Symbolika światła w literaturze dydaktycznej Starego Testamentu

Abstract

Artykuł analizuje metaforę światłości w księgach dydaktycznych Biblii. W biblijnej tradycji oznacza ona najpierw życie doczesne. Psalmy teofanijne opisują Boga jako źródło światłości, nawet jeśli towarzyszy Mu ciemność osłaniająca Jego świętość i zapewniają ca ludziom bezpieczeństwo. Światłość wiąże się z Bogiem jako stwórcą świata, a także podkreśla Jego królewską godność. Również naród wybrany jako całość, a także każdy z Izraelitów osobiście, dzięki doświadczeniu Bożej pomocy może wyznać, że Bóg jest światłością. Metaforą światłości wyraża się również prośby o to, by Bóg okazał swoją po moc i udzielił błogosławieństwa. Kolejnym sposobem jej zastosowania jest rozumienie Prawa Bożego jako światłości prowadzącej ku Bogu. Ten element wiąże się z teologią uprawianą w nurcie tradycji mądrościowej i oznaczającą mądrość i prawdę. Metafora światłości przechodzi więc od mitologicznych obrazów korzystających z tradycji blisko-wschodniej po ujęcia właściwe późniejszym księgom biblijnym.The article analyzes the use of the metaphor of light in the didactic books of the Old Testament. In the biblical tradition, light signifies primarily earthly life. Theophany psalms describe God as the source of light, even though darkness accompanies Him, in order to canopy His sanctity and to provide safety to people. Thanks to the experience of the God’s help, the Chosen People as a whole, as well as each individual Israelite, can confess that God is light. The requests and pleadings addressed to God in order to receive His help and blessing are also expressed through the metaphor of light. The understanding of God’s Law as light guiding one to God is another notable use of this metaphor. The element of light is also connected with the theology cultivated by the sapiential tradition, signify ing wisdom and truth. Thus, the metaphor of light extends from mythological images evoking the Ancient Near Eastern traditions on the perspectives appropriate to the later biblical books.