„Expositio antiquae liturgiae gallicanae” – świadek liturgii galijskiej. Tłumaczenie z komentarzem

Abstract

„Expositio antiquae liturgiae gallicanae” is an anonymous text dating probably from the eighth century, from the area of Gaul. It consists of two distinct parts called ‘letters’, each being a valuable source for the study of the Gallican liturgy prior to the introduction of the Roman order into the Carolingian kingdom. Furthermore, the writing can point to the directions from which the Gallican liturgy may have originated, since the anonymous author, on the one hand, is well acquainted with distinctive features of the Spanish liturgy of the time, while, on the other hand, the allegorical interpretations used in the text are based on the interpretations of Eastern writers (Germanus of Constantinopole or Theodore of Mopsuestia). The aims of this paper are, first and foremost, to make this valuable source of knowledge about the liturgy available to the Polish reader in the Polish language, but also to clarify certain contentious issues which may arise during the reading of the text.„Expositio antiquae liturgiae gallicanae” to anonimowe pismo pochodzące prawdopodobnie z VIII w., z terenów Galii. Składa się z dwóch odrębnych części zwanych „listami” i każda z nich jest cennym źródłem dla badania liturgii galijskiej przed wprowadzeniem do królestwa Karolingów porządku rzymskiego. Ponadto pismo może wskazywać na kierunki, z których może pochodzić liturgia galijska, ponieważ anonimowy autor z jednej strony dobrze zna charakterystyczne cechy liturgii hiszpańskiej tego czasu, ale z drugiej – wykorzystywane przez niego alegoryczne interpretacje bazują na interpretacjach autorów ze Wschodu (Germana z Konstantynopola czy Teodora z Mopsuestii). Autorka przede wszystkim chce udostępnić to cenne źródło poznania liturgii polskiemu czytelnikowi w języku polskim, ale też wyjaśnić pewne sporne do dziś kwestie, które mogą pojawić się w czasie lektury tekstu.