„Principia Ethica” de G. E. Moore y los comienzos de la ética analítica

Abstract

Twórczość G. E. Moore’a (1873–1958) stanowi przykład par excellence zastosowania metody analitycznej przy rozwiązywaniu podstawowych zagadnień etycznych. W swoim programowym dziele „Principia Ethica” Moore jest zainteresowany nie tyle w dawaniu nowych rozwiązań, ile w krytyce zastanych koncepcji filozoficznych. Ogłaszając tzw. błąd naturalistyczny, stwierdza, że predykat «dobry» jest niedefiniowalny. Dzieje się tak, ponieważ jest niezłożony i jako taki nie podlega dalszej analizie. Możemy natomiast mówić o rzeczach dobrych. Za takie filozof z Canterbury uważa przyjemności międzyludzkiego obcowania i radość doznawaną wobec piękna. W sferze etyki normatywnej, w przypadku Moore’a, możemy mówić o tzw. utylitaryzmie idealnym. Słusznym («right») działaniem jest to, które przyniesie w efekcie najwięcej dobra. Dobro samo w sobie jest poznawalne jako ewidentne i nie wymaga dalszego uzasadnienia. Słuszność moralna, określająca nasze obowiązki, nie jest ewidentna sama z siebie, co pociąga za sobą arbitralność oceny sytuacji etycznych i, konsekwentnie, relatywny charakter norm moralnych. Ze względu na specyficzną metodę poznawczą istnieją przesłanki, by zaliczyć Moore’a w krąg intuicjonizmu teleologicznego. Optowanie za etyką skoncentrowaną na specyficznie pojętym dobru prowadzi do ostrego podziału miedzy teorią i praktyką etyczną. Pomimo tej trudności Moore ze swoją metodą uprawiania etyki okazuje się dobrym nauczycielem dla pragnących wejść w arkana analizy filozoficznej.