Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 2020, T. 40, nr 2
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/22578
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Przykłady łamania reguły zakonnej przez kanoników regularnych z Żagania w średniowieczu w świetle kroniki klasztornej. Jak to, co złe, miało wskazywać braciom dobrą drogęWitczak, Zbigniew (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)Życie wewnętrzne w średniowiecznych klasztorach nie zawsze przebiegało w zgodzie z przyjętymi zasadami, które z założenia powinny być przecież rygorystycznie przestrzegane. Dotyczyło to zarówno braci, ojców, wyższych funkcyjnych klasztornych, a nawet samych opatów. Kronika klasztoru kanoników regularnych w Żaganiu dostarcza nam wielu przykładów łamania reguły zakonnej. Nadużywanie alkoholu, zbyt częste kontakty z kobietami czy nieposłuszeństwo wobec przełożonych – to tylko niektóre z problemów, z którymi borykali się żagańscy kanonicy. Wydaje się, że w takim zabytku dziejopisarstwa średniowiecznego pokazywane powinny być raczej pozytywne przykłady, które miały zachęcać do cnotliwego postępowania, a nie negatywne czyny, a nawet zbrodnie. Okazuje się jednak, że prezentacja tego, co złe, miała charakter dydaktyczny. Pokazywała czytającym, jak nie należy postępować, czego unikać, aby nie ściągnąć na siebie i cały konwent nieszczęść, oskarżeń albo gniewu – czy to braci, czy przełożonego konwentu. Informacje o grzechach i występkach pełniły również funkcję kontrastującą, podkreślając, jak wprowadzone reformy życia wewnętrznego przez dobrych opatów wpływały na zmiany w sposobie postępowania i życia całego konwentu. Dzięki zaprezentowaniu pozytywnych i negatywnych przykładów te pierwsze widzimy jako jeszcze lepsze, jeszcze godniejsze naśladowania i zapamiętania.Pozycja „Stowarzyszenie Wychodźców Polskich pod opieką Królowej Korony Polskiej w diecezji częstochowskiej” w parafiach powiatu wieluńskiegoWidera, Michał (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)Głównym problemem, z jakim musiało się zmierzyć społeczeństwo powiatu wieluńskiego po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, była trudna sytuacja materialna, będąca skutkiem wysokiego poziomu bezrobocia. Wpłynęło to na ogromne zwiększenie wychodźstwa sezonowego do krajów Europy Zachodniej w celach zarobkowych. Ludność robotnicza traciła tam kontakt z wiarą katolicką. W trosce o życie religijne emigrujących diecezjan bp Teodor Kubina zorganizował „Stowarzyszenie Wychodźców Polskich pod opieką Królowej Korony Polskiej w diecezji częstochowskiej”, którego celem było zjednoczenie robotników sezonowych, podniesienie wśród nich poziomu moralnego i ugruntowanie postaw patriotycznych. Szczególną grupą diecezjan, którzy zostali objęci oddziaływaniem stowarzyszenia, byli mieszkańcy powiatu wieluńskiego.Pozycja Dom przy via Cassia – mała Polska w RzymieUrbanowicz, Beata (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)Polskę i Włochy łączy szczególna wspólnota religijna i kulturowa, którą przez wieki wzmacniali polscy pielgrzymi przybywający do Wiecznego Miasta. Dlatego też powstała pilna potrzeba utworzenia w Rzymie ośrodka dla przebywających tam Polaków i Polonii. W 1980 r. zakupiono dom przy via Cassia w rzymskiej dzielnicy Giustiniana, który rok później ofiarowano papieżowi Janowi Pawłowi II. Jak wynika z badań, Dom Polski w Rzymie stanowił i stanowi w pewnym sensie oazę polskości, skrawek polskiej ziemi poza Polską, miejsce dialogu naukowego, religijnego i kulturowego, gdzie popularyzuje się polskie dziedzictwo i ubogaca je o wartości humanistyczne i chrześcijańskie.Pozycja Godność ludzka w kontekście poszanowania kultu przodków przedstawicieli różnych kulturSzerszeniewska, Izabela (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)Godność ludzka ma uniwersalny, ponadkulturowy i ponadnarodowy charakter. Każdy człowiek od chwili narodzin aż do momentu śmierci powinien być traktowany z należytą godnością. Poszanowanie kultu przodków, stanowiące element ludzkiego życia w inherentny sposób wiąże się z godnością człowieka. Celem artykułu jest zaprezentowanie znaczenia godności ludzkiej w kontekście poszanowania kultu przodków przedstawicieli różnych kultur.Pozycja Abusi sessuali e spirituali nella Chiesa Cattolica. Dilemmi e questioni aperteSaje, Andrej (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)Sexual abuse is any non-verbal, verbal or physical act that is carried out with the intention to satisfy sexual desires or to inflict violence and that violates the dignity and boundary of the other person of whichever age or sex. Spiritual abuse is perpetrated whenever the boundary of dignity of the human person is breached in a religious context such that human autonomy and dignity are violated; it happens through manipulation and without consent of the individual, whereby the individual is demeaned or denigrated under the guise of spirituality in the broadest sense. Sexual and spiritual violence are two different types of abuse that can happen independently of each other; both have to do with a wanton display of power and authority. Spiritual abuse often precedes sexual abuse in a religious setting; nevertheless, the former is less well researched than the latter. The article deals with the nature and dynamics of both types of abuse on the basis of a historical perspective on the development of appropriate legal norms and concludes that such abuses are a structural problem in the Church, which offers the perpetrators a favourable environment for the choice of victims and the possibility of hiding. The analysis also offers some solutions to the problem.Pozycja Zofia Jarząbek, Kamil Kęsik i in. 2019. Z przeszłości miejscowości i parafii Jaworzno k. Wielunia. Materiały z konferencji naukowej nt. jubileuszu stulecia wznowienia parafii. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego UO, ss. 474. ISBN 978-83-65860-49-1.Górecki, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)Pozycja Wizyta duszpasterska zwana kolędą w nowej perspektywie pastoralno-homiletycznej. Rezygnacja z kryterium: „zawsze się tak robiło” (EG 33)Łysy, Hubert (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)W działalności duszpasterskiej Kościoła w Polsce wizyta duszpasterska, zwana kolędą, ma swoje określone miejsce i stanowi duże wyzwanie dla duszpasterzy. Jest co roku realizowana w podobny sposób, ponieważ w tym zakresie obowiązuje wygodne kryterium pasterskie: „zawsze się tak robiło”. Papież Franciszek w Evangelii gaudium stwierdza, że duszpasterstwo w kluczu misyjnym wymaga rezygnacji z tego wygodnego kryterium. Ta rezygnacja nie dotyczy samego wydarzenia kolędy, ale tego, co stało się pewnym utartym schematem jej przeżywania. Artykuł jest próbą podzielenia się nowym podejściem do odwiedzin duszpasterskich. Koneksja tego zagadnienia z przepowiadaniem słowa Bożego sprawia, że należy tutaj mówić o perspektywie pastoralno-homiletycznej. Aby ukazać wizytę duszpasterską w nowej perspektywie, sięgnięto do historii tego zagadnienia i ukazano współczesne wskazania Kościoła w Polsce w aspekcie prawnym, pastoralnym i liturgicznym. Zauważono, że brakuje takich opracowań, które zaproponowałyby w ramach tradycji przeprowadzenie tego wydarzenia duszpasterskiego „inaczej”. Niniejsze opracowanie, w punkcie trzecim, stanowi taką propozycję. Została ona określona jako „tematyczne przeżywanie odwiedzin duszpasterskich”, ponieważ proponuje się jeden temat, który stanowi dominantę spotkania kolędowego. Część modlitewna i konwersacyjna wizyty duszpasterskiej są realizowane przez pryzmat tego jednego tematu. Temat jest zapowiadany w homilii wprowadzającej w wizytę duszpasterską, a podsumowywany w homilii na jej zakończenie. Autor tego artykułu swoje naukowe przemyślenia weryfikuje w duszpasterskiej codzienności i dopiero wtedy, gdy się sprawdzają, dzieli się nimi. Ma nadzieję, że ta nowa perspektywa pastoralno-homiletyczna wizyty duszpasterskiej w jakimś stopniu przyczyni się do rezygnacji z kryterium: „zawsze się tak robiło”.Pozycja Przeżywanie miłości przez małżonkówKuczmarska, Elżbieta (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)Miłość najtrafniej ujmuje prawdę o sercu człowieka, gdyż ma swoje źródło w stwórczym akcie Boga. Właściwe rozumienie i przeżywanie miłości jest kluczowe dla relacji małżeńskiej. W niniejszym artykule zostało ukazane przeżywanie miłości przez małżonków na podstawie przeprowadzonych badań. Bardzo wysoki odsetek respondentów deklaruje przeżywanie miłości adekwatne do złożonej przysięgi małżeńskiej. Nieco niższy procent przeżywa swoją miłość jako stałą otwartość na poczęcie nowego życia, a mniej niż połowa badanych przeżywa ją jako silną więź erotyczną ze współmałżonkiem. Ponad jedna trzecia małżonków przeżywa miłość małżeńską jako ofiarność i wysiłek przy nieadekwatnej wzajemności. Wyniki wskazują na potrzebę duszpasterskiej troski o więź małżeńską.Pozycja Z dziejów klasztoru franciszkanów w Górze na ŚląskuKarczewski, Dariusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)W 1457 r. papież Kalikst III wydał na prośbę księcia cieszyńsko-głogowskiego Władysława zgodę na ufundowanie poza murami miasta Góra klasztoru i kościoła pw. Bożego Ciała. W bulli zapisano, że fundacja miała być przeznaczona dla franciszkanów-obserwantów (bernardynów). Ostatecznie jednak nowy konwent zasiedlili franciszkanie-minoryci. Była to ostatnia na średniowiecznych ziemiach polskich fundacja klasztoru franciszkańskiego. Klasztor w Górze należał pod względem organizacji zakonnej do kustodii gnieźnieńskiej w czesko-polskiej prowincji franciszkanów. Oficjalny dokument fundacyjny klasztoru książę wystawił w 1458 r. W 1462 r. papież Pius II zatwierdził fundację nowego domu zakonnego wraz z jego uposażeniem, powołując się na wcześniejszą zgodę biskupa wrocławskiego Piotra II Nowaka (1447–1456), władz miejskich Góry i miejscowego proboszcza. Konwent górowski najprawdopodobniej został obsadzony przez zakonników z Głogowa, za czym przemawiać może bliskość obu tych miast i podległość jednemu władcy. Inspirację tego dzieła przypisuje się górowskiemu bractwu Bożego Ciała. Klasztor zbudowano na przedmieściu, przy drodze do wsi Kajęcin. Jego uposażenie gospodarcze było bardzo skromne. Początkowo obejmowało tylko grunt na postawienie budynków, staw rybny i kawałek roli. Nieco rozszerzył je w 1468 r. książę cieszyńsko-głogowski Przemko II – brat fundatora i jego następca. W początku XVI w. klasztor podupadł i zaczął wyprzedawać swe posiadłości. Wskutek szerzącej się reformacji, ok. 1534 r. klasztor został całkowicie opuszczony przez zakonników, a jego majątek biskup wrocławski Jakub von Salza przekazał proboszczowi parafii pw. św. Katarzyny w Górze.Pozycja Obraz Chin w piśmiennictwie Augustyna Zmarzłego SVD (1898–1966)Jodkowski, Marek (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)In 1924, in Mödling near Vienna, Augustyn Zmarzły was ordained a priest as a member of Society of the Divine Word. That same year, he went as a missionary to China where he worked for 25 years. During this time, he wrote many articles that were published in many magazines mainly in Poland, in Germany, and the United States. These articles focused on a wide range of issues, from Chinese history, customs, and culture, to ethnographic research. In the pages of the magazine “Nasz Misjonarz”, issued by Polish Divine World Missionaries in the interwar period, he published more than 120 letters. In Rev. Zmarzły’s texts he touched on current political events from the Far East.Pozycja W kleszczach koronawirusaGrześkowiak, Jerzy (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)Pozycja Rodzaje wiatru występujące w opisie plagi szarańczy (Wj 10,13.19). Charakterystyka zjawisk meteorologicznych oraz analiza zmian wprowadzonych w Septuagincie i WulgacieGórska, Hanna Walentyna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)Przedmiotem artykułu są dwa rodzaje wiatru występujące w opisie plagi szarańczy: wiatr wschodni oraz zachodni, oraz wpływ tych zjawisk meteorologicznych na rozumienie tekstu Wj 10,13.19. Tekst przedstawia cechy charakterystyczne wiatru wschodniego i zachodniego na terenie Palestyny i Egiptu, czyli miejsc, w którym zostały osadzone wydarzenia. Ponadto zostały przedstawione różnice występujące między tekstem hebrajskim i Septuagintą, Vulgatą oraz tłumaczeniem polskim.Pozycja Istota odpowiedzialności rodziny za osobę chorąGlombik, Konrad (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)Opieka nad chorymi jest przedmiotem licznych studiów i opracowań, a w obszarze teologii moralnej wiąże się głównie z problematyką odpowiedzialności różnych podmiotów, w tym samego chorego, za proces leczenia i podejście do osób wymagających troski. Jednym z tych podmiotów jest najbliższe otoczenie osoby chorej, które stanowi rodzina. Niniejszy artykuł przedstawia problem istoty odpowiedzialności za osobę chorą, która spoczywa na rodzinie. Na początku autor prezentuje zjawisko choroby i jej wielorakie odniesienia do życia rodziny. Następnie zostało omówione znaczenie rodziny w doświadczeniu choroby. Po wyjaśnieniu doświadczeń choroby w rodzinie został przedstawiony problem istoty odpowiedzialności rodziny za chorego członka i zobowiązania, jakie powstają w sytuacji choroby. Doświadczenie choroby posiada nie tylko charakter negatywny, uciążliwy i niekorzystny, ale niesie ze sobą także pozytywne elementy, wskazując na kondycję ludzkiego życia i stając się okazją do pogłębienia więzi rodzinnych.Pozycja Eberhard Schockenhoff (1953–2020) – teolog na barykadach współczesnych debat etycznychGlombik, Konrad (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)Pozycja Paschalna wiara apostoła Tomasza (J 20,24-29)Florczyk, Łukasz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)Ewangelista Jan zaprezentował w swoim dziele różne wymiary wiary w zmartwychwstałego Jezusa. Umiłowany uczeń uwierzył po zobaczeniu pustego grobu, w którym pozostały tylko płótna i chusta (J 20,8). Maria Magdalena uwierzyła po tym, jak przemówił do niej uwielbiony Chrystus, którego wcześniej pomyliła z ogrodnikiem (J 20,14-16). Uczniowie uwierzyli wówczas, gdy ujrzeli swego zmartwychwstałego Mistrza i Jego rany (J 20,20). Tomasz wyzbył się swych wątpliwości i uwierzył pod wpływem spotkania z Jezusem, który pozwolił mu nie tylko oglądać, lecz również dotknąć swych rąk i boku (J 20,24-28). Wreszcie są też i tacy, którzy nie widzieli Jezusa i Jego spektakularnych znaków, a jednak w Niego uwierzyli (J 20,29). Niniejszy artykuł prezentuje szczegółową analizę perykopy J 20,24-29, w której jest mowa o spotkaniu zmartwychwstałego Chrystusa z Tomaszem. Był to przełomowy moment w życiu apostoła, który wiązał się z dwoma rodzajami przejścia: od wątpliwości do wiary dojrzałej oraz od warunków stawianych Jezusowi do mocnego wyznania wiary: „Pan mój i Bóg mój!”.Pozycja Urban Adam Bąk. 2019. Życie i działalność o. Ambrożego Marii Lubika OFM w latach 1906–1998. Głubczyce: Wydawnictwo św. Urbana, ss. 141. ISBN 978- 83-953-793-0-7.Górecki, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)