Podporządkowanie / posłuszeństwo żon(y) wobec męża – wymóg religijny czy kulturowy?

Abstract

The sacramental matrimony rites have undergone a complicated evolution-process; nowadays they are a manifestation of high diversity within the various liturgical traditions. A very specific element within them was the vow of marital obedience from the side of the bride, which sometimes was supplanted by the prayers, where the subordination of the woman toward man was strongly marked. This element was abolished in our times within the rites of many Christian confessions, also on account of the contemporary anthropological and social sensitivity, demanding the equal treatment of the woman and man. On the basis of an analysis of the matrimony rites within various Christian denominations, as well as a comparison with the situation of women in selected antic civilizations and religions, the paper tries to find and trace if it is possible to bring an answer to the question about the religious character or the cultural one of pointing the subordinated role of women, which has been so often underlined within the marital rites until recently.

Obrzędy sakramentu małżeństwa przeszły przez skomplikowaną ewolucję i w różnych tradycjach liturgicznych przejawiają dużą różnorodność. Specyficznym elementem stało się w nich ślubowanie posłuszeństwa wobec męża przez żonę, niekiedy zastąpione modlitwami, w których podporządkowanie kobiety je st bardzo wyraźnie widoczne. W czasach współczesnych w obrzędach wielu konfesji element ten został zlikwidowany, również ze względu na współczesną wrażliwość antropologiczną i społeczną, domagającą się równego traktowania kobiet i mężczyzn. Artykuł stara się, na podstawie analizy tekstów obrzędów ślubnych w różnych denominacjach chrześcijańskich, a także porównania z sytuacją w wybranych starożytnych cywilizacjach i religiach, wyśledzić, czy jest możliwe danie odpowiedzi na pytanie o religijny bądź kulturowy charakter ukazywania podporządkowanej roli kobiet wobec mężczyzn, tak często podkreślanej do niedawna w ramach obrzędów ślubnych.