Existence as the Question of Faith: Tillich’s Existential Reorientation of the Arguments for God’s Existence

Abstract

Through a close reading of Paul Tillich this article argues that the human being asks questions because its existence is a question, pensive concern with the meaning of its own being. A chief task, then, is to explicate the impossibility of absolute despair and absolute apathy. Even despair and doubt witness to a concern with meaning insofar as it mourns its absence. In this respect, every person has a ‘god,’ namely something regarded as holy, something concerning the individual ultimately or, in Tillich’s terms, an object of ultimate concern. Even the atheist who dedicates her life to refuting belief in God testifies to this as her ultimate concern. Ultimate concern is thus Tillich’s definition of faith: subjection to the holy. The author convincingly shows that faith, the question of and ultimate concern with the holy, is the primary phenomenon constituting human existence as a human person. Faith is the condition of personhood.

Artykuł prezentuje podejście Paula Tillicha do kwestii wiary w Boga. Nie jest to ujęcie apologetyczne, ale takie, które sytuuje ją na poziomie egzystencji każdej istoty ludzkiej. Autor dowodzi, iż pojęcie wiary, Boga, pytania i troski tworzą wspólny horyzont rozumienia osoby ludzkiej. Człowiek jest istotą stawiającą pytania, włączając w to pytanie o Boga i świętość. Jego istotą jest wierzyć, ale wiarą popadającą ciągle w niepewność, ale także zaufanie, powierzenie się Tajemnicy. Każda osoba jest ukonstytuowana przez wiarę, fenomen odsłaniający egzystencję, jako przeżywająca pytanie. Artykuł przekonująco dowodzi, iż wspomniane wymiary dotyczą ostatecznych i nieredukowalnych aspektów ludzkiej istoty.