Qu’est-ce qu’Israel? Examen de l’approche de Charles Journet

Abstract

Artykuł (stanowiący wersję francuską zasadniczych fragmentów rozdziału 6. rozprawy: Ł. Kamykowski, Izrael i Kościół według Charlesa Journeta, Kraków 1993) podejmuje problematykę teologicznej definicji Izraela wychodzącej z danych Objawienia, w szczególności z faktu powołania i wybrania Izraela przez Boga. Na przykładzie myśli jednego z wybitnych eklezjologów przygotowujących teologię Vaticanum II, który już w okresie II wojny światowej podjął się systematycznego opracowania teologii losów Izraela od jego powołania aż do eschatologicznego spełnienia, został przedstawiony problem adekwatnego określenia stosunku między konkretną, historyczną rzeczywistością ludu Izraela a bosko-ludzką, historiozbawczą rzeczywistością Kościoła, czy królestwa Bożego. Krytyczna prezentacja stanowiska Journeta rozwijającego twórczo scholastyczną koncepcję Izraela, jako niegdyś zalążkowej (czy przygotowawczej) formy Kościoła Chrystusowego (Ecclesia sub Lege), prowadzi do wniosku, że nie wystarcza ona do pełnej odpowiedzi na pytanie o teologiczny status Izraela po Chrystusie, gdyż nie da się konsekwentnie przeprowadzić oddzielenia w nim elementu czysto naturalnego („naród”) jako nośnika rzeczywistości eklezjalnej od samej tej rzeczywistości. W świetle Objawienia specjalny Boży zamysł, mający swe dopełnienie eschatologiczne, dotyczy konkretnego ludu Izraela, którego powołanie ma dwoisty charakter: doczesny i nadprzyrodzony. Stąd także współczesne próby takiej eksplikacji misterium Izraela, które — przeciwnie — dla zachowania wewnętrznej jednorodności Izraela zdają się zaprzeczać lub minimalizować element naturalnej więzi społecznej w Izraelu, a akcentują wyłącznie nadprzyrodzoną łaskę powołania (dla przykładu przytoczona jest koncepcja M. Garriguesa), wydają się nie w pełni adekwatne. Artykuł nie prezentuje własnej próby rozwiązania; ukazuje problem teologiczny, sugerując pewną analogię do trudności występującej w historii chrystologii przy określaniu jedności i dwoistości wcielonego Syna Bożego.