Sin in Origen’s „Homilies on Leviticus”

Abstract

W homiliach Orygenes koncentruje się na dwóch elementach człowieka, które określa zwykle jako rozum i dusza. Są one tożsame opisywanymi przez niego w innych dziełach dwiema częściami duszy: wyższą – rozumną i niższą. Zarówno rozum, jak i dusza mogą grzeszyć. Orygenes nie mówi w zasadzie o grzechach ciała. Grzechy rozumu są cięższe, bo powodują grzech całego człowieka, uniemożliwiają duszy spełnianie dobrych czynów. Polegają one na zbłądzeniu, odejściu od Boga, herezji, bezbożności. Dusza także może samodzielnie popełniać grzechy. Jej grzechy mogą być mimowolne, polegają na uleganiu pokusom złych pragnień i namiętności. Często grzechy duszy są przedstawiane jako choroby. Orygenes dokonuje kilku podziałów grzechów na dwie kategorie: cięższe i lżejsze. Najważniejszy z tych podziałów to grzechy odpuszczalne w tym życiu i nieodpuszczalne w tym życiu. Oprócz tego są wyróżnione grzechy przeciw Bogu i przeciw ludziom oraz grzechy, które wymagają pokuty kanonicznej i inne. Te podziały nie są konsekwentne i poszczególne kategorie grzechów mieszają się. Najpoważniejszym skutkiem grzechu jest zerwanie wspólnoty z Bogiem, a w efekcie i ze wspólnotą świętych. Kolejnym zaś jest karłowacenie człowieka i choroba duszy. Nie są one przedstawiane jako kara Boża. Natomiast oczyszczenie po śmierci jest już karą ognia wiecznego. Orygenes bardzo mało uwagi poświęca grzechowi w preegzystencji.