Antyfony i responsoria w księdze Liturgii Godzin. Kwestie redakcyjne

Abstract

Wielowiekowa tradycja związana z recytacją (śpiewem) Breviarium Romanum przekazała, że każdy psalm ma (przeważnie) własną antyfonę, która ten psalm poprzedza i kończy. Responsorium natomiast stanowi odpowiedź, względnie dopowiedzenie na czytanie zarówno biblijne, patrystyczne, jak też hagiograficzne. Rewizja powyższych tekstów została powierzona Grupie Studyjnej VIII (De cantibus Officii). Przy nowej redakcji antyfon kierowano się takimi kryteriami, jak: uwydatnienie rodzaju literackiego danego psalmu, umocnienie ducha modlitwy i kontemplacji, uwzględnienie liturgicznego charakteru dnia, przysparzanie oficjum ducha pogody i zróżnicowania, eksponowanie głównej myśli danego psalmu, ukazywanie psalmu w świetle Chrystusa i Ewangelii, wprowadzenie w ekonomię Nowego Testamentu. Przy nowej redakcji responsoriów obowiązywały takie kryteria, jak: pomoc w zrozumieniu czytań, zamiana lektury w modlitwę i kontemplację, wskazywanie na aktualny w danym dniu liturgicznym moment historii zbawienia, wprowadzanie ze Starego w Nowy Testament, ożywianie czytania pięknem poezji. Ponadto responsoria po czytaniach patrystycznych opierają się na tekstach biblijnych, w tym także czerpanych z psalmodii. Czytaniom hagiograficznym towarzyszą responsoria nawiązujące albo do commune sanctorum, albo odwołujące się do danego okresu liturgicznego.

A centuries-old tradition connected with the recitation (chant) of the Breviarum Romanum has transmitted that every Psalm has (usually) its own antiphon, which proceedes and follows the Psalm itself. The responsory forms a response for the biblical, patristic or hagiographie reading. The revision of those texts has been entrusted to the Study-Group VII (De cantibus Officii). The criteria of the new redaction were as follows: to emphasize a literary genre of a Psalm, to strengthen the spirit of prayer and contemplation, to consider the liturgical character of a day, to increase diversity in the office, to underline the main idea of a Psalm, to show the Psalm in the light of Christ and of the Gospel, to introduce to the economy of the New Testament. In turn, during the redaction of responsories the criteria were as follows: to help to understand the readings, a change of the lecture into the prayer and contemplation, pointing on the actual moment of the history of salvation, etc. Moreover the responsories after the patristic readings are based on the biblical texts, including also the psalmodie. The hagiographical readings are followed by responsories reffering to the commune sanctorum or to the liturgical season.