Tożsamość biblijnego Izraela a postawy tolerancyjne w świetle Starego Testamentu

Abstract

Według tekstów Starego Testamentu Bóg JHWH wybrał naród izraelski, oddzielił go od innych, poświęcił i uczynił swoją szczególną własnością. Dla usankcjonowania i pogłębienia tej relacji zawarł z nim przymierze i dał mu prawo (Torę). Wybrany naród był świadomy swojej tożsamości. Wyrażał to poprzez praktyki religijne i posłuszeństwo Torze. Zagrożeniem dla tożsamości Izraela były jego kontakty z innymi narodami. W ich konsekwencji powstał problem stosunku do bałwochwalczych ludów i tego, co one z sobą niosły. Niebezpieczeństwo zamazania tożsamości kazało przyjąć postawę izolacji, a nawet wrogości. Zakres i granice ewentualnej tolerancji wyznaczała pragmatyka i dbałość o czystość religijną. Tolerancja biblijnego Izraela była podporządkowana jego trosce o religijno-narodową tożsamość.

According to the texts of the Old Testament, the nation of Israel was the special property of God, YHWH. God chose this nation, separated it from others and consecrated it. To legitimize and deepen the relationship with Israel, God made a covenant with the nation and gave it the law (the Torah). The observance of the Torah by Israel was a condition of the covenant’s duration. The close relationship with God (YHWH) and the resultant differences from other nations were the foundation of Israel’s identity. The chosen nation was aware of this and gave expression to this awareness through worship and obedience to the Torah. Contacts with other nations constituted a threat to the identity of Israel. The problem arose of the relationship to idolatrous nations, and to what they brought with them. Close proximity to other nations, trade and cultural exchange, especially in the legal and sapiential traditions, postulated and assumed a degree of tolerance. However, the danger of a blurring of identity often impelled Israel to take the attitude of isolation and even hostility. The range and limits of Israel’s tolerance were determined by pragmatic considerations and anxiety for religious purity. The tolerance of the biblical Israel was subordinated to the interests of religious and national identity.