Od Dei verbum do Verbum Domini: kształtowanie rozumienia objawienia w myśli Josepha Ratzingera/Benedykta XVI

Abstract

W artykule przedstawiono rozumienie i rozwój pojęcia Bożego Objawienia w pismach Josepha Ratzingera/Benedykta XVI oraz wpływ jego myśli na współczesny dyskurs teologiczny w tej materii. Poglądy rewelacjonistyczne niemieckiego teologa ukazano w odniesieniu do dwóch czasowo odległych dokumentów magisterialnych – konstytucji Dei verbum oraz adhortacji Verbum Domini. Wskazano, że teoretyczne i praktyczne zaangażowanie Ratzingera jako profesora, kardynała, prefekta Kongregacji Nauki Wiary i papieża w kwestie rozumienia Objawienia w relacji do Pisma, Tradycji i chrystologii stanowiło realny pomost między nauczaniem Soboru Watykańskiego II a jego rozwinięciem i pogłębieniem w Verbum Domini. Artykuł przedstawia wkład Ratzingera/Benedykta XVI w trwający kilka dekad dyskurs teologiczny, zwłaszcza w zakresie niezastępowalnej roli Pisma Świętego w Kościele, ukazania Tradycji jako żywego i dynamicznego przekazu Objawienia, a także w aspekcie samoobjawienia się Boga w Jezusie Chrystusie, którego odkrycie jest sensem istnienia Pisma i Tradycji. Novum badań jest szczegółowa analiza rozwoju Ratzingera teologii Objawienia w ramach czasowych wyznaczonych tytułowymi dokumentami Magisterium.The article is intended to present the understanding and development of the concept of Divine Revelation in the writings of Joseph Ratzinger/Benedict XVI and the impact of his findings on contemporary theological discourse on this subject. Ratzinger’s revelationist views are analyzed against two magisterial documents: the Dogmatic Constitution on Divine Revelation Dei Verbum and the Apostolic Exhortation Verbum Domini. It was pointed out that Ratzinger’s theoretical and practical involvement as a professor, a cardinal, the prefect of the Congregation for the Doctrine of the Faith and the pope in the question of understanding Revelation in relation to Scripture, Tradition and Christology provided a genuine bridge between the teaching of the Second Vatican Council and its development and deepening in Verbum Domini. The article aims to demonstrate Ratzinger/Benedict XVI’s contribution to the theological discourse spanning several decades, especially in the field of the irreplaceable role of Scripture in the Church, the presentation of Tradition as a living and dynamic transmission of Revelation, as well as in the aspect of God’s self-revelation in Jesus Christ – the discovery of this self-revelation is considered the real meaning behind the existence of Scripture and Tradition. The novelty of the research is the detailed analysis of how Ratzinger’s theology of Revelation progressed over the timeframe marked by the two magisterial documents.