Abusi sessuali e spirituali nella Chiesa Cattolica. Dilemmi e questioni aperte

Abstract

Sexual abuse is any non-verbal, verbal or physical act that is carried out with the intention to satisfy sexual desires or to inflict violence and that violates the dignity and boundary of the other person of whichever age or sex. Spiritual abuse is perpetrated whenever the boundary of dignity of the human person is breached in a religious context such that human autonomy and dignity are violated; it happens through manipulation and without consent of the individual, whereby the individual is demeaned or denigrated under the guise of spirituality in the broadest sense. Sexual and spiritual violence are two different types of abuse that can happen independently of each other; both have to do with a wanton display of power and authority. Spiritual abuse often precedes sexual abuse in a religious setting; nevertheless, the former is less well researched than the latter. The article deals with the nature and dynamics of both types of abuse on the basis of a historical perspective on the development of appropriate legal norms and concludes that such abuses are a structural problem in the Church, which offers the perpetrators a favourable environment for the choice of victims and the possibility of hiding. The analysis also offers some solutions to the problem.

Nadużyciem seksualnym jest każde działanie niewerbalne, werbalne albo fizyczne, którym narusza się godność i przekracza granice innej osoby, niezależnie od wieku i płci, w celu osiągnięcia przyjemności seksualnej lub dokonania aktu przemocy. O nadużyciu duchowym mówi się wówczas, kiedy w kontekście religijnym zostaje pogwałcona godność osoby, która przestaje cieszyć się swoją pełną autonomią. Dzieje się to w sposób manipulatywny i bez zgody jednostki, której się uwłacza i poniża ją pod pretekstem duchowości w szerokim sensie tego słowa. Przemoc seksualna i duchowa są dwoma różnymi rodzajami nadużyć, które mogą wystąpić niezależnie od siebie, ale w obu przypadkach chodzi o problem sprawowania władzy i autorytetu. Nadużycie duchowe w przestrzeni religijnej jest często wstępem do nadużyć seksualnych, co wcześniej rzadziej było przedmiotem badań. Niniejszy artykuł, na podstawie opisu historycznego rozwoju przepisów prawnych w traktowaniu dynamiki i natury obu typów nadużyć, przedstawia propozycje niektórych rozwiązań. Autor dochodzi do konkluzji, że nadużycia są problemem strukturalnym Kościoła, który osobom dopuszczającym się takich czynów stwarza sprzyjającą przestrzeń dla selekcji ofiar oraz możliwości ukrycia tego, co zostało dokonane.