Wizytacje kanoniczne parafii Żurawica w okresie staropolskim ze szczególnym uwzględnieniem wizytacji biskupa Jerzego Albrechta Doenhoffa (1640-1702)

Abstract

Niniejszy artykuł prezentuje w zarysie zagadnienie wizytacji kanonicznych w Kościele na przestrzeni wieków jego istnienia. Już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa biskupi odwiedzali wspólnoty chrześcijańskie. Synody z początków średniowiecza omawiały zagadnienie wizytacji kanonicznych. Gdy biskupi pełnili ważne funkcje świeckie, zaczęli zaniedbywać obowiązek wizytowania diecezji. Konsekwencją takiej postawy był postulat Soboru Trydenckiego nakazujący odbywanie wizytacji diecezji. Nie wiadomo dokładnie, kiedy wizytacje pasterskie zaczęto przeprowadzać w diecezji przemyskiej. Informacje o ich istnieniu pochodzą z XVI wieku, ale nie zachowały się z nich akta wizytacyjne. W okresie staropolskim, a dokładnie w XVII i XVIII wieku, w diecezji przemyskiej było przeprowadzonych siedem wizytacji kanonicznych, z których posiadamy akta wizytacyjne. Na końcu przedstawiono zagadnienie wizytacji kanonicznych parafii Żurawica z okresu staropolskiego. W Archiwum Archidiecezjalnym w Przemyślu zachowały się dokumenty z pięciu wizytacji, które przeprowadzano w tym okresie w parafii Żurawica.

This article outlines the issue of canonical visits to the Church throughout the centuries of its existence. Since the very first centuries of Christianity, bishops have visited Christian communities. Early medieval synods discussed the issue of canonical visitations. When bishops performed important secular functions, they began to neglect the obligation to visit dioceses. The consequence of this attitude was the postulate of the Council of Trent, ordering visitation of the diocese. It is not known exactly when the pastoral visits began in the Przemyśl diocese. Information about the visitations comes from the 16th century, but no visitation records have survived. In the Old Polish period, and more precisely in the 17th and 18th centuries, seven canonical visits were carried out in the Przemyśl diocese, of which we have visitation files. Finally, this article presents the issue of canonical visits to the Żurawica parish from the Old Polish period. In the Archdiocesan Archives in Przemyśl, there are documents from five visits that were carried out in the Żurawica parish during this period.