Muzyczne ramy pamięci: nieznany katalog Emila Hillera z luterańskiej parafii św. Marii Magdaleny we Wrocławiu

Abstract

The article examines the previously unknown catalog of musical works compiled by E. Hiller, the cantor of the Lutheran parish of St. Mary Magdalene in Breslau (Wrocław) at the turn of the 19th and 20th centuries. This source, preserved in the State Archives in Wrocław, provides valuable insights into the musical repertoire of the parish, which included compositions by both Protestant and Catholic composers. The catalog documents the collection used in worship services and concerts, illustrating how repertoire selection shaped the identity of the local community. The concept of collective memory, as developed by M. Halbwachs, is employed to demonstrate music’s role as a tool for constructing and preserving cultural and religious traditions. The study also takes into account the musical holdings of St. Christopher’s Church, which was affiliated with the same parish. The analysis of musical sources from both churches, in the context of E. Bohn’s publications, offers a deeper understanding of the history of musical life in this community, the phenomenon of musical ecumenism in Breslau, and the relationship between liturgical repertoire and parish identity.Artykuł dotyczy nieznanego katalogu muzykaliów E. Hillera, kantora luterańskiej parafii św. Marii Magdaleny we Wrocławiu na przełomie XIX i XX w. Źródło to, przechowywane w Archiwum Państwowym we Wrocławiu, dostarcza informacji o repertuarze muzycznym tej parafii, obejmującym zarówno utwory kompozytorów protestanckich, jak i katolickich. Katalog dokumentuje zbiory wykorzystywane w nabożeństwach i koncertach, ukazując, jak dobór repertuaru kształtował tożsamość lokalnej społeczności. Wykorzystana koncepcja pamięci zbiorowej M. Halbwachsa pozwala ukazać muzykę jako narzędzie budowania i podtrzymywania tradycji kulturowej i religijnej. W badaniu uwzględniono także muzykalia zgromadzone w kościele pw. św. Krzysztofa, należącym do tej samej parafii. Analiza zasobów muzycznych obu świątyń w kontekście publikacji E. Bohna pozwala lepiej zrozumieć historię życia muzycznego w tej wspólnocie, zjawisko muzycznej ekumenii we Wrocławiu oraz relacje między repertuarem liturgicznym a tożsamością parafian.