Przemiany we współczesnej rodzinie z osobą z niepełnosprawnością

Abstract

Background – Nowadays the family, in the era of postmodernism and in the world of VUCA, undergoes various transformations that concern both its structure, functioning, the performance of family roles, and family ties. The family functioning with a person with a disability is also subject to these transformations, both when the disability concerns the child and the parent. Aims – The aim of the article was to show the changes that are taking place in a family with a person with disabilities, as well as to discuss the problems occurring in it and the possibilities of support in overcoming them. Methodology – The article is a review, focusing on an analysis of the issue based on the literature. Results – The article is devoted to selected transformations in a family with a disabled person. The problems of the functioning of a family in which a child with a disability is raised or in which the disability directly affects the parents themselves are presented. The problems and difficulties faced by these families as they try to cope with the most current challenges of the present day are discussed. Moreover, the issue of the complex determinants of family functioning in the face of disability is discussed, especially in the context of changing social attitudes towards disability. Conclusions – The transformations in a family with a person with a disability are taking place against the background of societal-wide changes. They are complex and diverse and involve many different areas. A family experiencing an accumulation of problems requires specific support, which should be redefined and, above all, rationalised.

Tło – Współczesna rodzina, w dobie postmodernizmu i w świecie VUCA, podlega różnorodnym przemianom, które dotyczą zarówno jej struktury, funkcjonowania, pełnienia ról rodzinnych, więzi rodzinnych. Przemianom tym podlega również rodzina funkcjonująca z osobą z niepełnosprawnością, zarówno w sytuacji, gdy niepełnosprawność dotyczy dziecka, jak też rodzica. Cele – Celem niniejszego artykułu jest ukazanie przemian dokonujących się współcześnie w rodzinie z osobą z niepełnosprawnością, jak również omówienie występujących w niej problemów i możliwości wsparcia w zakresie ich przezwyciężania. Metodologia – Artykuł ma charakter przeglądowy, koncentruje się na opisie i analizie zagadnienia na podstawie literatury przedmiotu. Wyniki – Artykuł poświęcony jest wybranym przemianom we współczesnej rodzinie z osobą niepełnosprawną. Przedstawiono problematykę funkcjonowania rodziny, w której wychowuje się dziecko z niepełnosprawnością lub w której niepełnosprawność bezpośrednio dotyka samych rodziców. Ukazano problemy i trudności, z jakimi borykają się te rodziny, próbując sprostać najbardziej aktualnym wyzwaniom współczesności. Ponadto omówiono problematykę złożonych uwarunkowań funkcjonowania rodziny w obliczu niepełnosprawności, zwłaszcza w kontekście zmieniających się postaw społecznych wobec niepełnosprawności. Wnioski – Przemiany w rodzinie z osobą z niepełnosprawnością przebiegają na tle zmian ogólnospołecznych, są złożone i zróżnicowane oraz dotyczą wielu różnych obszarów. Rodzina przeżywająca kumulację problemów wymaga określonego wsparcia, które winno być redefiniowane i przede wszystkim zracjonalizowane.