Trynitarny wymiar modlitwy w ujęciu św. Jana od Krzyża

Abstract

W artykule podjęto problem relacji modlitwy wierzącego do Osób Trójcy Przenajświętszej, opierając się na pismach św. Jana od Krzyża (1542–1591), karmelitańskiego mistyka i doktora Kościoła. Refleksja zawiera dwa powiązane ze sobą zagadnienia: podstawa modlitwy trynitarnej oraz jej praktyka, inaczej mówiąc być i działać wierzącego. Praktyka modlitwy opiera się na świadomym włączeniu się wierzącego w trynitarny dialog: do Ojca przez Chrystusa w Duchu Świętym. Zastosowano metodę analizy źródeł teologicznych i pism św. Jana od Krzyża, uwzględniając strukturę artykułu, by móc uzyskać odpowiedź na postawiony na początku problem badawczy. Wnioski: Źródłem modlitwy jest nasze synostwo Boże w Chrystusie i związane z nim uzdolnienie do nadprzyrodzonej komunikacji z Bogiem oraz misterium zamieszkania Trójcy Świętej w duszy. Bez obiektywnej obecności Boga w życiu człowieka i bez jego zdolności do dialogu z Nim, modlitwa nie byłaby absolutnie możliwa. Modlitewny dialog realizuje Duch Święty. Naszym zadaniem jest pozostać zjednoczeni z Chrystusem i w Nim dawać się prowadzić Duchowi Świętemu. Jakość modlitwy zależeć będzie od stopnia poznania Boga i siebie oraz od jakości miłości, którą wierzący może rozwijać pełniąc wolę Bożą, zależną od rodzaju otrzymanego powołania. O ile uzdolnienie do modlitwy jest oczywistością katechizmową, to logikę praktyki trynitarnej modlitwy najlepiej uchwycić, analizując mistyczne zjednoczenie wierzącego z Bogiem. Na jego podstawie można zaobserwować absolutne pierwszeństwo działania Ducha Świętego w całym życiu duchowym wierzącego, któremu przyda rola otwartości na Jego działanie i współpracy.

The article explores the problem of the relation between a believer’s prayer and the Persons of the Holy Trinity on the basis of writings of St. John of the Cross (1542-1591), Carmelite mystic and Doctor of the Church. Two interrelated issues are considered: the theological foundation of trinitarian prayer and the practice of this type of prayer, in other words the to be and to act of the believer. The practice of prayer is based on the conscious participation of the believer in the trinitarian dialogue: to the Father through Christ in the Holy Spirit. Taking into account the structure of the article, in order to be able to answer to the research problem posed at the beginning, the theological sources and writings of St. John of the Cross were analyzed. Conclusions: The source of prayer is our divine sonship in Christ and the related ability for supernatural communication with God and the mystery of the indwelling of the Holy Trinity in the soul. Without God’s objective presence in human life and without the person’s ability for dialogue with him, prayer would be absolutely impossible. Prayerful dialogue is carried out by the Holy Spirit. Our task is to remain united with Christ, and in Him let ourselves be led by Holy Spirit. The quality of prayer will depend on the degree of knowledge of God and oneself, and on the quality of love that the believer can develop by fulfilling God’s will, depending on the type of vocation received. While the ability to pray is an obvious truth of catechesis, the logic of the trinitarian prayer practice is best grasped by analyzing the believer’s mystical union with God. On the basis of this union, it is possible to observe the absolute priority of the action of the Holy Spirit in the entire spiritual life of the believer. The believer’s role is to remain open to and cooperate with the actions of the Holy Spirit.