La religion dans la société pluraliste. Un défi lancé aux écoles supérieures catholiques

Abstract

W artykule zarysowana została sytuacja polskiego katolicyzmu w okresie przechodzenia od społeczeństwa poddanego totalitarnej ideologii do społeczeństwa pluralistycznego. W społeczeństwie pluralistycznym inna jest rola Kościoła i inne, znacznie trudniejsze, są warunki wypełniania jego misji ewangelizacyjnej. By móc skutecznie realizować tę misję Kościół musi dostosować się do nowych warunków. Najważniejsze jest tu odejście od bezpośredniego zaangażowania się duszpasterzy w politykę, pogłębianie zawartości polskiego katolicyzmu, szersze realizowanie postanowień soboru watykańskiego II, a więc otwieranie się i uwrażliwianie na potrzeby wiernych, wspieranie katolickich ruchów świeckich, odchodzenie od modelu katolicyzmu „klerykalnego”. Bardzo ważne jest wykorzystywanie do poszerzania zasięgu oddziaływania istniejącej i niegasnącej w społeczeństwach pluralistycznych potrzeby sacrum. Kościół musi się nauczyć metod skutecznego konkurowania z ruchami, które wykorzystują tą potrzebę dla własnych celów. Aby tego dokonać trzeba wyjść z oblężonej twierdzy naprzeciw ludziom poszukującym prawdy. Wielką rolę do odegrania w dostosowywaniu Kościoła do nowych warunków mają katolickie elity intelektualne. Szczególnie ważne zadanie stoi przed uczelniami katolickimi, które muszą przygotować „nową generację” katolickich katechetów, księży, teologów i filozofów - otwartych, odważnych, dynamicznych - wiedzących, że nie wystarczy znać prawdę, ale że trzeba ją zgłębiać i konfrontować z innymi tradycjami i systemami wartości. Tylko dzięki takim ludziom Kościół może przetrwać i rozwijać się w społeczeństwie pluralistycznym.