Perspektywy skuteczności prawa

Abstract

Observance of the law depends more on internalization of moral and religious norms consistent with legal norms than it is a merit of binding force of the law. There is an urgent necessity to take into account the potential law effectiveness in the law – making process. The legislator‘s glaring error is the illusion of a possibility of changing each life sphere by passage next act or its amendment. In reality the law influence is more inconspicuous than it seems to the legislator. It is necessary to reconcile that law effectiveness is limited. The natural barriers of law efectiveness and human anxiety to maximization of profit, pleasure and happiness cause the overproduction of legal rules, which not always let to achieve the legislator‘s expected results.

Przestrzeganie prawa to bardziej kwestia internalizacji norm moralnych, religijnych i obyczajowych, zgodnych z normami prawnymi, niż zasługa obowiązywania tych ostatnich. Podobnie było również w historii, z tym że dostęp do prawa stanowionego był bardzo ograniczony. Znikomy wpływ aktywności legislacyjnej organów władzy na zachowanie obywateli prowokuje do pytania o sens ogromnej pracy legislacyjnej, której efekty pozostają poza zakresem percepcji adresatów norm prawnych. Istnieje pilna potrzeba uwzględniania potencjalnej skuteczności prawa w procesie stanowienia prawa. Kardynalnym błędem prawodawcy jest złudzenie możliwości zmiany każdej dziedziny życia przez uchwalenie kolejnej ustawy lub jej nowelizację. W rzeczywistości oddziaływanie norm prawnych jest skromniejsze, niż wydaje się to prawodawcy. Prawda ta bardzo trudno przebija się do świadomości osób piastujących najważniejsze funkcje w państwie i w niewielkim stopniu wpływa na racjonalizację procesu tworzenia prawa, które powinno być traktowane jako element stabilizacji życia społecznego, a nie jego permanentnej zmiany. Wiara we wszechmoc prawa nie ma podstaw. Konieczne jest pogodzenie się z prawdą, iż skuteczność prawa jest ograniczona. Naturalne bariery efektywności prawa oraz dążenie człowieka do maksymalizacji zysku, przyjemności, szczęścia, powodują nadprodukcję przepisów prawnych, które nie zawsze pozwalają na osiągnięcie oczekiwanych przez prawodawców rezultatów.