„Odnawiajmy w sobie, bracia, piękno formy duchowej”. Kazania XVI–XXI Ryszarda ze św. Wiktora z jego Liber exceptionum – słowo wstępu i tłumaczenie

Abstract

Niniejsza praca translatorska poświęcona jest sześciu kazaniom Ryszarda ze św. Wiktora (†1173), jednego z autorów przynależących do szkoły działającej prężnie w XII-wiecznym Paryżu przy opactwie św. Wiktora, jakie włączył on do dziesiątej księgi drugiej części swojego osobliwego, podręcznikowo-encyklopedycznego dzieła Liber exceptionum. Chodzi mianowicie o kazania od XVI do XXI. Proponuje się tutaj tłumaczenie rzeczonych sermones opatrzone garścią najniezbędniejszych, lapidarnych uwag. Przedrukowuje się tu jednocześnie ich wersję tekstualną łacińską, aby przedkładaną translację łatwiej porównywać było z oryginałem. Publikowane kazania stanowią doskonały przykład tropologicznej lektury Pisma Świętego, a więc takiej jego interpretacji, w ramach której ustala się, jak chrześcijanin winien żyć, jak wyglądać powinna jego codzienna życiowa praxis. I tak kazanie XVI to komentarz do Ps 126(125),5, kazanie XVII – do Ps 72(71),15, kazanie XVIII – do Łk 1,31, kazanie XIX – do Syr 44,16, kazanie XX – do Syr 11,3, wreszcie kazanie XXI – do Jr 17,14.This translation covers six sermons (from XVI to XXI) by Richard of St Victor (died 1173), one of the authors belonging to the school active in 12th-century Paris at the abbey of St Victor, which he included in the tenth book of the second part of his peculiar encyclopaedic work Liber exceptionum. The proposed translation of the sermons in question is accompanied by a selection of most indispensable concise remarks and a reprinted Latin textual version of the sermons so that the translation can be more easily compared with the original. The published sermons are an excellent example of a tropological reading of Sacred Scripture, i.e. its interpretation, which determines how a Christian should live, what their daily life praxis should look like. Thus, sermon XVI is a commentary to Ps 126(125):5, sermon XVII – to Ps 72(71):15, sermon XVIII – to Luke 1:31, sermon XIX – to Sir 44:16, sermon XX – to Sir 11:3, and finally sermon XXI – to Jer 17:14.