Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, 2014, T. 47, z. 2
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/34508
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Handel żywym towarem. List 10* i 24* świętego Augustyna (ze zbioru J. Divjaka)Myszor, Wincenty (Księgarnia Św. Jacka, 2014)W listach 10* i 24*, które zostały tutaj przetłumaczone, Augustyn występuje jako sędzia i w ramach instytucji audientia episcopalis podejmuje problemy handlu żywym towarem, uprowadzania kobiet i dzieci, a także społeczno-prawnej sytuacji tych wolnych obywateli, którzy z racji ubóstwa należeli do stanu kolonów, czyli najniższej warstwy społecznej (humiliores) w łacińskiej Afryce Północnej. Augustyn przejmuje urzędową funkcję „obrońcy ludu” (defensor plebis), zgłaszając wątpliwości i pytania dotyczące nielegalnego handlu, a przede wszystkim uprowadzania w niewolę ludzi wolnych, w tym szczególnie porywania kobiet i dzieci.Pozycja Afrahat „O pokorze” (Demonstratio IX. De humilitate. Patrologia Syriaca I, 408-441)Uciecha, Andrzej (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Mowa O pokorze występuje w akrostychicznie uporządkowanym dziele Afrahata jako dziewiąta po omówieniu zagadnień wiary, miłości, postu, modlitwy, wojen, „synów przymierza”, pokuty i po wykładzie na temat ożywienia umarłych. W wydaniu krytycznym J.Parisot (Patrologia Syriaca I) nosi ona nazwę De humilitate. Redakcja tekstu przypada na lata 336-337. Ideałem pokory jest Chrystus, Jedyny Syn Ojca (īhīdāyā), i On stanowi dla „synów przymierza” wzór do naśladowania. Afrahat szeroko traktuje tutaj kluczowe w jego ascetycznym nauczaniu pojęcia niewinności i sprawiedliwości, identyfikując je z pokorą, umiarkowaniem i czystością.Pozycja Paths of quartodeciman Pascha in the letters of Ignatius of AntiochAbucewicz, Krzysztof (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Wydaje się oczywistym, że Kościół celebrował Misterium Paschalne od początku swojego istnienia. Jednak najstarszą celebracją paschalną Kościoła, jaką znamy z wczesnochrześcijańskich pism, jest ta, która rozprzestrzeniła się w drugim wieku w Azji Mniejszej. Była ona oparta na kwartodecymańskiej teologii. Możemy przyjrzeć się bliżej temu doświadczeniu paschalnemu głównie dzięki dwóm homiliom: Melitona z Sardes i Pseudo-Hipolita. Niemniej jednak jest jeszcze jedno źródło, które ujawnia podobieństwo do wymienionych dwóch dokumentów i które, choć niedowartościowane we współczesnych badaniach, dostarcza ważnych przesłanek dla kwartodecymańkiej koncepcji. Ponadto okazuje się być poprzednikiem obu wcześniej wymienionych homilii, stąd mogłoby służyć do pewnego stopnia za wzorzec. Źródłem tym jest zbiór siedmiu listów Ignacego Antiocheńskiego, które datowane są na początek drugiego wieku. Powstałe w klimacie prześladowania, listy te ujawniają charakterystyczne cechy kwartodecymańskiej teologii. I jest to ewidentnie teologia, w której Ignacy się wychował. Co jest znamienne, teologia ta jest już rozwinięta. Ignacy wydaje się stosować ją z głębokim sensem i zrozumieniem jak ktoś, kto w niej wzrastał. To może oznaczać, że korzenie kwartodecymańskiej teologii sięgają dalej. Pytaniem jest: gdzie?Pozycja Relacja chrystologia – eklezjologia w teologii Hansa Ursa von BalthasaraJóźwik, Magdalena (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Teologiczną spuściznę Hansa Ursa von Balthasara, jednego z najbardziej wszechstronnych teologów XX wieku, wypełnia szereg zagadnień, wzajemnie powiązanych oraz poddanych szczegółowym analizom i licznym odniesieniom. Relacja chrystologia – eklezjologia stanowi jeden z takich przykładów, gdyż wydarzenie Jezusa Chrystusa stwarza możliwość do zaistnienia Mistycznego Ciała, którym jest Kościół. To poprzez dzieło stworzenia oraz dokonane zbawienie zostaje dla człowieka otwarta przestrzeń do zrealizowania jego egzystencji. Jedynym sposobem na osiągniecie tego okazuje się przyjęcie posłannictwa i naśladowanie Chrystusa, zwłaszcza w Jego proegzystencji. W związku z tym wierzący w Syna Bożego zostaje włączony w życie Chrystusa i staje się członkiem Jego Ciała. Kościół, jako wspólnota doświadczająca zbawiającej obecności Pana, zostaje powołany do przekazywania zbawienia światu i – podobnie jak jego Założyciel, który stał się człowiekiem w określonym czasie i miejscu, tak Jego Mistyczne Ciało wypełnia swoje posłannictwo w konkrecie czasu, miejsca oraz głoszonego słowa i czynów miłości.Pozycja Teologia Wcielenia dzisiajSzymik, Jerzy (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Wydarzenie Wcielenia wiąże się ze stworzeniem i dogmatem trynitarnym. Słowo, które stało się ciałem, istniało „od początku”, a Inkarnacja jest konsekwencją wewnątrztrynitarnej relacji. Jezus z Nazaretu jest Synem Bożym – to centralna prawda chrystologiczna, która znajduje ewangeliczne świadectwo w słowach samego Jezusa oraz w Jego modlitwie. Stąd wydarzenie Wcielenia jest zarazem wydarzeniem Objawienia i zbawienia – Jezus to właściwe „miejsce” obecności Boga. Historyczna jednorazowość i materialna ograniczoność życia Jezusa z Nazaretu, a w konsekwencji sakramentalna duchowość Kościoła, są z jednej strony wyrazem pokory Boga, a z drugiej poręką realności Bożej obecności i definitywności zbawienia.Pozycja La necesidad de la humanización de la psiquiatría en el pensamiento de Antoni KępińskiKania, Witold (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Artykuł przedstawia oryginalne, humanistyczne podejście do pacjenta prezentowane w postawie i pismach Antoniego Kępińskiego, jednego z najwybitniejszych polskich psychiatrów XX wieku. Wpierw ukazane zostaje holistyczne podejście Kępińskiego do pacjenta, który nie może być traktowany jako zwykły przedmiot badawczy znany z nauk przyrodniczych. Następnie zaprezentowana zostaje oryginalna, oparta na aksjologii, metoda terapeutyczna Kępińskiego nazwana przez jego uczniów „korektywnym przeżyciem aksjologicznym”. W części ostatniej omówiona zostaje relacja lekarz – pacjent. W procesie terapii, zdaniem Kępińskiego, lekarz powinien być autentyczny, unikać zakładania masek i stawania się sędzią pacjenta, który jest cierpiącą i oczekującą pomocy osobą.Pozycja Udział duszpasterzy z Górnego Śląska w życiu religijnym polskich emigrantów we Francji w okresie międzywojennymKłakus, Michał (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Po 1919 roku Episkopat Polski podejmował starania o zreorganizowanie Polskiej Misji Katolickiej w Paryżu. Biskupi Arkadiusz Lisiecki oraz Stanisław Adamski służyli pomocą prymasowi Polski w realizacji tego celu. Zorganizowanie duszpasterstwa wymagało współpracy i porozumienia między Episkopatem w Polsce i we Francji, między rektorem Polskiej Misji Katolickiej w Paryżu a zarządcami zakładów przemysłowych, a także robotnikami polskimi. Jednym z problemów był brak wystarczającej liczby polskich księży zapewniających opiekę duszpasterską dla polskich robotników. W artykule przedstawiono życie codzienne polskich robotników oraz warunki pracy duszpasterskiej, jaką wykonywali wśród nich księża śląscy. O owocach pracy duszpasterskiej księży w okresie międzywojennym mogą zaświadczyć potomkowie polskich wychodźców, którzy do dzisiaj mieszkają we Francji, pielęgnując polskie tradycje i zwyczaje.Pozycja Spór o wyznaniowy charakter szkół Górnego Śląska w dwudziestoleciu międzywojennym na podstawie „Gościa Niedzielnego” w latach 1923–1939Sarzyński, Krzysztof (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Autor analizuje w artykule w sposób chronologiczny problem sporu, jaki w latach 1924–1939 katolicki tygodnik „Gość Niedzielny” toczył z przeciwnikami w sprawie szkolnictwa na Górnym Śląsku, a szczególnie w zakresie elementów katolickiego wychowania. Jednym z następstw przyznania przez polskie władze autonomii Górnemu Śląsku było zorganizowanie szkolnictwa tego regionu na zasadach odrębnych niż w pozostałych obszarach kraju. Władze Górnego Śląska, tworząc zręby polskiej szkoły, przystały na postulaty licznie reprezentowanej autochtonicznej ludności katolickiej. Tym samym szkolnictwo Górnego Śląska u początku powrotu do Polski było zorganizowane na zasadach podobnych do szkół wyznaniowych. Propagatorem tak rozumianej szkoły stał się katolicki tygodnik „Gość Niedzielny”. Jednak tak rozumiana szkoła, a także jej odmienny charakter (odrębność) znalazły licznych przeciwników zgrupowanych przy Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz w obozie sanacji.Pozycja Proboszcz na emeryturze. Wybrane aspekty psychospołeczne w świetle teorii i wywiadówNiezabitowski, Marek (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Artykuł przestawia psychospołeczne problemy adaptacji katolickich księży do życia na emeryturze w aspekcie teorii gerontologicznych i wywiadów swobodnych, przeprowadzanych z duszpasterzami parafialnymi Archidiecezji Katowickiej i Częstochowskiej. W części teoretycznej zaprezentowano socjologiczne ujęcia problemów izolacji społecznej osób na emeryturze i przeciwdziałania jej na różne sposoby, na przykład poprzez przynależność do różnych grup. Na tle tych stanowisk teoretycznych w części empirycznej pokazano strategie adaptacji badanych księży seniorów do ich nowej sytuacji na emeryturze. Przestawiono je na przykładzie wypowiedzi kapłanów zamieszkałych na parafiach, w domach prywatnych odziedziczonych po rodzicach oraz w Domu Księży Emerytów w Katowicach i w Częstochowie. Badania wykonano w ramach projektu badawczego, finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2009–2011.Pozycja Życie i działalność naukowa Rudolfa SchnackenburgaKusz, Tomasz (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Artykuł przybliża osobę i dzieło światowej sławy katolickiego biblisty Rudolfa Schnackenburga. Urodzony w Katowicach, dorastał w Legnicy, wykształcenie teologiczne zdobył na Uniwersytecie Wrocławskim. Uczeń Wilhelma Maiera (doktorat i habilitacja). Pracował na uniwersytecie w Monachium, w Dillingen, Bambergu oraz przez 25 lat w Würzburgu. Był współtwórcą „biblijnej szkoły würzburskiej”. Autor ponad 40 książek i 160 artykułów. Znawca czwartej ewangelii i listów św. Jana oraz eklezjologii, chrystologii i etyki Nowego Testamentu. Współredagował Teologiczny Komentarz do Nowego Testamentu wydawnictwa Herder (HThKNT), ekumeniczny Komentarz Ewangelicko-Katolicki do Nowego Testamentu (EKK) oraz biblijny periodyk „Biblische Zeitschrift”. Uczestnik Kongresu Biblijnego w Krakowie w 1972 roku. Należy do biblistów, którzy przyczynili się do uwolnienia biblistyki katolickiej z antymodernistycznych uprzedzeń wobec metody historyczno-krytycznej i wprowadzili ją na poziom pozwalający nawiązać konstruktywny dialog z egzegezą protestancką. Benedykt XVI nazwał go najwybitniejszym niemieckojęzycznym egzegetą XX wieku.Pozycja Katowice początkiem życia biblisty księdza Rudolfa SchnackenburgaOlszar, Henryk (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Pozycja Rudolfa Schnackenburga „Nauka moralna Nowego Testamentu” wobec wyzwań współczesnościWitczyk, Henryk (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Pozycja Charakterystyka komentarza do Ewangelii według świętego Jana autorstwa Rudolfa SchnackenburgaUrbanek, Beata (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Pozycja Ksiądz Władysław Basista jako wychowawca, homileta i logopedaSzewczyk, Leszek (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Pozycja Ks. Wiesław Pieja, Moralna ocena obojętności religijnej, Brzeska Oficyna Wydawnicza, Kraków 2011, ss. 182.Rzędkowska, Anna (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Pozycja Nowa seria wydawnicza Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach pod tytułem „Źródła do Dziejów Kościoła Katolickiego na Górnym Śląsku”.Olszar, Henryk (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Pozycja Sprawozdanie z dyskusji panelowej „Wrocławska szkoła historii Kościoła. W 50. rocznicę śmierci ks. prof. Bertolda Altanera 1885–1964” (Katowice, 15 maja 2014)Tondera, Adam (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Pozycja Sprawozdanie z 52. Sympozjum Biblistów Polskich (Łódź, 16–18 września 2014)Kusz, Tomasz (Księgarnia Św. Jacka, 2014)Pozycja Sprawozdanie z konferencji „Doktorzy Kościoła” (Kraków, 4 listopada 2014)Bednarski, Damian (Księgarnia Św. Jacka, 2014)