Symbolika teriomorficzna w żydowskich pismach apokaliptycznych okresu Drugiej Świątyni na przykładzie Księgi Daniela (Dn 7-8), Apokalipsy zwierząt (1 Hen 85-90) i Czwartej Księgi Ezdrasza (4 Ezd 11-12)

Abstract

W niniejszym opracowaniu symbolika teriomorficzna, w której znaczenie symboliczne nadaje się zwierzętom, zostanie omówiona w trzech apokalipsach, mianowicie w Księdze Daniela (Dn 7 i 8), Apokalipsie zwierząt (1 Hen 85-90) i Czwartej Księdze Ezdrasza (4 Ezd 11-12). We wszystkich tych dokumentach symbolika teriomorficzna ma charakter historyczno-polityczny, ponieważ poszczególne zwierzęta reprezentują królestwa, narody lub ich władców. W Dn 7 cztery bestie wychodzące z morza symbolizują kolejne królestwa ziemskie: Babilon, Medię, Persję, imperium Aleksandra Macedońskiego i jego następców. W Dn 8 baran reprezentuje imperium perskie, zaś kozioł państwo Aleksandra Macedońskiego i jego następców. W Apokalipsie zwierząt pierwsi ludzie i patriarchowie są ukazani jako byki i krowy, Izrael jako stado owiec, natomiast wszystkie narody pogańskie są reprezentowane przez różnego rodzaju dzikie zwierzęta i ptaki. W 4 Ezd 11-12 orzeł symbolizuje cesarstwo rzymskie, zaś lew oznacza Mesjasza.

In this article, theriomorphic imagery in which a symbolic meaning is ascribed to specific animals will be analysed in three apocalypses, namely in the Book of Daniel (Dan 7-8), the Animal Apocalypse (1 Enoch 85-90) and the Fourth Book of Ezra (4 Ezra 11-12). The theriomorphic imagery in all these documents is of a historical-political character, as the particular animals represent kingdoms, peoples or their rulers. In Dan 7 four beasts emerging from the sea symbolize the successive world kingdoms of Babylon, Media, Persia, the empire of Alexander of Macedonia and that of his successors. In Dan 8 a ram represents the Persian empire and a goat – the kingdom of Alexander of Macedonia and of his successors. In the Animal Apocalypse the first human beings and patriarchs are portrayed as bulls and cows, Israel as a flock of sheep and all the pagan nations, by contrast, are depicted as various wild animals and birds. In 4 Ezra 11-12 an eagle represents the Roman empire and a lion functions as a symbol of the Messiah.