Reflections from Romano Guardini on Being “Lost in Chaos”

Abstract

The text was written as a contribution to the celebration of the 92nd birthday of Joseph Ratzinger, who considered Romano Guardini to be one of the intellectual heroes of his youth. The author of the article discusses Guardini’s monograph published in 1933, entitled Das Gute, das Gewissen und die Sammlung. Among the enemies of moral life, Guardini included Immanuel Kant and his concept of absolute autonomy of conscience, Friedrich Nietzsche, according to whom Christianity is a form of slave morality, and Bolshevism (today we would call it Marxism). As was diagnosed by Guardini, those who want to make an effort to evaluate a moral act feel “lost in chaos.” Conscience is susceptible to three types of error: the search for easy solutions; the exaggeration of duties; the adoption of false interpretations resulting from following conscious or unconscious desires. In Guardini’s opinion, conscience is the living voice of God’s holiness in man. The moral law is not the law of the human ‘I,’ and Kant’s thesis is both philosophically and theologically incorrect. God gives grace of a pure conscience to man praying for the fulfilment of His will, while the sacrament of Confirmation gives man gifts of the Holy Spirit. The last part of Guardini’s work focuses on the importance of prayer and concentration, as well as the supervision of the senses.

Tekst powstał jako wkład w obchody 92. urodzin Josepha Ratzingera, który uważał Romano Guardiniego za jednego z intelektualnych bohaterów swojej młodości. Autorka artykułu omawia monografię Guardiniego wydaną w 1933 roku, zatytułowaną Das Gute, das Gewissen und die Sammlung. Do wrogów moralnego życia Guardini zaliczył Immanuela Kanta i jego pojęcie absolutnej autonomii sumienia, Friedricha Nietzschego, według którego chrześcijaństwo jest formą niewolniczej moralności, oraz bolszewizm (dziś nazwalibyśmy go marksizmem). Zgodnie z diagnozą Guardiniego osoby chcące podjąć wysiłek oceny aktu moralnego czują się „zagubione w chaosie”. Sumienie jest bowiem podatne na błędy trojakiego rodzaju: szukania łatwych rozwiązań; wyolbrzymiania obowiązków; przyjęcia fałszywych interpretacji wynikłych z podążania za świadomymi czy nieświadomymi pragnieniami. W opinii Guardiniego sumienie jest żywym głosem świętości Boga w człowieku. Prawo moralne nie jest prawem ludzkiego „ja”, a teza Kanta jest błędna zarówno filozoficznie, jak i teologicznie. Bóg człowiekowi modlącemu się o spełnienie Jego woli daje łaskę czystego sumienia, z kolei sakrament bierzmowania obdarowuje człowieka darami Ducha Świętego. Ostatnia część pracy Guardiniego koncentruje się na znaczeniu modlitwy i skupienia, a także nadzorowania zmysłów.