Kościół katolicki w polityce bezpieczeństwa informacyjnego państwa. Wybrane zagadnienia związane z aktywnością duchowieństwa Rzeszowszczyzny na rzecz pozyskiwania i ochrony tajemnic wojskowych w ZWZ-AK w okresie II wojny światowej

Abstract

W artykule poruszono problematykę obecności duchowieństwa Kościoła katolickiego w systemie bezpieczeństwa informacyjnego Polskiego Państwa Podziemnego na przykładzie Rzeszowszczyzny. Przybliżając te formy oceniono, że zaangażowanie księży w pozyskiwanie wspierających działalność konspiracji informacji i ochrona własnych zasobów wiedzy przed ich nieuprawnionym ujawnieniem przyczyniły się do wzmocnienia pozycji Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej w konfrontacji z okupantem niemieckim. Ryzyko związane z dekonspiracją ograniczało między innymi ich wewnętrzne zintegrowanie, wysoki stopień społecznego zaufania, zdolności interpersonalne, a przede wszystkim przekonanie o słuszności podjętych działań na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości. W ocenie autora, w przypadku fundamentalnych dla suwerenności Polski zagrożeń niewykluczone byłoby powtórzenie adekwatnych do przybliżonych w artykule zachowań części duchowieństwa, jeżeli nie byłyby one potencjalnie sprzeczne z doktryną wiary i głoszoną przez nich nauką społeczną Kościoła katolickiego.

The article deals with the issue of presence of the Catholic clergy in the information security system of the Polish Underground State on the example of the Rzeszów region. By presenting these forms, it was assessed that the involvement of priests in obtaining information to support the underground activities and protecting their own knowledge against unauthorised disclosure contributed to the strengthening of the position of the Union for Armed Struggle, and then of the Home Army, in confrontation with the German occupier. The risks of exposure were limited, for example, by the internal integration of the clergy, a high degree of social trust, interpersonal skills and, above all, the belief in the legitimacy of actions taken to regain Polish independence. In the author’s opinion, in the case of threats fundamental to the sovereignty of Poland, it would be possible to repeat the actions of some priests corresponding to those referred to in the article, provided that they are not potentially contrary to the doctrine of faith and the social teaching of the Catholic Church, as proclaimed by the clergy.