Jaskinia Makpela (mi'arat hammakpelah). Tradycja żydowska i archeologia świętych grobów w Hebronie

Abstract

Historia biblijnego Izraela jest imponująca. Mimo że uwaga historyków i archeologów w większości skupiona jest na Jerozolimie, należy pamiętać, że pierwszymi nabytymi na własność skrawkami Ziemi Obiecanej były pole i jaskinia w Hebronie. Tam również mieściła się pierwsza stolica królestwa Dawida, która po wygranej kampanii przeciwko Jebusytom została przeniesiona do Jerozolimy. Choć temat jaskini Makpela wydaje się dość powszechny, polska literatura biblijna jest w tej kwestii dość uboga. Niniejszy artykuł w pierwszej kolejności poświęca uwagę krótkiej egzegezie fragmentów Księgi Rodzaju traktujących o podjętym zagadnieniu; następnie zostaje przybliżona terminologia, która w kwestii zrozumienia tematu jest kluczowa. Innowacyjny punkt to spojrzenie w głąb żydowskiej kabały, która niezwykle interesująco rysuje tradycję Makpeli, bardzo głęboko zakorzenionej w judaizmie. Ostatnim zagadnieniem jest ujęcie archeologiczne, które mimo braku możliwości działań naukowych w dzisiejszym kompleksie grobowym biblijnych patriarchów przybliża kilka ciekawych faktów z przeszłości, pobudzając przy tym wyobraźnię, i stwarza niesamowitą atmosferę wokół jednego z najbardziej owianych tajemnicą obiektów sakralnych świata.The history of Biblical Israel is impressive. Although most of the attention of historians and archaeologists is focused on Jerusalem, it should be remembered that the first piece of the Promised Land acquired was a field and a cave in Hebron. Also, here was the first capital of the kingdom of David located, which was moved to Jerusalem after winning the campaign against the Jebusites. Although the topic of Machpelah cave seems quite common, it should be admitted that Polish biblical literature is quite poor in this respect. This article first of all focuses on a short exegesis of excerpts from the Book of Genesis on the subject, then deals with the terminology, which is crucial in understanding the topic. The text sheds new light on Jewish Kabbalah, which in a very interesting way draws on the tradition of Machpelah, very deeply rooted in Judaism. The last point is the archaeological approach, which, although it does not have the possibility of scientific activities in today’s sepulchral complex of Biblical patriarchs, brings some interesting facts from the past, stimulating the imagination and creating an incredible atmosphere around one of the most mysterious sacred objects in the world.