La Santissima Trinità è “democratica”? La dottrina di Dio e le dottrine socio-politiche

Abstract

Authentic faith in God, revealed to us in Jesus Christ, presents an incarnate faith that in some way connects the supernatural with the worldly experiences. Political theology reflects on how theology can or should influence social and political life. Theological monotheism was used to justify and fortify the power of the emperors. However, such attempts at times resulted in the abuse of Christian doctrine for the sake of politics. The possibility of correcting political theology was observed in Trinitarian theology, i.e. in the truth that in God, unity always goes hand in hand with diversity. God is not only one, but also threefold, that is, He creates a community of equality and otherness. Thus, we can indicate a Trinitarian style that could also be applicable in the field of modern socio-political doctrines. However, it shall be remembered, that just as there was an exaggeration in the theological justification of monarchy, there can also be an exaggeration in drawing the analogy between Trinitarian doctrine and democratic systems. By engaging in social life, the Church needs – following the words of the book of Revelation – preserve the prophetic and eschatological dimensions and proclaim that Deus semper maior, that is, that any similarity between God and creation corresponds to an even greater dissimilarity.

Autentyczna wiara w Boga, objawionego nam w Jezusie Chrystusie, chce być wiarą wcieloną, która w pewien sposób łączy sprawy nadprzyrodzone z doświadczeniami tego świata. Teologia polityczna podejmuje refleksję nad tym, jak teologia może lub powinna wpływać na życie społeczno-polityczne. Monoteizm teologiczny był używany, by usprawiedliwić i umocnić władzę imperatorów. Jednak tego rodzaju próby prowadziły niekiedy do nadużyć doktryny chrześcijańskiej na rzecz polityki. Możliwość skorygowania teologii politycznej dostrzeżono w teologii trynitarnej, tj. w prawdzie, że w Bogu jedność idzie zawsze w parze z różnorodnością. Bóg nie tylko jest jeden, ale jest także troisty, to znaczy tworzy wspólnotę równości i inności. A zatem możemy wskazać styl trynitarny, który byłby do zastosowania także na polu nowoczesnych doktryn społeczno-politycznych. Trzeba jednak pamiętać, że tak jak istniała przesada w teologicznym uzasadnianiu monarchii, tak może istnieć przesada również we wskazywaniu analogii pomiędzy doktryną trynitarną a systemami demokratycznymi. Kościół, angażując się w życie społeczne, musi – idąc za słowem księgi Apokalipsy – zachowywać wymiar profetyczny i eschatologiczny i przepowiadać, że Deus semper maior, czyli że jakiemukolwiek podobieństwu pomiędzy Bogiem a stworzeniem odpowiada jeszcze większe niepodobieństwo.