Interpretation of Biblical Texts in Contemporary Panentheistic Discourse

Abstract

This article addresses the issue of the interpretation of biblical texts by representatives of contemporary panentheistic thought. While examining the issue of the “God – world” relationship, they not only used fragments of the Holy Scripture to develop their concepts, but at the same time gave these fragments a panentheistic tone. Therefore, understanding the specificity of the panentheistic interpretation of such fragments in the works of individual authors becomes possible only after taking into account the internal logic of this or that concept. The article presents the panentheistic understanding of biblical fragments in the context of Ch. Hartshorne’s processual panentheism, where certain fragments of the Holy Scripture are understood as a pattern of quasi-panentheistic thought. The paper also includes the concept of the “field of rationality” by J. Życiński; the value of biblical texts in the soteriological panentheism presented by N. Gregersen is emphasized, and the panentheistic interpretations of the description of the creation of the world in the works of Ph. Clayton and D. Griffin are discussed. The conducted analysis allows us to state that the specificity of some panentheistic concepts determines the selection of these and not other biblical texts. These texts not only emphasize God’s immanence in the world, but also His transcendence.

W niniejszym artykule podjęto problematykę interpretacji tekstów biblijnych przez przedstawicieli współczesnej myśli panenteistycznej. Badając problematykę relacji „Bóg–świat”, posługiwali się oni nie tylko fragmentami Pisma Świętego dla rozwoju własnych koncepcji, ale nadawali jednocześnie tym fragmentom brzmienie panenteistyczne. Wobec tego zrozumienie specyfiki panenteistycznej interpretacji takich fragmentów w dziełach poszczególnych autorów staje się możliwe tylko po uwzględnieniu logiki wewnętrznej tej czy innej koncepcji. W artykule przedstawiono panenteistyczne rozumienie fragmentów biblijnych w kontekście procesualnego panenteizmu Ch. Hartshorne’a, gdzie pewne myśli Pisma Świętego rozumie się jako wzorzec myśli quasi-panenteistycznej, a także jako koncepcję „pola racjonalności” J. Życińskigo; podkreślono wartość tekstów biblijnych w panenteizmie soteriologicznym prezentowanym przez N. Gregersena, a także omówiono panenteistyczne interpretacje opisu stworzenia świata w pracach Ph. Claytona i D. Griffina. Przeprowadzona analiza pozwala stwierdzić, że specyfika niektórych koncepcji panenteistycznych determinuje wybór tych, a nie innych tekstów biblijnych, które nie tylko podkreślają immanencję Boga w świecie, ale także akcentują Jego transcendencję.