Msze w języku polskim oparte na motywach znanych pieśni kościelnych opracowane przez Stefana Stuligrosza

Abstract

Jednym z zasadniczych celów Soboru Watykańskiego II było dostosowanie doktryny wiary do czasów współczesnych. W kluczowym obszarze owego dostosowania znalazła się muzyka, która według myśli soborowej stanowi już nie tylko ozdobę świętych obrzędów, ale ich integralną część. Nie ma być jedynie sztuką uprawianą samą dla siebie, ale ma służyć liturgii. Kompozytorzy, obok pieśni kościelnych, zaczęli także sukcesywnie dostarczać nowych opracowań części ordinarium missae. Niniejszy artykuł przedstawia wybrane cykle mszalne opracowane przez Stefana Stuligrosza oparte na melodiach pieśni kościelnych, które pokazują sposób kreowania nowych śpiewów mszalnych na potrzeby liturgii. Artykuł ukazuje także tendencję stopniowego odchodzenia od źródła inspiracji melodycznych, którą do tej pory pełnił chorał gregoriański, w kierunku materiału melodycznego, jaki zawierają pieśni polskie. Kompozycje te stanowią cenną część kultury muzycznej Kościoła w Polsce.

Church compositions are usually characterized by simple rhythm, in which two or three note values occur. Rhythmic variation in the form of a change of meter within one part or syncopation is rarely encountered, and if it does, it is realized by a pause or a dotted note that shifts the musical accent. Masses inspired by songs are written in a specific meter and usually do not undergo major changes. In creating this type of compositions, practical aspects were probably also taken into account, so that they could be performed during the liturgy by the faithful, not just entrusted to the choir. Based on the above compositions, there is a clear tendency to move away from the connection with Gregorian chant towards a song style, which is increasingly dominant, as clearly shown by the aspect of their tonality, where compositions are increasingly maintained in the major-minor system. The examined parts of the mass meet the requirements of the provisions of the Second Vatican Council regarding liturgical renewal and can certainly be considered a valuable part of the treasury of church music in Poland.