Spór o wyznaniowy charakter szkół Górnego Śląska w dwudziestoleciu międzywojennym na podstawie „Gościa Niedzielnego” w latach 1923–1939

Abstract

Autor analizuje w artykule w sposób chronologiczny problem sporu, jaki w latach 1924–1939 katolicki tygodnik „Gość Niedzielny” toczył z przeciwnikami w sprawie szkolnictwa na Górnym Śląsku, a szczególnie w zakresie elementów katolickiego wychowania. Jednym z następstw przyznania przez polskie władze autonomii Górnemu Śląsku było zorganizowanie szkolnictwa tego regionu na zasadach odrębnych niż w pozostałych obszarach kraju. Władze Górnego Śląska, tworząc zręby polskiej szkoły, przystały na postulaty licznie reprezentowanej autochtonicznej ludności katolickiej. Tym samym szkolnictwo Górnego Śląska u początku powrotu do Polski było zorganizowane na zasadach podobnych do szkół wyznaniowych. Propagatorem tak rozumianej szkoły stał się katolicki tygodnik „Gość Niedzielny”. Jednak tak rozumiana szkoła, a także jej odmienny charakter (odrębność) znalazły licznych przeciwników zgrupowanych przy Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz w obozie sanacji.

The author analyzes in an article in a chronological issue of the dispute, which in years 1924- 1939 In the article the author analyzes in chronological order (from 1924 to 1939) the issue of the dispute between catholic weekly magazine “Gość Niedzielny” and the opponents, regarding the education in the Upper Silesia, especially in terms of the elements of Catholic education. One of the consequences of granting autonomy by the Polish Government to the Upper Silesia was allowing the region to organize their education system on different basis than in other areas of the country. While laying foundations for the Polish school the Upper Silesia authorities agreed to demands of the large indigenous catholic population. At the beginning of the process of returning Upper Silesia to Poland, the education system there was organized on similar principles to the church schools. Catholic weekly magazine “Gość Niedzielny” became the propagator of thus defined schools. However, those kind of schools and their distinct character found also numerous opponents grouped within the Polish Teachers’ Union and Reform Camp.