanie to kwalifikują niektórzy etnologowie, gdyż w tym czasie przez wstawiennictwo Maryi zanoszono modlitwę do Boga (odmawiano modlitwę „Pod Twoją obronę”, modlono się na różańcu). Gromnicę wykorzystywano też do przepowiadania praktyk medycznych, meteorologicznych (patrząc jak się pali podczas nabożeństwa czy w drodze do domu). Według wierzeń ludowych posiadała swą moc, gdyż została w kościele poświęcona przez kapłana. Do czasów współczesnych niewiele pozostało z dawnych ludowych zwyczajów związanych z gromnicą. W niektórych tylko rodzinach daje się ją umierającemu, czy kreśli znak krzyża na futrynach okien i drzwi. Jedynie jej wygląd i płonący płomień przypomina wierzącemu sakrament chrztu świętego oraz Chrystusa – Światłość wiekuistą.Pozycja Funkcje Zmartwychwstania Jezusa ChrystusaMastej, Jacenty (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Artykuł ukazuje funkcje zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Są to: funkcja motywacyjna, objawieniowa, chrystologiczna, zbawcza, wiarotwórcza, eklezjotwórcza i antropologiczna. Ponieważ wymienione funkcje wzajemnie się dopełniają, implikują i uzupełniają, zmartwychwstanie należy ukazywać holistycznie, łącznie z jego osobowym centrum – Jezusem Chrystusem. Całościowa, a zarazem wieloaspektowa, prezentacja zmartwychwstania uwyraźnia wyjątkowy charakter chrześcijaństwa, którego sercem jest Jezus Chrystus, który umarł, zmartwychwstał i żyje.Pozycja Sprawozdanie z Marian Rusecki Memorial Lectures i Międzynarodowej Konferencji „Prymat papieski w służbie jedności Kościoła”. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 17-18 listopada 2014Pokrywiński, Rafał (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Pozycja Sprawozdanie z X Jubileuszowego Zjazdu Stowarzyszenia Teologów Fundamentalnych w Polsce (10-12 września 2014. Wyższe Seminarium Duchowne Hosianum w Olsztynie)Pokrywiński, Rafał (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Pozycja Obrzędy inicjacji chłopców u Ludu Luguru we wschodniej TanzaniiSkiba, Adam (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Artykuł przedstawia obrzędy inicjacji chłopców u ludu Luguru we wschodniej Tanzanii. Autor postawił sobie za cel ukazanie znaczenia tradycyjnej edukacji w kształtowaniu wartości plemiennych, jaką zdobywali młodzieńcy podczas tego obrzędu. Opracowanie tego zagadnienia zostało dokonane na podstawie literatury takich autorów, jak: P. Pels, J.L. Brain, T.O. Beidelman i innych oraz własnych etnograficznych badań terenowych prowadzonych wśród ludu Luguru nad rytuałami przejścia w dniach 30.03.2003-30.04.2003. Inicjacja chłopców została zaprezentowana według modelu Arnolda van Gennepa. Według tej teorii rytuały przejścia dzielą się na trzy fazy: oddzielenia, przejścia i włączenia. Faza separacji charakteryzuje się odłączeniem od społeczności w celu przygotowania do przemiany mającej nastąpić w kolejnej fazie. Faza przejścia to czas symbolicznej śmierci, utraty starego imienia czy języka. Często zawiera dopełnienie obrzezania, ofiarę, post, może być czasem ciężkich prób i testów, podczas których nowicjusz zdobywa wiedzę związaną z życiem seksualnym, socjalnym i religijnym. Ostatnia faza to czas powrotu do społeczności, ale już jako nowa osoba, jako mężczyzna odpowiedzialny za swoje postępowanie i mający wyższy status społeczny.Pozycja Życie religijne i jego organizacja w gminie żydowskiej we WrocławiuBanasiewicz-Ossowska, Ewa (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)The article relates to various aspects of religious life and religious practice in the Wroclaw Jewish Community, refering also to the changes which took place in this area since its inception after war. Indicates a legal basis for the existence and conduct religious activities by Jewish Communities, and discusses the religious identification of the Wroclaw Jewish Community and people her forming. Emphasizes the role of the rabbi in the rebirth process of Jewish religious life in Wroclaw and integrating members of the community. It refers to the weekly and annual religious festivals celebrated in the Community, to the specifics of the liturgy and prayers, and to the attitude to the rules of kashrut and to the practiced religious rituals by Community members. The paper draws attention both to the phenomenon of return to Judaism through the rite of conversion, largely by young people, and on the process of substitution of religious knowledge by the sense of community.Pozycja Ks. Antoni Paciorek. Jezus z Nazaretu. Czasy i wydarzenia. Częstochowa: Edycja św. Pawła 2015 ss. 531Borto, Paweł (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Pozycja Teologicznofundamentalne znaczenie najstarszych nowotestamentalnych formuł wiary w zmartwychwstanieBorto, Paweł (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Faith in Jesus’ resurrection is expressed in multiple ways in New Testament. Among them, of special meaning are the so-called faith formulas, in which the truth on the resurrection is passed on as a part of the Christian creed. The author of the present article took on the study and comparison of the faith formulas of three different kinds: one simple monopartite and two more elaborated bi-partite formulas, 1 Cor 15,3-5 and Rom 1,3-4. He pursued his research in the fundamental-theological perspective, searching for the conclusions regarding the reliability of the formulas and their role in the faith transmission. The analysis made by the author demonstrated that faith in the resurrection very quickly took a specific form in which the truth was expressed in unchangeable and independent manner, a sui generis canon. Additionally, the study allows to claim that already at the very early stage the transmission of faith in Christ’s resurrection is connected with a deep theological reflection that interprets the preceding events in light of the resurrection. Ultimately, one can state that the analyzed formulas witness to the fact that for Jesus’ disciples faith in the resurrection became “the new beginning” in the process of discovering His identity.Pozycja Problem pluralizmu religijnego i wzajemnych oddziaływań międzyreligijnych w perspektywie filozofii tradycjonalizmu integralnegoChmiel, Bogumił (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Przedmiotem artykułu jest podejście do kwestii pluralizmu religijnego oraz międzyreligijnych oddziaływań właściwe dla tradycjonalizmu integralnego reprezentowanego przez R. Guenona, F. Schuona, A.K. Coomaraswamy. Celem rozważań jest wyeksponowanie różnic pomiędzy punktem widzenia tradycjonalizmu a synkretyzmem i stanowiskiem Kościoła katolickiego. Pierwsza część artykułu dotyczy zasadniczych idei tradycjonalizmu, które mogą być pojmowane jako fundament dla jego teorii religii (pojęcie Boga, poznania, prawdy). W drugiej części rozważona jest koncepcja transcendentalnej jedności religii oraz roli oddziaływań międzyreligijnych. Całą pracę podsumowuje krótka analiza zaprezentowanych tez.Pozycja Antropo-logika komplementarnej nierozłączności problematyki „Dasein człowieka” z problematyką „autoprzekazu Boga”Cuda, Jerzy (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Tworzące treść artykułu zagadnienia spotykają się w inspirowanej myślą Heideggera hermeneutycznej interpretacji komplementarności problematyki „Dasein człowieka” z problematyką „Autoprzekazu Boga”. Zainteresowanie tą komplementarnością jest, w istocie rzeczy, zainteresowaniem możliwością poznania i realizacji tożsamości człowieka. Rozumowania artykułu dzielą się na dwie zasadnicze części: Wprowadzenie i Rozwinięcie. Pierwsza część zapowiada syntetycznie problematykę antropo-logicznej nierozłączności relacji „Dasein człowieka”–„Autoprzekaz Boga”. Druga część rozwija aspektowo interpretację historycznego procesu tej relacji: Dasein–Sein; Dasein–Nihilizm; objawione Autoprzekazem wyjaśnienie tożsamości człowieka itd. Istotą historycznej genezy tożsamości człowieka jest chrystologiczne jednoczenie ludzi „na obraz” trynitarnej Wspólnoty Miłości. Stwórczo-zbawczy proces antropogenezy jest więc procesem eklezjogenezy, co powinna mieć na uwadze definicja współczesnej globalizacji.Pozycja Note on Probabilistic Arguments for the Existence of GodGruszecki, Lech (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)The article presents the theistic arguments for the existence of God that have been developed for the past 400 years and that use the concepts from probability theory. It focuses on: 1) the probabilistic version of the argument from design, and 2) Pascal’s Wager. In order to present these two arguments rigorously, the so called probabilistic measures of rationality have been defined. The measures are based on the concepts of (classic) probability, conditional probability, and the expected value. These concepts have been applied to reconstruct the arguments in question. Additionally, the analytic form of the formulas defining rationality measures enables to discuss the substantive value of the arguments presented. Their weight of evidence depends to a great extent on the ontological, epistemological, and cultural assumptions that have been accepted either explicitly or implicitly. Pascal’s Wager seems to be the most resistant to criticism. It also appeals to a wide range of people. Still, it is largely based on the accepted world view.Pozycja Foundations of the Definition of Faith in Dialogue with ”Porta fidei” by Benedict XVIWąsek, Damian (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)W artykule Autor analizuje koncepcję wiary zawartą w Porta fidei Benedykta XVI. Skupia się na poszukiwaniu tych elementów definicji wiary, które – z jednej strony – chrześcijanom pozwalają na jej intencjonalne wyznawanie, a z drugiej – pomagają w odnajdywaniu „ziarenek prawdy” u wyznawców innych religii i osób nieidentyfikujących się z żadnym systemem wierzeń. Autor dotyka kwestii relacji między wiarą, rozumianą jako dar, i tą realizowaną w formie uczynków miłości. Jako punkty wsparcia w budowaniu wiary, Autor ukazuje Kościół i znaki czasu. Takie syntetyczne ujęcie pozwala na budowanie podstaw pod szeroko pojętą teologię wiary.